Τι είναι οι φαντασιώσεις και ποιος είναι ο ρόλος τους; Είναι θέμα των ανδρών ή των γυναικών; Πρέπει απλά να μας ικανοποιούν ή να μας ανησυχούν; Και πότε;
Οι φαντασιώσεις αποτελούν ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο θέμα για πολλούς ανθρώπους, αν και, θεωρητικά τουλάχιστον, τα επιστημονικά δεδομένα έχουν διευκρινίσει το θέμα αυτό. Συχνά παρομοιάζονται σαν «προσωπικές ταινίες, οι οποίες προβάλλονται στο θέατρο του μυαλού μας». Κάποια από αυτά τα ερωτικά «όνειρα» δεν είναι τίποτα περισσότερο από προσωρινές σκέψεις, όπως η έκλαμψη που ακολουθεί την έλξη, ενώ άλλα είναι χαρακτηριστικά σε πλήρη άνθηση.
Πόθεν… έσχον και γιατί;
Οι ρίζες των φαντασιώσεων δεν έχουν απόλυτα εξακριβωθεί. Πιθανώς να βρίσκονται στην παιδική ηλικία ή να αναπτύσσονται παράλληλα με τη σεξουαλική ανάπτυξη του ατόμου σε μεγαλύτερη ηλικία. Σύμφωνα, πάντως, με τους ερευνητές, δημιουργούνται πριν από την εφηβεία, ανάμεσα στις ηλικίες των 5 και 8 ετών και μετά αναδύονται στην εφηβεία. Σημασία, βέβαια, δεν έχει τόσο ούτε από πού προέρχονται ούτε τόσο το πώς δημιουργούνται, αλλά κυρίως το ότι υπάρχουν για να επιτελούν προφανώς κάποιους χρήσιμους σκοπούς, που προφανώς το μυαλό μας καταφέρνει να αναγνωρίζει. Τα άτομα συνήθως χρησιμοποιούν τις φαντασιώσεις για να βοηθήσουν τη διέγερση τους, και κατά τη διάρκεια που αναζητούν την αυτοϊκανοποίησή τους και κατά τη σεξουαλική επαφή. Κάποιες από αυτές τις εικόνες είναι τρυφερές και ρομαντικές, άλλες βίαιες και ίσως σαδομαζοχιστικές. Σήμερα οι ερευνητές συμφωνούν πως η σεξουαλική φαντασίωση είναι μια σχετικά καθολική εμπειρία ανάμεσα στις γυναίκες όσο και στους άντρες. Ωστόσο, σε εκτεταμένες έρευνες που έγιναν την τελευταία δεκαετία διαπιστώθηκε ότι οι αντρικές και γυναικείες φαντασιώσεις έχουν αρχίσει να γίνονται περισσότερο ανόμοιες μεταξύ τους, με τις γυναίκες να αναφέρουν περισσότερο μάλλον σεξουαλικώς επιθετικές φαντασιώσεις από αυτές, που τουλάχιστον όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ερευνητικά, είχαν στο παρελθόν. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τις «αγαπημένες» τους φαντασιώσεις, αυτά τα σενάρια, δηλαδή, που μπορούν να τους διεγείρουν ξανά και ξανά. Οι φαντασιώσεις, είτε είναι βίαιες είτε επαναληπτικές, θα πρέπει να προβληματίσουν ένα άτομο, στην περίπτωση που ουσιαστικά εμποδίζουν ή αναστέλλουν την υγιή σεξουαλική έκφραση ή ακόμα την ανάπτυξη της οικειότητας με έναν ερωτικό σύντροφο. Βέβαια, οι περισσότερες φαντασιώσεις δεν το κάνουν αυτό.
Θα πρέπει κανείς να ανησυχεί για τις φαντασιώσεις του;
Για τις περισσότερες φαντασιώσεις δεν θα πρέπει κανείς να ανησυχεί. Οι επαναλαμβανόμενες, όμως, σε κάποιες περιπτώσεις βίαιες φαντασιώσεις μπορούν να υποδεικνύουν βαθιά ριζωμένα συναισθηματικά προβλήματα. Όπως επίσης η ανάγκη να χρησιμοποιούμε την ίδια φαντασίωση κάθε φορά κατά την αυτοϊκανοποίηση ή τη σεξουαλική επαφή, μπορεί να υποδεικνύει στο άτομο ζητήματα σχέσης ή και άλλα προβλήματα.
Για τους περισσότερους ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας, οι φαντασιώσεις υπηρετούν πολλούς μάλλον χρήσιμους σκοπούς. Εμπλουτίζουν και συχνά δημιουργούν μια αίσθηση που οδηγεί προς τη σεξουαλική επαφή, κάποιες φορές διευκολύνουν τον οργασμό βοηθώντας στο μπλοκάρισμα ενδογενών ανησυχιών και επιτρέπουν στα άτομα να εξερευνήσουν, αν αισθάνονται έτοιμα, κάποιες δραστηριότητες «ταμπού». Επιπροσθέτως, η φαντασίωση είναι κι ένας τρόπος να διευρύνει κάποιος τη σεξουαλική του εμπειρία χωρίς να πάρει κανένα… ρίσκο. Και κυρίως, ακόμη και αν φαντασιώνεστε κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, να θυμάστε πως δεν είναι απαραίτητα υπόδειξη ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα στη σχέση σας! Απεναντίας, όταν η διέγερση είναι ένα συχνό πρόβλημα, ένας άντρας ή μια γυναίκα μπορούν να αρχίσουν να φαντασιώνονται προσφέροντας πολλά πλεονεκτήματα στη σεξουαλική τους ζωή.
Μήπως είναι θέμα ηλικίας;
Τα ερευνητικά δεδομένα δεν έχουν καταφέρει να συσχετίσουν την ηλικία με τη συχνότητα των φαντασιώσεων. Οι σύγχρονες προσεγγίσεις στο θέμα δείχνουν πως οι φαντασιώσεις μπορούν να αποδειχθούν έως και ωφέλιμες στα άτομα της μέσης και τρίτης ηλικίας, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο για ερεθιστούν σεξουαλικά και το σώμα τους να ανταποκριθεί σε ένα ερωτικό κάλεσμα (ΣΥΝΗΘΩΣ, το σώμα ενός εφήβου αντιδρά πολύ γρηγορότερα από το σώμα ενός μεσήλικα, ανεξαρτήτως του ερεθίσματος). Και βέβαια, θα πρέπει να αναγνωρίζεται πως οι φαντασιώσεις είναι βοηθητικές για τα άτομα εκείνα που δεν έχουν σύντροφο (δεν έχουν σχέση ή ο/η σύντροφος τους πέθανε) και διατηρούν τη σεξουαλικότητά τους με την αυτοϊκανοποίηση.