Τι πρέπει να ξέρετε για τη γλώσσα του σώματος

Αν θέλετε να πάρετε μάστερ στη γλώσσα του σώματος, δεν είναι πολλά αυτά που πρέπει να ξέρετε. Κατ’ αρχάς δεν πρόκειται να μάθετε να διαβάζετε τους άλλους σαν ανοιχτό βιβλίο, αλλά σίγουρα μπορεί να βοηθήσει τις κοινωνικές σας δεξιότητες. Τόσο στο τι θέλουν να σας πουν οι άλλοι, όσο και στο πώς φαίνεστε εσείς απέναντί τους.

Η γλώσσα του σώματος δεν είναι κανονική γλώσσα κι αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο λεξιλόγιο. Υπάρχουν φυσικά κάποιες χειρονομίες γνωστές σε όλους με τις οποίες εκφράζουμε κατάφαση, άρνηση, ενόχληση κ.α. Όμως οι χειρονομίες που δεν είναι δεδομένο ότι ταυτίζονται κατά τη χρήση τους με συγκεκριμένη έννοια, μπορούν να σημαίνουν πολλά πράγματα. Για παράδειγμα αν κάποιος κουνήσει τον δείκτη του χεριού του μπροστά μας την ώρα που μιλάμε μαζί του σημαίνει ότι εκφράζει τη διαφωνία του για κάτι. Αν όμως σταυρώσει τα χέρια του δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι συγκεκριμένο. Όλα έχουν να κάνουν με τα συμφραζόμενα. Όπως το να «παραβιάσει» κάποιος τα όρια του προσωπικού μας χώρου μπορεί να είναι κάτι αρνητικό, αν γίνεται από κάποιον ξένο ή κάτι καλοδεχούμενο, αν γίνεται από κάποιον πολύ οικείο.

Πολλές εκφράσεις του προσώπου μας έχουν την ίδια σημασία παγκοσμίως. Η έκφραση βασικών συναισθημάτων όπως η χαρά, η λύπη, ο θυμός, η έκπληξη, ο φόβος κ.α. αποδίδονται με παρόμοιο τρόπο σε όλες τις κουλτούρες. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια χαρούμενη έκφραση σε έναν οποιονδήποτε άνθρωπο. Το δύσκολο είναι να αναγνωρίσει κανείς την αληθινή από τη ψεύτικη, αλλά και αυτό μπορεί να βελτιωθεί με την κατάλληλη εκπαίδευση.

Δεν είναι όμως όλοι οι άνθρωποι το ίδιο ικανοί για μη λεκτική επικοινωνία. Έχει να κάνει με την συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) του καθενός. Έτσι κάποιοι άνθρωποι είναι περισσότερο ικανοί να εκφραστούν χωρίς λόγια και να στείλουν ξεκάθαρα μηνύματα για τα συναισθήματά τους, όπως και κάποιοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ικανοί στο να «διαβάζουν» τα μηνύματα αυτά. Αν και συνήθως αυτές οι δεξιότητες πάνε πακέτο και όποιος κατέχει τη μία, κατέχει και την άλλη.

Όμως όσο καλός και να είναι κάποιος στην μη λεκτική επικοινωνία, είναι σχεδόν αδύνατο να αντιληφθεί με ακρίβεια αν ο συνομιλητής του ψεύδεται. Σίγουρα υπάρχουν κάποια σημάδια που δείχνουν αν ο συνομιλητής ψεύδεται ή όχι, αλλά αυτά αποτελούν ενδείξεις και όχι αποδείξεις. Μπορεί για παράδειγμα να θέλουμε να δούμε αν κάποιος είναι ένοχος. Υπάρχει λοιπόν η πιθανότητα ο άνθρωπος αυτός να είναι ένοχος, αλλά να κρύβει καλά τις εκφράσεις τής μη λεκτικής επικοινωνίας ή να μην εκφράζεται έτσι γενικότερα. Ή να είναι ένοχος, αλλά να μην νιώθει ενοχές, άρα και πάλι να μην μπορεί να φανεί στη γλώσσα του σώματός του η ενοχή. Όπως και η αντίθετη περίπτωση, να δείχνει κάποιος ένοχος χωρίς πραγματικά να είναι, απλώς και μόνο γιατί εκείνος νιώθει έτσι.

Για να γίνει καλός κάποιος στη χρήση της γλώσσας του σώματος δεν είναι εύκολο, δεδομένου του ότι όπως είπαμε δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο λεξιλόγιο. Χρειάζεται κάποια προδιάθεση και πολύ εξάσκηση. Η μελέτη της όμως μπορεί να βελτιώσει κατά πολύ τις κοινωνικές μας δεξιότητες και συνεπώς τις κοινωνικές μας σχέσεις. Το βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι να μην παίρνουμε κανένα από τα «σημάδια» σαν δεδομένο και να το ερμηνεύουμε κάθε φορά ανάλογα με τις υπόλοιπες παραμέτρους.