Τριχόπτωση. Σώστε τα μαλλιά σας

Είτε είναι παροδική είτε μόνιμη, η τριχόπτωση αποτελεί έναν εφιάλτη για όλους μας – άνδρες και γυναίκες – καθώς προσθέτει χρόνια στην πραγματική μας ηλικία και καταρρακώνει την αυτοπεποίθησή μας. Ευτυχώς υπάρχουν τρόποι θεραπείας, ακόμα και όταν τα αίτια δεν είναι απολύτως αναστρέψιμα, που αποκαθιστούν στο 100% την αρχική εμφάνιση των μαλλιών. Επιπλέον, μπορούμε να προλάβουμε την τριχόπτωση ή να περιορίσουμε σημαντικά την εκδήλωσή της με τη βοήθεια 10 απλών, καθημερινών συμβουλών.

Ο κύκλος ζωής της τρίχας

Αν και η υφή των τριχών ποικίλει στο ανθρώπινο σώμα, από τα ίσια ή κατσαρά μαλλιά μέχρι το σχεδόν αόρατο χνούδι του προσώπου, ο κύκλος ανάπτυξης τους είναι ο ίδιος, όπου κι αν βρίσκονται. Ο κύκλος αυτός αποτελείται από δύο στάδια: α) το αναγενές, κατά το οποίο οι τρίχες του κεφαλιού μακραίνουν περίπου 1.5 εκατοστό το μήνα και β) το τελογενές, κατά το οποίο σταματούν να αναπτύσσονται και αναπαύονται. Το 1ο στάδιο διαρκεί από 3 έως 5 χρόνια, ενώ το 2ο μόλις 2-3 μήνες. Μόλις ο κύκλος ολοκληρωθεί, οι τρίχες που βρίσκονται σε τελογενή φάση πέφτουν μέσα στις επόμενες 2-3 εβδομάδες και αντικαθίστανται από καινούργιες, εφόσον ο θύλακάς τους παραμένει ενεργός. Συνεπώς, είναι απόλυτα φυσιολογικό να χάνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο 50-100 τρίχες καθημερινά, οι οποίες γίνονται αντιληπτές γιατί μένουν πάνω στη βούρτσα μετά το χτένισμα. Σε κάθε χρονική στιγμή και υπό φυσιολογικές συνθήκες το 85% του συνόλου των μαλλιών μας αναπτύσσεται, ενώ το υπολειπόμενο 15% πέφτει.

Τύποι τριχόπτωσης

Η τριχόπτωση ως παθολογική κατάσταση εμφανίζεται όταν ο ρυθμός επανέκφυσης των τριχών δεν είναι ανάλογος με αυτόν της πτώσεως, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αρχίσουν να αραιώνουν. Ανάλογα με τα αίτια που την προκαλούν και τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται, διακρίνεται σε 3 τύπους.

1. Ανδρογενής αλωπεκία: Είναι ο πιο κοινός τύπος τριχόπτωσης στους άνδρες και τις γυναίκες και εξαρτάται από 3 παράγοντες στους οποίους περιλαμβάνονται η ηλικία, η κληρονομική προδιάθεση και τα επίπεδα της ορμόνης τεστοστερόνης στον οργανισμό. Αν και η ορμόνη αυτή θεωρείται «ανδρική», μικρές ποσότητες τεστοστερόνης εκκρίνονται και στις γυναίκες, επηρεάζοντας μεταξύ άλλων τον κύκλο ζωής των μαλλιών. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, το 75% των ανδρών εμφανίζει ανδρογενή αλωπεκία, η οποία μάλιστα εκδηλώνεται σχετικά νωρίς, μέχρι την ηλικία των 40 ετών!

Η συγκεκριμένη διαταραχή προσβάλλει επιλεκτικά τους κροτάφους και την κορυφή του κεφαλιού, όπου οι υπάρχουσες τρίχες γίνονται ολοένα και πιο λεπτές, μέχρι που τελικά εξαφανίζονται. Στις γυναίκες η ανδρογενής αλωπεκία εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών και γίνεται εντονότερη με την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι με μια αντιανδρογενή θεραπεία, η οποία αναστέλλει τοπικά την παραγωγή του ανδρογόνου (της τεστοστερόνης) που ευθύνεται για την τριχόπτωση. Εναλλακτικά, μπορούμε να καταφύγουμε σε μικρομεταμόσχευση μαλλιών, η οποία πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα αισθητικής από πλαστικούς χειρουργούς ή γενικούς χειρουργούς.

Συνήθως η ανδρογενής αλωπεκία εξελίσσεται με αργό ρυθμό μέχρι τα βαθιά γεράματα. Ωστόσο ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών μπορεί να επιταχυνθεί λόγω άγχους, ενδοκρινοπαθειών, μεταβολικών διαταραχών και διαίτων «πείνας» που στερούν τον οργανισμό από απαραίτητα θρεπτικά συστατικό.

2. Γυροειδής αλωπεκία: Πρόκειται για μια διαταραχή, κατά την οποία τα μαλλιά πέφτουν από ένα ή περισσότερα σημεία του κεφαλιού, με αποτέλεσμα να αποκαλύπτεται η επιδερμίδα σε διάσπαρτες περιοχές που έχουν το μέγεθος ενός κέρματος. Εκδηλώνεται σε άνδρες και γυναίκες και θεωρείται πιο σπάνια μορφή αλωπεκίας από την ανδρογενή. Ωστόσο μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Για την εμφάνιση της γυροειδούς αλωπεκίας ενοχοποιούνται διάφοροι παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι η κληρονομική προδιάθεση, οι ορμονικές διαταραχές, σι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, το άγχος, η κατάθλιψη και κυρίως η έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό.

3. Αλωπεκία λόγω έλξης ή τριβής: Αυτός ο τύπος τριχόπτωσης είναι αποτέλεσμα της μηχανικής έλξης των μαλλιών και παρατηρείται συνήθως σε γυναίκες, που συνηθίζουν να πιάνουν τα μαλλιά τους κότσο ή αλογοουρά τραβώντας τα με δύναμη. Το πρόβλημα επιδεινώνεται με το έντονο βούρτσισμα, καθώς και τη συχνή χρήση σεσουάρ και ρόλεϊ για το φορμάρισμα των μαλλιών. Εξίσου επιβαρυντικά για την υγεία των μαλλιών είναι τα πολύ σφιχτά καπέλα, καθώς αυτά ευθύνονται για την εμφάνιση αλωπεκίας λόγω τριβής στο τριχωτό του κεφαλιού.

Τα ευχάριστα νέα είναι πως αυτός ο τύπος αλωπεκίας είναι απόλυτα αναστρέψιμος και τα μαλλιά ανακτούν τη δύναμη τους μόλις σταματήσουν τα αίτια που ευθύνονται για την πτώση τους.

Άλλα αίτια

1. Εγκυμοσύνη & τοκετός: Οι γυναίκες παρουσιάζουν αύξηση της τριχόπτωσης κατά την εγκυμοσύνη ή τους πρώτους 6 μήνες μετά τον τοκετό, λόγω των ορμονικών μεταβολών που υφίσταται ο οργανισμός τους. Το πρόβλημα εντείνεται με την εκδήλωση της επιλόχειας κατάθλιψης, η οποία έχει και αυτή ορμονικά αίτια.

2. Αντισυλληπτικά χάπια: Σε άλλες περιπτώσεις η υπερβολική πτώση των μαλλιών στις γυναίκες οφείλεται στη χορήγηση αντισυλληπτικών και κυρίως στο ξεκίνημα ή την ξαφνική διακοπή τους ύστερα από μεγάλο χρονικό διάστημα λήψης.

3. Εποχικοί παράγοντες: Κατά τους φθινοπωρινούς μήνες ο ρυθμός πτώσης των μαλλιών επιταχύνεται και στα δύο φύλα. Αυτή η εποχική τριχόπτωση δεν πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς είναι αναστρέψιμη και μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε με τη χρήση ενός δυναμωτικού σαμπουάν, σε συνδυασμό μ’ ένα δυναμωτικό κοντίσιονερ για το ευκολότερο ξέμπλεγμα των μαλλιών μετά το λούσιμο.

4. Φαρμακευτική αγωγή: Οι χημειοθεραπείες που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου προκαλούν ανδρογενή αλωπεκία, η οποία εκδηλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Επίσης, παθολογική τριχόπτωση προκαλούν τα αντιθρομβωτικά, τα αντικαταθλιπτικά, τα διουρητικά σκευάσματα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, καθώς και οι μεγάλες δόσεις βιταμίνης Α (ρετινόλης) ή παραγώγων της, (π.χ. για τη θεραπεία της ακμής).

5. Σωματική καταπόνηση: Το στρες που υφίσταται ο οργανισμός λόγω ατυχήματος, σοβαρής ασθένειας (π.χ. λοίμωξης με υψηλό πυρετό) ή εγχείρησης, εκδηλώνεται πολλές φορές με έντονη – αλλά αναστρέψιμη – τριχόπτωση. Η σωματική καταπόνηση μπορεί να προέρχεται και από ένα μετατραυματικό σοκ, το οποίο εκδηλώνεται ύστερα από ένα άσχημο συμβάν (π.χ. η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου).

6. Τριχοφυτίαση: Η ασθένεια αυτή οφείλεται στην ανάπτυξη ενός μύκητα στο τριχωτό του κεφαλιού, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να αδυνατίζουν υπερβολικά και να αραιώνουν.

10 tips για γερά μαλλιά

1. Επειδή η τρίχα αποτελείται κυρίως από μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα αμινοξέα «κυστίνη» και «μεθειονίνη» ενισχύουμε το διαιτολόγιό μας με πηγές πρωτεϊνών, όπως είναι τα πουλερικά, το ψάρι, το κόκκινο κρέας, τα όσπρια, το γάλα και τα τυριά.
2. Επίσης καταναλώνουμε συκώτι, φακές, σπανάκι και φασόλια, που είναι πλούσια σε σίδηρο, κατά προτίμηση σε συνδυασμό με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C (μπρόκολο, σύκα, πορτοκάλια, πατάτες, γκρέιπ – φρουτ, μήλα, πιπεριές), καθώς η βιταμίνη αυτή διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό.
3. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης, όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κυρίως οι Β5, Β6 και Β9, που συμμετέχουν στη σύνθεση των αμινοξέων από τα οποία αποτελούνται το στέλεχος και ο θύλακας της τρίχας. Ακόμα κι αν η διατροφή μας περιλαμβάνει επαρκείς πηγές του συμπλέγματος βιταμινών Β (γιαούρτι, δημητριακά ολικής αλέσεως, κόκκινο κρέας, ξηρούς καρπούς και αβγά) μπορούμε να πάρουμε επιπλέον ένα συμπλήρωμα, ειδικά όταν διανύουμε περιόδους κούρασης και άγχους ή όταν είμαστε άρρωστοι.
4. Για να δυναμώσουμε τα μαλλιά χρησιμοποιούμε σαμπουάν και τονωτικές αμπούλες που περιέχουν στη σύσταση τους χένα, τζιν-σενγκ, θυμάρι, δενδρολίβανο, ευκάλυπτο, κέδρο, τσουκνίδα, φασκόμηλο ή το βότανο εχινάτσεα (echinecea).
5. Κατά τη διάρκεια του λουσίματος κάνουμε απαλό μασάζ με τα δάχτυλα στο τριχωτό του κεφαλιού, για 3-5 λεπτά. Έτσι τονώνεται η κυκλοφορία του αίματος και διευκολύνεται η «τροφοδοσία» του θύλακα της τρίχας με τα απαιτούμενα θρεπτικά συστατικά.
6. Συμπληρωματικά, κάνουμε 1 φορά την εβδομάδα μια θρεπτική μάσκα στα μαλλιά, την οποία παρασκευάζουμε αναμιγνύοντας 100 g ουδέτερης χένας (σε σκόνη) με 20 ml  λάδι τζοτζόμπα, 20 ml ελαιόλαδο, 20 ml δαφνέλαιο, 20 ml καρυδέλαιο και 20 ml μαγιά διαλυμένη σε νερό. Αν έχουμε πολύ λιπαρά μαλλιά, μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη μισή ποσότητα από τα έλαια με φρεσκοστυμμένο χυμό λεμονιού.
7. Αποφεύγουμε να εφαρμόσουμε εκείνο το μυστικό «της γιαγιάς», σύμφωνα με το οποίο πρέπει να γυρίζουμε ανάποδα το κεφάλι και να βουρτσίζουμε με δύναμη 100 φορές τα μαλλιά το βράδυ πριν κοιμηθούμε.
8. Αν έχουμε μακριά μαλλιά δεν βλάπτει να τα πιάνουμε μ’ ένα ειδικό λαστιχάκι με υφασμάτινη επένδυση, προτού πέσουμε στο κρεβάτι, ώστε να μην μπλέκονται κατά τη διάρκεια του ύπνου.
9. Περιορίζουμε όσο μπορούμε το φορμάρισμα των μαλλιών με πιστολάκι, σίδερο, ρόλεϊ, κ.λπ, ειδικά τις εποχές που εντείνεται η τριχόπτωση (φθινόπωρο-άνοιξη).
10. Προτιμούμε ως χτένισμα μια χαλαρή αλογοουρά στη βάση του αυχένα ή ένα επίσης χαλαρό σινιόν, από τη σφιχτή αλογοουρά στην κορυφή του κεφαλιού, ειδικά αν έχουμε μακριά μαλλιά, που έχουν και μεγαλύτερο βάρος λόγω του μήκους τους.