Παζλ: Αίσθηση ολοκλήρωσης, συναρμολογώντας εικόνες
Η συναρμολόγηση παζλ είναι ένα φτηνό χόμπι, που μπορεί να γίνει μανία σε άτομα σχεδόν όλων των ηλικιών, από τα πολύ μικρά παιδιά μέχρι τους ηλικιωμένους.
Σκόρπια μικροσκοπικά κομμάτια με ακαθόριστο σχήμα και τύπωμα αναζητούν το μοναδικό τους… «ταίρι». Το ένα μετά το άλλο «αγκαλιάζονται» αρμονικά για να δώσουν όλα μαζί την τελική εικόνα του παζλ και συγχρόνως ικανοποίηση στον δημιουργό. Πόσα ξενύχτια πάνω από ένα μισοτελειωμένο παζλ δεν έχουν να θυμηθούν, άλλωστε, οι φανατικοί του είδους και πόσα ραντεβού και υποχρεώσεις δεν μετέθεσαν χρονικά, αφού δεν μπορούσαν εύκολα να «ξεκολλήσουν».
Ο κόσμος των παζλ
Παζλ μπορεί να βρει κανείς σε βιβλιοπωλεία, καταστήματα παιχνιδιών ακόμα και σε σούπερ μάρκετ. Για τους φανατικούς και μυημένους υπάρχουν εξειδικευμένα καταστήματα με πάρα πολλές ε πιλογές. Αυτά που πωλούν περισσότερο είναι τα παζλ με 1.000 έως 2.000 κομμάτια, κυκλοφορούν με πλούσια θεματολογία και μπορεί κάποιος να τα φτιάξει μέσα σε μία με δύο εβδομάδες. Υπάρχουν παζλ παιδικά και για ενηλίκους, από 2 μέχρι και 24.000 κομμάτια. Από τα 3.000 κομμάτια και πάνω, όμως, τα θέματα είναι περιορισμένα. Πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να φτιάχνουν πολύ μεγάλα παζλ, αλλά κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλο χώρο και πολύ χρόνο.
Παζλ δεν είναι μόνο τα χάρτινα ή ξύλινα που βρίσκουμε σε σούπερ μάρκετ και βιβλιοπωλεία. Υπάρχουν παζλ μυστηρίου, που όλα τα κομμάτια έχουν μία πλευρά σε ευθεία γραμμή, λες και είναι τα ακριανά και δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις. Υπάρχουν δύο παζλ των 500 τεμαχίων μπλεγμένα στο ίδιο κουτί χωρίς την εικόνα τους και διαβάζοντας μία μικρή ιστορία, που περιγράφει έναν φόνο, προσπαθείς να μαντέψεις ποιο είναι περίπου το θέμα και ξεκινάς στα… «τυφλά» τη συναρμολόγηση.
Υπάρχουν παζλ διπλής όψεως, με την ίδια εικόνα μπρος και πίσω, άλλα οριζόντια και κάθετα και αυτά είναι τα πιο δύσκολα. Υπάρχουν παζλ που φωσφορίζουν στο σκοτάδι και έτσι, για παράδειγμα, σε μόνο ένα παζλ μπορείς να έχεις τον Πύργο του Αϊφελ όπως είναι την ημέρα αλλά και φωταγωγημένο τη νύχτα. Μπέρδεμα φαίνονται τα θεματικά παζλ, που μπορεί να απεικονίζουν μόνο σπιρτόξυλα ή μπαλάκια του γκολφ, ζάρια, νότες ή τραπουλόχαρτα.
Μοναδικά είναι τα συλλεκτικά ξύλινα παζλ, που είναι κομμένα στο χέρι από χαράκτη. Υπάρχουν παζλ οβάλ, στρογγυλά ή ακόμη στο σχήμα ενός ζώου ή πράγματος. Παζλ αντίγραφα γνωστών έργων τέχνης. Παζλ μεταλλικά, τρισδιάστατα και η ποικιλία δεν έχει τελειωμό.
Η ιστορία των παζλ
Η ιστορία των παζλ ξεκινά στα 1760, όταν οι Ευρωπαίοι κολλούσαν χάρτες πάνω σε ξύλο και τους έκοβαν σε μικρά κομμάτια, προκειμένου να μάθουν έτσι γεωγραφία οι μαθητές στα σχολεία. Τα παζλ για ενηλίκους εμφανίστηκαν γύρω στο 1900 και μέχρι το 1908 είχαν εξελιχθεί στην Αμερική σε μανία.
Τα πρώτα παζλ ήταν ξύλινα και τα κομμάτια δεν «κούμπωναν» μεταξύ τους, αλλά απλώς τοποθετούνταν το ένα δίπλα στο άλλο.
Τα επόμενα χρόνια, οι γνωστοί κατασκευαστές παιχνιδιών Parker Brothers εισήγαγαν τα σχηματικά κομμάτια παζλ (όχι μόνο τετράγωνα), που ήταν πιο εύκολα στη συναρμολόγηση και επιπλέον δημιούργησαν σε αυτά εσοχές και εξοχές, ώστε να εφαρμόζουν.
Κατά το κραχ του 1929 στην Αμερική, ο κόσμος βρήκε διέξοδο στα παζλ και οι πωλήσεις έφτασαν τα… 10 εκατ. παζλ την εβδομάδα.
Σημαντική εξέλιξη ήταν η εκτύπωση πάνω σε φτηνό χαρτόνι. Το 1932 έκαναν την εμφάνισή τους τα δωρεάν διαφημιστικά παζλ και τα οικονομικά εβδομαδιαία παζλ. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι πωλήσεις των ξύλινων παζλ μειώθηκαν και έγιναν πιο ελκυστικά αυτά από χαρτόνι.
Παζλ και υγεία
Η ένωση των κομματιών ενός παζλ είναι κάτι περισσότερο από τη δημιουργία μίας εικόνας και από ένα χόμπι. Ο δρόμος προς την ολοκλήρωση του έργου διεγείρει τον εγκέφαλο, βελτιώνει την προσοχή και τη συγκέντρωση, ανακουφίζει από το στρες και αφήνει ένα αίσθημα ολοκλήρωσης. Μάλιστα, έρευνες διαπιστώνουν ότι η εμπλοκή με αυτή τη δραστηριότητα είναι ικανή να συμβάλλει στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ, ενώ αναπτύσσει δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
