Οίνος ευφραίνει καρδίαν

Η αλήθεια είναι ότι στο χώρο της Διατροφής πολύ συχνά ακούγονται θέσεις που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα. «Το κρασί παχαίνει λιγότερο από την μπύρα» ή «τα λευκά ποτά είναι πιο διαιτητικά» ή «το αλκοόλ αυξάνει τον μεταβολισμό» είναι μερικές απορίες που συχνά εμείς οι διαιτολόγοι καλούμαστε να αποσαφηνίζουμε.

Έτσι λοιπόν η επιστήμη της Διατολογίας – Διατροφής, κατά την οινόφιλη προτροπή, καταντά «ξέφραγο αμπέλι» στις ορέξεις ευφάνταστων μη ειδικών. Επειδή για το κρασί γίνεται πολύς λόγος τελευταία, ας ξεκινήσουμε από την ποσότητα.

«Μέτρον άριστον», η πολυδιατυπωμένη αυτή αρχή στο χώρο της Διατροφής φαίνεται ότι ταιριάζει απόλυτα σε ότι αφορά τη σχέση κατανάλωσης κρασιού και διαφόρων παθήσεων. Πράγματι μελέτες στο χώρο έχουν δείξει ότι η σχέση κατανάλωσης κρασιού και καρδιοαγγειακών παθήσεων έχει το σχήμα του γράμματος J (καμπύλη-J) όπου η μηδενική πρόσληψη αλκοόλ δεν προστατεύει, η μέτρια πρόσληψη (πυθμένας) σχετίζεται με τα χαμηλότερα κρούσματα και η μεγάλη κατανάλωση οδηγεί σε αυξημένα κρούσματα.

Το επιστημονικό ενδιαφέρον κέντρισε η παρατήρηση ότι οι Γάλλοι αν και καταναλώνουν 2 με 3 φορές περισσότερο κορεσμένο λίπος από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και επίσης έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης, ωστόσο εμφανίζουν κατά 2.5 φορές μικρότερο κίνδυνο θανάτου από στεφανιαία νόσο. Τα πρώτα ερευνητικά δεδομένα έδειξαν πως το κρασί είναι αυτό που τους …σώζει. Έτσι το περίφημο «Γαλλικό παράδοξο» άνοιξε το δρόμο για το συνεχώς αυξανόμενο επιστημονικό ενδιαφέρον σχετικά με τα οφέλη του κρασιού.

Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι: η ευεργετική δράση κατά των καρδιαγγειακών αφορά μόνο το κρασί ή και άλλα αλκοολούχα. Η απάντηση είναι πως τα οφέλη φάνηκαν και σε άλλα αλκοολούχα όπως την μπύρα για παράδειγμα, αλλά σε πολύ μικρότερη έκταση από ότι στο κρασί. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ευεργετική δράση του κρασιού δεν έχει να κάνει τόσο με την περιεκτικότητα του σε αλκοόλ, αλλά κυρίως λόγω των αντιοξειδωτικών συστατικών που περιέχει. Μάλιστα έρευνες που έγιναν με κρασί χωρίς αλκοόλ έδειξαν πως εξακολουθεί να έχει θετικές επιδράσεις στην καρδιά. Επίσης έρευνες που έγιναν και σύγκριναν την ευεργετική δράση αντιοξειδωτικών διαφόρων χυμών με το χυμό σταφυλιού έδειξαν πως τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στο σταφύλι ασκούν πολύ εντονότερη καρδιοπροσταετυτική δράση. Μάλιστα οι ευεργετικές αυτές επιδράσεις επικεντρώνονται στο κόκκινο κρασί όπου ξεχωρίζει το αντιοξειδωτικό ρεσβερατρόλη (βρίσκεται στη φλοίδα των κόκκινων σταφυλιών).

Η κύρια ευεργετική δράση του κρασιού εστιάζεται στην αύξηση της καλής χοληστερόλης, HDL. Γνωρίζουμε ότι η κακή χοληστερόλη, LDL, μεταφέρει το μόριο της χοληστερόλης στο ενδοθήλιο και αυτό εκεί εναποτίθεται συμμετέχοντας στη δημιουργία αθηροματογόνου πλάκας (το πουρί που ευθύνεται για το φράξιμο των αρτηριών) και η καλή είναι αυτή που απομακρύνει το μόριο της χοληστερόλης, απομακρύνοντας ταυτόχρονα και τον κίνδυνο.

Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει βρεθεί ότι βοηθά στην αύξηση της καλής χοληστερόλης. Παράλληλα η κατανάλωση αλκοόλ έχει σχετισθεί με τη μείωση διαφόρων παραγόντων που συμμετέχουν στο σχηματισμό θρόμβων και φράσσουν τα αγγεία. Τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει προκύψει για έναν παράγοντα που λέγεται αγγειοδιασταλτικότητα του αγγείου και αφορά την ιδιότητα του αγγείου να εμφανίζει μία μορφή ελαστικότητας. Όσο πιο ελαστικό είναι το αγγείο τόσο λιγότερο επικίνδυνη είναι η θρόμβωση γιατί το αγγείο μπορεί να επιτρέπει τη δίοδο του αίματος. Αντίθετα όσο πιο άκαμπτο είναι το αγγείο (κάτι που συμβαίνει με την μεγάλη κατανάλωση καφέ και νικοτίνης για παράδειγμα) τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος απόφραξης. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το κόκκινο κρασί αυξάνει την αγγειοδιασταλτικότητα των αγγείων, μειώνει την πίεση, γεγονός που έχει καθοριστικό ρόλο στην καλή λειτουργία της καρδιάς. Ένα ποτηράκι κρασί λοιπόν με το γεύμα μας και …εις υγείαν.