Πώς να βγάζουμε καλύτερες φωτογραφίες

Λίγο πολύ όλοι βγάζουμε φωτογραφίες. Στις διακοπές, σε εκδρομές, στα γενέθλια, σε συγκεντρώσεις, σε σχολικές γιορτές. Και βέβαια όλοι μας περηφανευόμαστε για το πόσο ωραίες είναι οι φωτογραφίες που βγάλαμε κι ας είναι τα μάτια των παιδιών κόκκινα σαν ζόμπι. Ας δούμε λοιπόν λίγες πρακτικές οδηγίες για το πώς να κάνουμε τις φωτογραφίες μας ακόμη καλύτερες.

ΤΟ ΦΩΣ
Το φως είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας που καθορίζει την ποιότητα των φωτογραφιών μας. Το φως κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι διαφορετικό. Επομένως και η ποιότητα ή η ατμόσφαιρα των φωτογραφιών μας θα είναι διαφορετική ανάλογα με το φωτισμό. Για παράδειγμα, το φως του ηλιοβασιλέματος είναι ζεστό και πραγματικά δίνει μία μαγική ατμόσφαιρα στις φωτογραφίες μας. Άλλη εντύπωση δίνει μία φωτογραφία τραβηγμένη κάτω από τον δυνατό ήλιο του μεσημεριού και διαφορετική μία φωτογραφία που έχει τραβηχτεί στη μελαγχολία μίας συννεφιασμένης φθινοπωρινής ημέρας.

Πριν βγάλετε τη φωτογραφία, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη φωτισμού, ελέγξτε την διεύθυνση από την οποία έρχεται το φως και σταθείτε σε εκείνο το σημείο που σας επιτρέπει να βλέπετε το θέμα σας φωτισμένο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Π.χ. αν βγάζετε τη φωτογραφία ενός ανθρώπου, στην παραλία το μεσημέρι, με δυνατό ήλιο, προσέξτε το πρόσωπό του. Είναι όλο το πρόσωπο φωτισμένο το ίδιο; Η ο ήλιος που έρχεται π.χ. από δεξιά κάνει την αριστερή γωνία του προσώπου του να φαίνεται πιο σκοτεινή; Μήπως παρόλο που είναι μέρα και έχει ντάλα ήλιο χρειάζεστε και το φλας; Δοκιμάστε να βγάλετε την ίδια φωτογραφία με και χωρίς φλας. Το φλας θα κάνει τη φωτογραφία σας πιο φυσική και θα φωτίσει κάθε σκοτεινή γωνία του προσώπου που φωτογραφίζετε.

Αν πάλι το φυσικό φως δεν είναι αρκετό, μην βιαστείτε να χρησιμοποιήσετε το φλας. Παρατηρήστε το θέμα σας. Αν φωτίζεται ικανοποιητικά, δοκιμάστε να βγάλετε τη φωτογραφία χωρίς το φλας, προσπαθήστε πραγματικά να «παγιδεύσετε» τη στιγμή έτσι ακριβώς όπως είναι, με το φυσικό της φως. Σε συνθήκες μειωμένου φωτισμού, έχει μεγάλη σημασία να κρατήσετε τη μηχανή σας όσο το δυνατόν πιο σταθερή στο χέρι σας, ή αν έχετε, χρησιμοποιήστε τρίποδο.

Εκμεταλλευτείτε την ανατολή ή το ηλιοβασίλεμα για να βγάλετε μαγικές φωτογραφίες. Με το ανέβασμα ή το χάσιμο του ήλιου, οι σκιές αποκτούν διαφορετική διάσταση και μπορούν να κάνουν μία απλή φωτογραφία εντελώς διαφορετική. Αν φωτογραφίζετε κάτι κοντινό (π.χ. άνθρωπο) με φόντο το ηλιοβασίλεμα, χρησιμοποιείστε το φλας για να φωτίσετε τον άνθρωπο και παράλληλα να πιάσετε και τα χρώματα του ορίζοντα.

Αν χρησιμοποιείτε μηχανή με φιλμ και όχι ψηφιακή, επιλέξτε κάποιο φιλμ που να προσφέρεται για διαφορετικές συνθήκες. Ρωτήστε στο κατάστημα φωτογραφικών ειδών, όλες οι μεγάλες εταιρείες προσφέρουν πια φιλμ με μεγάλη ευελιξία σε διαφορετικές συνθήκες.

ΣΥΝΘΕΣΗ / ΘΕΜΑ
Το μυστικό εδώ είναι να βρείτε τον τρόπο να συνδυάσετε και να ισορροπήσετε τα διάφορα στοιχεία της φωτογραφίας. Στην ουσία δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος καθώς το τι είναι όμορφο σαν εικόνα είναι καθαρά θέμα προσωπικού γούστου. Βασικός κανόνας είναι να είναι ξεκάθαρο το θέμα της φωτογραφίας και το μάτι να πηγαίνει πρώτα στο θέμα και μετά στα επιμέρους στοιχεία.

Για παράδειγμα, δείτε τις φωτογραφίες (ΣΥΝΘΕΣΗ 1 και ΣΥΝΘΕΣΗ 2). Είναι ακριβώς το ίδιο σημείο αλλά φωτογραφημένο με διαφορετικό τρόπο. Δείτε πόσο πιο ολοκληρωμένη είναι η πρώτη φωτογραφία. Η δεύτερη είναι πιο κοντινή και οι λεπτομέρειες φαίνονται ξεκάθαρα, όμως η πρώτη φωτογραφία έχει περιθώριο (πράσινο), κέντρο (τα σπίτια) και προοπτική (ορίζοντας).

Σε κάθε περίπτωση, ακολουθήστε τις γωνίες, τις καμπύλες και τις γραμμές του θέματος που έχετε μπροστά σας. Προσπαθήστε να τις δείτε από άλλη γωνία και πειραματιστείτε με αυτές. Πολλές φορές μία διαφορετική προσέγγιση μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά.

ΧΡΗΣΗ ΦΛΑΣ
Οι φωτογραφίες με φλας είναι αποδεδειγμένα αυτές που προκαλούν τη μεγαλύτερη απογοήτευση στους ερασιτέχνες φωτογράφους. Σε αντίθεση με το φυσικό φως, όπου αυτό που βλέπεις είναι αυτό που αποτυπώνεται και στη φωτογραφία, όταν τραβάς φωτογραφίες με φλας δεν μπορείς να «οπτικοποιήσεις» στο μυαλό σου το αποτέλεσμα από πριν.

Το φλας κάνει τις σκιές πολύ πιο έντονες, δημιουργεί το φαινόμενο των κόκκινων ματιών, ή τα πιο κοντινά στο φλας αντικείμενα γίνονται πάρα πολύ λαμπερά και φαίνονται ξεπλυμένα, ενώ το φόντο είναι υπερβολικά σκοτεινό.

Όμως, με τη σωστή χρήση (και αναφέραμε μερικά παραδείγματα στην παράγραφο για το φως), το φλας είναι ένα χρήσιμο και δημιουργικό εργαλείο που μας επιτρέπει να βγάλουμε άψογες φωτογραφίες όταν το φυσικό φως δεν επαρκεί. Το να βρείτε τον τρόπο να βγάζετε καλές φωτογραφίες με φλας, θέλει εξάσκηση και πειραματισμούς. Δοκιμάστε διαφορετικές αποστάσεις (συνήθως το φλας καλύπτει ικανοποιητικά αποστάσεις μέχρι και τα 2-3 μέτρα) και γωνίες φωτογραφίζοντας το ίδιο αντικείμενο. Εξετάστε μετά τις φωτογραφίες σας και θα δείτε πόσο διαφορετικές μπορεί να είναι αν μετακινηθείτε 10 εκατοστά πιο πίσω ή λίγο προς τα δεξιά.

Γενικές οδηγίες για καλύτερες φωτογραφίες

– Οπτική επαφή
Αν το θέμα σας κοιτάει το φακό και μόνο αυτό το βλέμμα μπορεί να κάνει τη φωτογραφία να αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Είναι η διαφορά που μπορεί να κάνει μία φωτογραφία ζωντανή, λες και το πρόσωπο της φωτογραφίας θα βγει έξω από το χαρτί και θα σου πει καλημέρα.

Όταν φωτογραφίζετε ανθρώπους, κρατήστε το φακό στο επίπεδο των ματιών του ανθρώπου ή αν πρόκειται για παιδιά γονατίστε στο ύψος τους. Το θέμα σας δεν είναι ανάγκη να κοιτάει απευθείας το φακό, αν κοιτάει λίγο δεξιά ή λίγο αριστερά, ή ίσως λίγο πιο πάνω από το φακό, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο. Το ότι όμως είστε στο επίπεδο των ματιών του είναι η λεπτομέρεια που τραβάει τον θεατή μέσα στη φωτογραφία.

– Χρησιμοποιείστε απλό φόντο
Όσο πιο απλό και μονόχρωμο είναι το φόντο της φωτογραφίας, τόσο περισσότερο προβάλλεται το θέμα σας. Όταν κοιτάτε μέσα από το φακό προσπαθήστε να αποφύγετε εκείνα τα στοιχεία του φόντου (π.χ. αυτοκίνητα που περνάνε ή κολώνες κ.λπ.) που θα τραβήξουν την προσοχή μακριά από το θέμα σας. Αν φωτογραφίζετε κάτι μικρό, π.χ. ένα λουλούδι ή ένα αντικείμενο, δοκιμάστε να το τοποθετήσετε μπροστά από τεχνητό φόντο όπως για παράδειγμα ένας τοίχος που έχει όμορφο χρώμα ή να τοποθετήσετε πίσω του ένα σεντόνι ή ένα μονόχρωμο χαρτόνι.

– Πλησιάστε το θέμα / ζουμ
Πλησιάστε το θέμα σας και κάντε ζουμ. Ο σκοπός είναι το θέμα σας (σε φωτογραφίες με ένα θέμα, π.χ. πορτραίτα) να γεμίσει τη φωτογραφία ή έστω το μεγαλύτερο μέρος της. Προσέξτε μόνο να μην ξεπεράσετε τις δυνατότητες ζουμ της μηχανής σας (μην βάζετε τέρμα ζουμ) ή μην πλησιάζετε πολύ κοντά (αν δεν έχετε ζουμ) γιατί οι φωτογραφίες σας μπορεί να βγουν θολές. Η μικρότερη ιδανική απόσταση είναι το ένα μέτρο.

– Δεν είναι ανάγκη να είναι κεντραρισμένο
Δεν είναι ανάγκη το θέμα σας να είναι κεντραρισμένο. Πολλές φορές το να εντάξετε και άλλα πράγματα μέσα σε μία φωτογραφία, δίνει μεγαλύτερο βάθος και προοπτική στην εικόνα.

– Χειροκίνητο & αυτόματο focus
Το auto focus θα επιλέξει να κεντράρει στο κοντινότερο αντικείμενο, όπως π.χ. στη διπλανή φωτογραφία, το auto επέλεξε το συρματόπλεγμα κι όχι τα ζώα που βρίσκονται μέσα από το φράκτη.

Με την χειροκίνητη επιλογή (manual) focus μπορείτε εσείς να επιλέξετε ποιο είναι το κεντρικό σας θέμα π.χ. στη διπλανή φωτογραφία το θέμα είναι η θάλασσα και όχι οι κοντινές ξαπλώστρες. Το θέμα σας θα βγει καθαρό και με λεπτομέρειες ενώ τα δευτερεύοντα αντικείμενα θα βγουν πιο θολά.

Και αυτή η λειτουργία θέλει εξάσκηση και εμπειρία. Δοκιμάστε διαφορετικές εικόνες, σε διαφορετικές αποστάσεις μέχρι να εξοικειωθείτε με τον καθορισμό του κεντρικού θέματος.

– Οριζόντια και κάθετα
Δοκιμάστε να βγάλετε και κάθετες φωτογραφίες. Ειδικά αν φωτογραφίζετε τοπία, ο κάθετος προσανατολισμός μπορεί να αποδώσει καλύτερα τον περιβάλλοντα χώρο και να δώσει άλλη προοπτική στη φωτογραφία σας.

– Σκηνοθετείστε τη φωτογραφία σας
Κοιτάζοντας μέσα από το φακό, σκεφθείτε σαν σκηνοθέτης. Ζητήστε από τους ανθρώπους που φωτογραφίζετε να σας κοιτάξουν στα μάτια, να κοιτάξουν μακριά, να σκύψουν, να ξαπλώσουν κ.λπ.

– Βγάλτε πολλές φωτογραφίες
Ειδικά αν έχετε ψηφιακή μηχανή, κολλήστε το δάχτυλό σας στο κουμπί και βγάλτε πολλές φωτογραφίες. Μπορείτε να διαλέξετε τις καλύτερες όταν θα αποφασίσετε ποιες να εκτυπώσετε ή να αποθηκεύσετε. Και εκτός αυτού, η εξάσκηση είναι αυτό που κάνει ένα φωτογράφο όλο και καλύτερο. Παρατηρείτε προσεκτικά όλες τις φωτογραφίες που έχετε βγάλει, θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε λάθη και να βελτιώσετε την τεχνική σας.

Τις επόμενες ημέρες θα ασχοληθούμε πιο λεπτομερώς με επιμέρους θέματα, όπως το πώς να φωτογραφίζετε ανθρώπους (πορτραίτα), τοπία, θέματα σε κίνηση (π.χ. σπορ), ηλιοβασιλέματα κ.λπ. Πάρτε λοιπόν τη μηχανή σας στο χέρι κι ας αρχίσουμε.