Τα παιδιά κάνουν αυτά που κάνουμε και όχι αυτά που τους λέμε. Αν λοιπόν έχετε τη συνήθεια να τιμωρείτε τον εαυτό σας νοητικά, το παιδί σας είναι πολύ πιθανό να υιοθετήσει την ίδια βλαβερή συνήθεια…
«Σε μια από τις πρώτες μου αναμνήσεις θυμάμαι τη μητέρα μου να κοιτάζεται στον καθρέφτη και να εντοπίζει όλες τις μικρές ή μεγάλες ατέλειες πάνω της. Και όταν, χρόνια μετά, έκανα κι εγώ ακριβώς το ίδιο πράγμα μπροστά στην πανέξυπνη έφηβη κόρη μου, μου είπε ότι δεν της άρεσε αυτή μου η συνήθεια. Τότε συνειδητοποίησα ότι ούτε και σε μένα άρεσε αυτό όταν το έκανε η μητέρα μου», γράφει η έμπειρη ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας Philippa Perry, εξηγώντας πόσο λάθος είναι να μιλάμε άσχημα για τον εαυτό μας ή να τον επικρίνουμε μπροστά στα παιδιά.
Τα μοτίβα που έχουν εντυπωθεί στο κεφάλι μας, ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας και που συμπεριφερόμαστε φανερώνονται πολλές φορές από τον τρόπο που μιλάμε στον εαυτό μας, ειδικότερα δε όταν η διεργασία που κάνουμε είναι ο εντοπισμός όλων των ελαττωμάτων μας. Όλοι μας σχεδόν ακούμε τον εαυτό μας να μας μιλάει μέσα στο κεφάλι μας, να σχολιάζει και να κριτικάρει τα όσα λέμε και κάνουμε.
Οι περισσότεροι από εμάς δεν το συνειδητοποιούμε καν και δεν προσέχουμε όσα μας λέει ο εαυτός μας. Αλλά αυτή η φωνή είναι ένας πολύ σκληρός κριτής. Είναι πολύ πιθανό να λέτε στον εαυτό σας φράσεις του τύπου: «Αυτά δεν είναι για ανθρώπους σαν εμένα», «Δεν μπορείς να εμπιστευθείς κανέναν», «Είμαι ανίκανη», «Αφού δεν είμαι αρκετή για κάτι τέτοιο, θα πρέπει απλώς να παραιτηθώ», «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», «Είμαι πολύ χοντρή» ή «Είμαι τελείως άσχετη». Προσέξτε αυτού του τύπου την αυτοκριτική, γιατί μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό της ζωή σας, αλλά κυρίως να έχει επιπτώσεις στη ζωή του παιδιού σας, ωθώντας το να κάνει μία ανάλογη κριτική στον εαυτό του ή στους άλλους.
Εκτός από το ότι διδάσκετε στο παιδί σας να κάνει αρνητική και κακόβουλη κριτική, αυτή η εσωτερική επικριτική φωνή βρίσκει τρόπους να διογκώνει την κακή σας διάθεση, να σας στερεί την αυτοπεποίθησή σας και να σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς. Και υπάρχει ένας ακόμα λόγος για να προσέξετε τον τρόπο που μιλάτε στον εαυτό σας. Φαίνεται πως αυτή την εσωτερική μας φωνή τη μεταφέρουμε αυτούσια στα παιδιά μας, όπως ακριβώς μεταφέρουμε και τις κακές μας συνήθειες που είναι απόλυτα ορατές. Αν θέλετε τα παιδιά σας να ευτυχήσουν, να ξέρετε ότι το μεγαλύτερο εμπόδιό τους θα είναι αυτός ο εσωτερικός, σκληρός κριτής σας.
Διαμορφώνουμε την ενήλικη υπόστασή μας μέσα από τις εμπειρίες που βιώνουμε ως παιδιά – αυτός είναι ο βασικός τρόπος εξελίσσονται οι άνθρωποι -, αλλά είναι δύσκολο να ξεφύγουμε απ’ αυτές. Ενδεχομένως να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολο να κάνουμε αυτή τη φωνή να σωπάσει, αλλά μπορούμε να παρατηρήσουμε πότε το κάνουμε και να επιβραβεύσουμε τον εαυτό μας όταν καταφέρουμε να μην το κάνουμε. Έχοντας άλλωστε συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει κίνδυνος να μεταδώσετε την «ασθένεια» της αρνητικής αυτοκριτικής στο παιδί σας, θα έχετε έναν παραπάνω λόγο να την ελέγχετε…