Σουσάμι το θαυματουργό
Σεσαμίνη και σεσαμινόλη ίσως δεν σας λένε τίποτε απολύτως. Και όμως, είναι φαινολικές ενώσεις, οι λεγόμενες λιγνάνες που περιέχονται στο σουσάμι και επομένως και στα προϊόντα του, ταχίνι και χαλβά, και δίνουν σ’ αυτά λίγο-πολύ «θαυματουργές» ιδιότητες, οι οποίες δρουν εναντίον της χοληστερίνης, αλλά και της υπέρτασης. Ιδού τα πώς και γιατί…
Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων φθοράς που παρατηρείται στους σύγχρονους πληθυσμούς έχει ωθήσει τα τελευταία χρόνια την επιστημονική κοινότητα στη διερεύνηση φυσικών μεθόδων πρόληψης, αλλά και θεραπείας νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά. Ίσως ο καλύτερος οδηγός στην πορεία της επιστημονικής αυτής αναζήτησης είναι η ίδια η ιστορική αναδρομή της Ιατρικής μέσα στους αιώνες.
Ένα προϊόν που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όσον αφορά τη θεραπευτική χρήση του από τα αρχαία κιόλας χρόνια, είναι το σουσάμι.
Από την Αρχαία Ελλάδα ως την Κίνα εκχυλίσματα σουσαμιού χρησιμοποιούνται ως βότανα για την καταπολέμηση της υπέρτασης και για παραγωγή φαρμάκων.
Τι είναι όμως αυτό που καθιστά το σουσάμι και τα προϊόντα του, χαλβά και ταχίνι, θεραπευτικά και πώς αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τις σύγχρονες κοινωνίες;
Για να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά ξεκίνησαν σημαντικές μελέτες πάνω στο σουσάμι (και κατ’ επέκταση και στα προϊόντα του), καθώς βρέθηκε ότι, αρχικά σε πειραματόζωα και στη συνέχεια σε ασθενείς με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, συστατικά του εμπλέκονται σε μηχανισμούς μείωσης του κινδύνου εμφάνισης υπερχοληστερολαιμίας, αρτηριακής πίεσης και γενικότερα στεφανιαίας νόσου.
Στο σουσάμι περιέχονται φαινολικές ενώσεις, οι λεγόμενες λιγνάνες, με κυριότερες από αυτές τη σεσαμίνη και τη σεσαμινόλη. Οι ουσίες αυτές παρουσιάζουν ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση, εμποδίζοντας την οξείδωση των λιπαρών οξέων οίον οργανισμό. Το γεγονός αυτό καθίσταται εξαιρετικά σημαντικό, καθώς είναι σήμερα γνωστό ότι η οξείδωση των λιπαρών οξέων αποτελεί το πρώτο στάδιο και έναν σημαντικό αιτιολογικό μηχανισμό νια τη δημιουργία αθηροσκλήρωσης.
Τελευταίες μελέτες καταδεικνύουν σημαντική μείωση της απορρόφησης και αύξηση του ρυθμού απομάκρυνσης χοληστερόλης από τον οργανισμό, όπως επίσης και μείωση της ενδογενούς σύνθεσης της, μετά την κατανάλωση των παραπάνω συστατικών του σουσαμιού. Παρατηρείται δηλαδή μια συνολική μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στον οργανισμό.
Ιδιαίτερο ερευνητικό ενδιαφέρον παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και πάνω στην επίδραση των λιγνανών του σουσαμιού στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Το γεγονός αυτό έρχεται να πιστοποιηθεί από μια σειρά μελετών, οι οποίες είχαν εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς βρέθηκε ότι σε υπερτασικά πειραματόζωα στα οποία δόθηκαν συστατικά σουσαμιού μειώθηκε σημαντικά η αρτηριακή πίεση, ενώ παράλληλα βελτιώθηκε η δομή των τοιχωμάτων των νεφρικών αρτηριών, όπου και βρίσκεται ένας μηχανισμός ρύθμισης της πίεσης του οργανισμού.
Γενικότερα, διαφαίνεται αξιοσημείωτη αντιυπερτασική δράση του σουσαμιού, η οποία μπορεί να αποβεί ευεργετική τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και ως συμπληρωματικό μέσο θεραπείας της υπέρτασης.
Όλα όσα αναφέρθηκαν καταδεικνύουν μια σημαντική υποχοληστερολαιμική και αντιυπερτασική δράση συστατικών του σουσαμιού, σε συνδυασμό με την αναστολή των μηχανισμών αρτηριοσκλήρυνσης που παρουσιάστηκαν. Αν αναλογιστεί κανείς ότι η αύξηση της χοληστερόλης, η παρουσία αρτηριακής πίεσης και οι παραπάνω μηχανισμοί οξείδωσης των λιπών στον οργανισμό αποτελούν βασικές αιτίες εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, αντιλαμβάνεται πόσο ευεργετική είναι η ενίσχυση της διατροφής του σύγχρονου ανθρώπου με συστατικά όπως αυτά που περιέχονται στο σουσάμι και τα προϊόντα του έναντι των παραπάνω παραγόντων κινδύνου.
Η προσθήκη τους στο καθημερινό διαιτολόγιο σε συνδυασμό με την κατανάλωση τροφίμων όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, τη μείωση της κατανάλωσης ζωικού λίπους και την ενίσχυση της καθημερινής φυσικής δραστηριότητας, θα συμβάλει σημαντικά στη θωράκιση τού οργανισμού και στην πρόληψη εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
