Νοικοκυρές ανακυκλώστε... πριν ανακυκλωθείτε!

Στην εποχή της ταχύτητας και της υπερκατανάλωσης που ζούμε, είναι πρόκληση για την νοικοκυρά, ενδείκνυται και καλύτερα επιβάλλεται να θέσει περιοριστικούς κανόνες σχετικά με τη χρήση και διάθεση των αγαθών μέσα στο σπίτι και την οικογένειά της. Ο διπλός ρόλος της σύγχρονης γυναίκας που απαιτεί να είναι ταυτόχρονα εργαζόμενη και νοικοκυρά, την κάνει εύκολο στόχο σε προϊόντα γρήγορης λύσης που υπόσχονται να κάνουν τη ζωή της πιο εύκολη.

Οι νεότερες γενιές έχουν την ευτυχία να ζουν σε μια ευημερούσα κοινωνία, χωρίς στερήσεις, με πληθώρα αγαθών και τεράστιες δυνατότητες καταναλωτικών επιλογών. Οι παλιότερες γενιές θυμούνται και διηγούνται με γραφικότητα, ιστορίες για μπαλωμένα ρούχα, για τρύπια παπούτσια, για παιχνίδια από παλιά υλικά, για ατέλειωτες μπουγάδες στη σκάφη, για σνακς από ψωμοτύρι ή σκέτο ψωμί όταν, κάνοντας την ανάγκη φιλότιμο προσπαθούσαν να φέρουν βόλτα την ζωή τους.

Σήμερα όλα αυτά ακούγονται τριτοκοσμικά και απόμακρα καθώς έχουμε φτάσει στο σημείο να ευημερούμε τόσο, ώστε να παράγουμε τόσα σκουπίδια που αδυνατούμε να τα διαχειριστούμε.

Η σύγχρονη νοικοκυρά λοιπόν έχει καθήκον να διαχειρίζεται σωστά τα του οίκου της και σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονται μόνο τα χρήσιμα πράγματα, αλλά και τα άχρηστα ή τα υποτιθέμενα άχρηστα. Όταν συνειδητοποιήσει ότι με την οικιακή ανακύκλωση δεν προσφέρει μόνο σε ένα καθαρότερο περιβάλλον αλλά δυναμώνει δραστικά την οικιακή της οικονομία, είναι σίγουρο ότι θα αναλάβει με χαρά αυτό το καθήκον.

Ας δούμε λοιπόν μερικά μυστικά της οικιακής ανακύκλωσης:

1) ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Αν εξαρχής δεν παράγουμε πολλά σκουπίδια, οπότε θα χρειαστούμε και λιγότερο χρόνο για να ασχοληθούμε με αυτά στο τέλος. Μείωση ή ελαχιστοποίηση αποβλήτων σημαίνει να παράγουμε τη μικρότερη δυνατή ποσότητα αποβλήτων.

Ξεφορτωθείτε την «άχρηστη» αλληλογραφία
Μπορείτε να γλιτώσετε από το μεγαλύτερο μέρος της άχρηστης χαρτούρας, προσπαθώντας  να χρησιμοποιήσετε άλλους τρόπους επικοινωνίας (τηλέφωνο, e-mail). Επίσης, προσέξτε σε ποιους δίνετε την ταχυδρομική σας διεύθυνση για να μην κατακλύζεται η αλληλογραφία σας από κάθε λογής διαφημιστικά έντυπα. Αυτό θα βοηθήσει να μειώσετε την ποσότητα συσκευασμένων και άχρηστων εγγράφων που μπαίνουν στο σπίτι σας.

Σπιτικό λίπασμα
Συγκεντρώνοντας σε συγκεκριμένο εξωτερικό μέρος του σπιτιού και του κήπου τα ωμά υπολείμματα φρούτων και λαχανικών θα βοηθήσει να μειώσετε κατά πολύ την ποσότητα των σκουπιδιών που παράγετε και να δημιουργήσετε ένα χρήσιμο τελικό προϊόν για τον κήπο σας.

Αποφύγετε τα πακεταρισμένα προϊόντα
Την επόμενη φορά που πηγαίνετε για ψώνια, αποφύγετε τα συσκευασμένα προϊόντα, επιλέγοντας εναλλακτικά. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να προμηθευτείτε φρούτα και λαχανικά ασυσκεύαστα αντί των προ-συσκευασμένων εναλλακτικών λύσεων; Υπάρχουν πολλά προϊόντα χωρίς συσκευασία, από εργαλεία, φρέσκα γεωργικά προϊόντα, αγαθά σε ξηρά μορφή, αντικείμενα, κλπ. Μειώστε τις ποσότητες συσκευασίας που αγοράζετε, ξαναχρησιμοποιώντας ό,τι μπορείτε και ανακυκλώνοντας ό,τι περισσεύει.

Αποφύγετε τα προϊόντα μιας χρήσης
Με την αποφυγή προϊόντων μιας χρήσης, μπορείτε να βοηθήσετε στη μείωση της ποσότητας των απορριμάτων, που εσείς δημιουργείτε. Πολλές επιχειρήσεις προωθούν τώρα την εναλλακτική επιλογή προϊόντων μιας χρήσης, όπως ξυραφάκια και προϊόντα καθαρισμού. Τα προϊόντα μιας  χρήσης δημιουργούν περισσότερα σκουπίδια από τα επαναχρησιμοποιήσιμα και δεν μπορούν πάντα να προσφέρουν το καλύτερο όφελος στο πορτοφόλι σας. Προτιμήστε τις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες και τους λαμπτήρες μακράς διάρκειας. Αποφύγετε τα μιας χρήσης ξυραφάκια, στυλό, μολύβια και αναπτήρες. Διαλέξτε παιχνίδια από ξύλο ή μακράς διάρκειας μέταλλο, παρά από πλαστικό.  Όπου είναι δυνατόν, προτιμήστε τα ποιοτικά προϊόντα που θα διαρκέσουν για πολύ περισσότερο.

Αγοράστε χύμα προϊόντα
Αγοράζοντας χύμα προϊόντα, σε μεγάλη ποσότητα ή σε μεγαλύτερη συσκευασία, θα μπορούσατε να κερδίσετε χρήματα και μα μειώσετε την ποσότητα απορριμάτων συσκευασίας που παράγετε. Οι μεγαλύτερου μεγέθους εναλλακτικές λύσεις είναι διαθέσιμες για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, που κυμαίνεται από δημητριακά για πρόγευμα μέχρι σκόνες πλυσίματος.

Αγοράστε ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα προϊόντα
Προτιμήστε τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες δυνατότητες ανακύκλωσης, ακόμα κι αν κοστίζουν λίγο περισσότερο. Επιλέξτε συμπυκνωμένα προϊόντα με ικανότητα επαναχρησιμοποίησης της συσκευασίας, και τις μεγαλύτερες συσκευασίες. Αγοράστε ανακυκλωμένο χαρτί τουαλέτας, χαρτοπετσέτες και χαρτί κουζίνας.

Μην κουβαλάτε σκουπίδια
Όταν αγοράζετε μόνο ένα ή δύο πράγματα, πέστε στην υπάλληλο, «ευχαριστώ, αλλά δεν χρειάζομαι σακούλα». Χρησιμοποιήστε δικές σας τσάντες με χερούλια, όταν κάνετε τα ψώνια σας. Αν προτιμάτε τις χάρτινες ή πλαστικές σακούλες του μανάβη ή του μπακάλη, μπορείτε να τις επιστρέψετε πίσω στο κατάστημα για να ξαναχρησιμοποιηθούν.

2) ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ

Αν νομίζετε ότι χρησιμοποιώντας προϊόντα μιας χρήσης κερδίζετε χρόνο και κόπο, κάνετε λάθος! Στην πραγματικότητα χρειάζεστε πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο, για να αντικαταστήσετε αυτά τα προϊόντα, όπως επίσης χρόνο και κόπο για να τα πετάξετε. Και φυσικά, επιβαρύνετε δραστικά τον οικιακό σας κουμπαρά. Πριν αποφασίσετε να πετάξετε κάποιο υλικό ή αντικείμενο, εξετάστε προσεκτικά αν μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί από σας.

Χρησιμοποιήστε βάζα που ξανακλείνουν και δοχεία επαναληπτικής χρήσης για το κυρίως φαγητό και τα περισσεύματα.

Εγκαταστήστε στην κεφαλή της ντουζιέρας, της βρύσης και των άλλων μόνιμων εγκαταστάσεων ειδικές συσκευές για την εξοικονόμηση νερού. Αυτές περιλαμβάνουν ελαστικό σωλήνα με μπεκ για αυτόματη διακοπή ροής νερού, μηχανισμό για το καζανάκι της τουαλέτας για μείωση της ροής, χρωματισμένες ταμπλέτες που επιτρέπουν να διαπιστώνουμε σημεία που παρουσιάζουν διαρροές στην τουαλέτα.

Χρησιμοποιήστε παλαιές οδοντόβουρτσες και άλλες βούρτσες για να καθαρίσετε πλακάκια, παπούτσια, κ.λπ.

Φτιάξτε ένα καθαριστικό για όλες τις χρήσεις: 4.5 λίτρα καυτό νερό, 1/4 φλιτζανιού αμμωνία, 1/4 φλιτζανιού ξύδι & 1 κουταλιά σούπας σόδα μαγειρικής. Είναι ασφαλές για τις περισσότερες επιφάνειες και ξεβγάζεται εύκολα με νερό.

Χρησιμοποιήστε καυτό ξύδι αντί για διαλυτικό χρώματος στις βούρτσες.

Παρασκευάστε ένα οικονομικό γυαλιστικό για τα ασημικά σας: 1 λίτρο καυτό νερό, 1 κουταλάκι αλάτι, 1 κουταλάκι σόδα μαγειρικής, 1 κομμάτι από φύλλο αλουμινόχαρτου. Μουσκέψτε τα ασημικά για 10 με 15 λεπτά, σκουπίστε με ένα μαλακό ύφασμα.

Αντί για υλικά από χαρτί ή πλαστικό χρησιμοποιήστε: κεραμικές κούπες, υφασμάτινες πετσέτες φαγητού και κουζίνας, πορσελάνινα σερβίτσια και μεταλλικά ανοξείδωτα μαχαιροπίρουνα.

Φτιάξτε ένα απλό γυαλιστικό επίπλων είτε με λεμόνι λάδι και μελισσοκέρι είτε μελισσοκέρι και ελαιόλαδο ή αναμείξτε 2 κουταλάκια λεμόνι με 1/2 λίτρο λάδι, σε φιάλη με ψεκαστήρα.

Αν είστε στην αγορά για ένα καινούριο πλυντήριο ρούχων, κοιτάξτε να διαθέτει μπροστινό πόρτα. Αποδίδουν περισσότερη ενέργεια από τα πλυντήρια που έχουν την πόρτα επάνω, και χρησιμοποιούν μόνο 100-110 λίτρα ανά φορτίο ενώ αυτά με την πόρτα επάνω χρησιμοποιούν 180-200 λίτρα ανά φορτίο.

Χρησιμοποιήστε σόδα φαγητού για να καθαρίσετε νεροχύτες, τουαλέτα και ντουζιέρα, χωρίς δυνατές χημικές ουσίες. Επιπλέον, αυτό που θα περισσέψει θα είναι μόνο ένα κουτάκι αντί των πλαστικών μπουκαλιών καθαρισμού.

Τα γυάλινα βάζα είναι ιδανικά για θήκες πολλών χρήσεων. Μπορείτε να αποθηκεύετε καρφιά, βίδες, υλικά χειροτεχνίας και άλλα μικρά αντικείμενα στο γκαράζ, το εργαστήριο ή για είδη ραπτικής.

Καθαρίστε παράθυρα και καθρέφτες με ένα απλό διάλυμα από 3 κουταλιές σούπας άσπρο ξίδι και δύο φλιτζάνια ζεστού νερού, τοποθετώντας το μείγμα σε ένα μπουκάλι με ψεκαστήρα. Τρίψτε τις επιφάνειες με τσαλακωμένη εφημερίδα.

Όταν την άνοιξη κάνετε γενική καθαριότητα ή μετακομίζετε, βγάλτε προς πώληση άχρηστα για σας αντικείμενα ή προσφέρετέ τα σε φιλανθρωπικά σωματεία αντί να τα πετάξετε στα άχρηστα.

Δώστε τα παλιά ρούχα σας για φιλανθρωπικούς σκοπούς, χρησιμοποιήστε μερικά από αυτά σαν ξεσκονόπανα.

Δώστε παλιά περιοδικά και βιβλία σε φιλανθρωπικά ιδρύματα ή βιβλιοθήκες.

Στις γιορτές:
Χρησιμοποιήστε μαξιλαροθήκες ή τσάντες από καμβά αντί πλαστικών, για να μαζεύετε δώρα και κεράσματα.

Στα Χριστούγεννα. Αγοράστε ένα ζωντανό χριστουγεννιάτικο δέντρο και φυτέψτε το στην αυλή σας μετά από τις γιορτές ή αγοράστε τεχνητό δέντρο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί περισσότερες χρονιές πλέον της μιας. Προσφέρετε ζωντανά ή μεταξωτά φυτά, παρά κοπτόμενα λουλούδια.

Χρησιμοποιήστε χαρτί περιτυλίγματος και κάρτες που γίνονται από ανακυκλωμένο χαρτί. Χρησιμοποιήστε ξανά χαρτιά περιτυλίγματος, ζελατίνες και φιόγκους. Στα παιδικά πάρτι χρησιμοποιήστε υφασμάτινες πετσέτες και τραπεζομάντιλα, μεταλλικά μαχαιροπίρουνα και πορσελάνινα σερβίτσια ή από επαναχρησιμοποιήσιμο πλαστικό, ενώ αποφύγετε τα μιας χρήσης.

Στις Απόκριες – φτιάξτε μόνοι τα κοστούμια σας και αποφύγετε τα τύπου μιας χρήσης.

Στο Πάσχα. Αγοράστε λαμπάδες χωρίς συσκευασία και στολίστε τις με στολίδια που σας περίσσεψαν από την προηγούμενη χρονιά.

Στην αυλή και στον Κήπο:
Αφήστε το κομμένο γρασίδι επάνω στο χορτοτάπητα. Αυτό βοηθά στην ανακύκλωση των θρεπτικών ουσιών (παράγει οργανικό άζωτο), και μειώνει το χρονικό διάστημα και τα χρήματα που θα ξοδεύατε για τη συντήρηση του χλοοτάπητα. Εναλλακτικά, το κομμένο χορτάρι μπορεί να αναμιχθεί με φύλλα και κλαδιά, που θα καλύψουν και θα προστατεύσουν το χώμα, με απλό τρόπο θα καταστείλουν τα ζιζάνια και θα διατηρήσουν την υγρασία.

Κάντε κομπόστ (οργανικό λίπασμα). Χρησιμοποιήστε κομμένο γρασίδι, υπολείμματα κλαδιών, φύλλα, υπολείμματα λαχανικών & φρούτων, κατάλοιπα καφέ & φίλτρων, φακελάκια τσαγιού, πολυκαιρισμένο ψωμί, τσόφλια αυγών, φλούδες δέντρων, πριονίδι. Μην χρησιμοποιείτε κρέας, ψάρια ή πουλερικά (συμπεριλαμβανομένων των κοκάλων), σάλτσες τροφίμων, λίπη ή έλαια, γαλακτοκομικά προϊόντα, αγριόχορτα και οποιαδήποτε υλικά που περιέχουν ισχυρά συντηρητικά ή τοξίνες, περιττώματα κατοικίδιων ζώων, στάχτη, ξυλάνθρακα ή μη-οργανικά υλικά (πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, κτλ.)

Χρησιμοποιήστε τις βάσεις των μπουκαλιών των 2 λίτρων σα μικρά δοχεία ή τα χαρτόκουτα των αβγών για σπορόφυτα.

Καθώς κάνετε ντους, τοποθετήστε έναν κάδο για να συλλέξετε το πλεονάζον νερό. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε στο πότισμα των φυτών.

Τοποθετήστε βαρέλια κάτω από τους σωλήνες για να συλλέξετε το νερό της βροχής.

Χρησιμοποιήστε παλιές ρόδες κομμένες στη μέση για να φυτέψετε λουλούδια.

Κόψτε στη μέση τα κουτιά από το γάλα και χρησιμοποιήστε τα σαν γλαστράκια λουλουδιών ή ταΐστρες πουλιών.

3) ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Ακόμα και αν κάποια πράγματα είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν από εσάς, δεν σημαίνει ότι είναι σκουπίδια. Χαρτί, πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο και οργανικά απορρίματα είναι προϊόντα πρώτης γραμμής για ανακύκλωση. Σύμφωνα με την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα πρέπει να ανακτά το 50-60% των υλικών συσκευασίας, να ανακυκλώνει το 25-45% του συνόλου των υλικών, ενώ για κανένα υλικό (χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο, γυαλί, οργανικά) το ποσοστό της ανακύκλωσης δεν πρέπει να είναι κάτω από 15%. Σε όλους τους δήμους της χώρας ακολουθούνται προγράμματα ανακύκλωσης και μπορείτε να απευθυνθείτε εκεί για οδηγίες. Ωστόσο μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για οικιακή ανακύκλωση και υπεύθυνες γι’ αυτήν σε κάθε σπίτι είναι οι νοικοκυρές.

Οργανώστε την οικογένειά σας για να κάνετε την ανακύκλωση εύκολη υπόθεση. Κρατήστε τα δοχεία ή τα καλάθια των άχρηστων ανακυκλώσιμων υλικών σε στρατηγικές θέσεις στο σπίτι σας μαζί με το συνηθισμένο καλάθι σκουπιδιών. Είναι ευκολότερο να πετάξετε τα ανακυκλώσιμα σε ένα χωριστό κουτί, από το ψάξιμο μέσα σε όλα τα απορρίμματα και το διαχωρισμό τους αργότερα. Χρησιμοποιήστε τους ίδιους τύπους δοχείων για τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα, όπως για οποιαδήποτε άλλα απορρίμματα σε όλο το σπίτι.

Αγοράστε ή κατασκευάστε τον απαιτούμενο αριθμό δοχείων για τον κάθε διαφορετικό τύπο ανακυκλωμένων υλικών (δηλ., ένα δοχείο για τα κονσερβοκούτια, ένα δοχείο για τα πλαστικά, ένα δοχείο για το γυαλί). Τοποθετήστε τα δοχεία ανακύκλωσης σε προσπελάσιμο σημείο, που θα το ονομάσετε «οικογενειακό κέντρο ανακύκλωσης».

Η κατοχή μόνο ενός δοχείου για τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα στην κουζίνα ή το γκαράζ είναι προφανές ότι δεν θα ενθαρρύνει τη συμμετοχή στην οικιακή ανακύκλωση, επειδή λίγοι άνθρωποι θα ήθελαν να περπατήσουν στην άλλη άκρη του σπιτιού για να ξεφορτωθούν ένα κομμάτι χαρτί. Τοποθετήστε λοιπόν ένα επιπλέον δοχείο ανακύκλωσης σε κάθε δωμάτιο με την ένδειξη «Τοποθετήστε όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά εδώ».

Οποιοδήποτε γραφείο στο σπίτι ή δωμάτιο όπου μελετούν μαθητές είναι κατάλληλος χώρος. Και εδώ ένα δοχείο για ανακυκλώσιμο υλικό θα ήταν χρήσιμο.

Αναθέστε σε κάποια άτομα της οικογένειας την καθημερινή αγγαρεία της ανακύκλωσης των υλικών. Την μεταφορά τους από το κάθε δωμάτιο στο «οικογενειακό κέντρο ανακύκλωσης» και την διανομή τους στα ανάλογα δοχεία.

Η κουζίνα που είναι έτσι κι αλλιώς χώρος δικής σας ευθύνης θα πρέπει να ελέγχετε από εσάς. Μία φορά την ημέρα (ή περισσότερες αν είναι απαραίτητο), ξεπλύνετε και τσαλακώστε ότι υλικά έχετε συγκεντρώσει στον κάδο ανακύκλωσης της κουζίνας σας. Κατόπι μεταφέρετε τα ξεπλυμένα και συμπιεσμένα υλικά στο «οικογενειακό κέντρο ανακύκλωσης».