Τα ερπετά σαν κατοικίδια

Μόλις πριν μερικά χρόνια, τα μόνα γνωστά κατοικίδια ερπετά ήταν μόνο οι υδρόβιες χελώνες και η ιδέα να έχουμε ένα φίδι ή μια σαύρα σαν κατοικίδιο ζωάκι, θα προκαλούσε ανατριχίλα στους περισσότερους ανθρώπους. Σήμερα, λίγο ότι έχουμε γίνει περισσότερο οικολογικά συνειδητοποιημένοι, λίγο ότι οι γνώσεις μας στα ερπετά έχουν επεκταθεί, και ο αριθμός των ανθρώπων που αναπτύσσουν ενδιαφέρον για αυτά τα γοητευτικά ζώα έχει αυξηθεί εντυπωσιακά.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να βρίσκεται σε άνθηση το εμπόριο των εξωτικών ζώων και των ερπετών κατ’ επέκταση, κάτι που δεν είναι και τόσο αθώο. Κάθε χρόνο εκατομμύρια εξωτικά ζώα παγιδεύονται για να διατεθούν στο εμπόριο. Τα περισσότερα από αυτά πεθαίνουν πριν ακόμη φθάσουν στον προορισμό τους. και πολλά από αυτά τα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Δυστυχώς μερικά από αυτά θα πεθάνουν πρόωρα στα χέρια των τελικών ιδιοκτητών, οι οποίοι δεν ξέρουν πώς να τα φροντίσουν. Γι΄ αυτό πριν προμηθευτείτε ένα ερπετό φροντίστε να μάθετε πώς θα το φροντίζετε.

Γνωρίσματα των ερπετών

Τα ερπετά χαρακτηρίζονται από το ξηρό λεπιδωτό δέρμα τους, από την εξάρτηση που έχουν από τις εξωτερικές πηγές θερμότητας παρά από τον μεταβολισμό τους, και από τον τρόπο που αναπαράγονται, που συνήθως είναι με αβγά που αφήνονται στο έδαφος, αν και μερικά ερπετά όπως οι βόες είναι ικανά να γεννήσουν ζωντανά μικρά χωρίς εναπόθεση αυγών. Τα ερπετά θεωρούνται από τους πιο παλαιούς κατοίκους αυτού του πλανήτη και συναντώνται σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου εκτός από τους πολύ παγωμένους αρκτικούς κύκλους, που λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών δεν μπορούν να επιζήσουν.

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΕΝΟΣ ΕΡΠΕΤΟΥ

Πρώτο βήμα, η σωστή επιλογή

Η αγορά ενός εξωτικού ζώου και μάλιστα ενός ερπετού, μπορεί να φαίνεται συναρπαστική ιδέα, ειδικά όταν υπάρχει μια τόσο μεγάλη ποικιλία στα καταστήματα που πωλούν κατοικίδια ζώα. Πολλά άτομα όμως προμηθεύονται ένα τέτοιο ζώο χωρίς να έχουν ιδέα πώς να το φροντίσουν, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά τα ζώα παραμελούνται, αρρωστούν ή τραυματίζονται.

Πολλά από τα ζώα αυτά χρειάζονται μεγάλους χώρους. Αυτό είναι ένα «μεγάλο» πρόβλημα. Ένα νεογέννητο ιγουάνα μπορεί να «φαίνεται» μικρό, αλλά σύντομα θα μεγαλώσει και μπορεί να φτάσει μέχρι και 1 ½ μέτρο μήκος. Ένας πύθωνας μπορεί να φτάσει τα 5 μέτρα και μία μικρή χελώνα τους 30 πόντους.

Τα ερπετά ζουν αρκετά χρόνια. Πιθανότερο πιο πολύ από ότι εσείς υπολογίζετε. Ένα ιγουάνα μπορεί να ζήσει μέχρι 20 χρόνια, ένα φίδι 30 χρόνια, κλπ. Άρα η συντήρησή τους μπορεί να είναι δέσμευση μιας ζωής αλλά και συνάμα πολύ δαπανηρή ενέργεια.

Τα περισσότερα ερπετά προέρχονται από τροπικά ή υποτροπικά κλίματα και δεν αντιδρούν σωστά σε συνθήκες αιχμαλωσίας. Βασίζονται εξολοκλήρου στους ιδιοκτήτες τους για να επιβιώσουν και αν δεν έχουν τις κατάλληλες συνθήκες υποφέρουν πολύ. Τα ερπετά δεν μπορούν να προσφέρουν την παρέα και την επαφή που ίσως πολλοί ιδιοκτήτες ζώων αναμένουν από το κατοικίδιο τους.

Το σωστό σπίτι και περιβάλλον

Κάθε είδος ερπετού είναι και διαφορετικό! Γι΄ αυτό και κάθε terrarium (έτσι ονομάζεται το σπίτι των ερπετών) πρέπει να είναι σχεδιασμένο για τις ανάγκες του κάθε ζώου ξεχωριστά. Ένας χαμαιλέοντας χρειάζεται περισσότερο ύψος, ένα ιγκουάνα στη φάση της ανάπτυξης περισσότερο μήκος, μια χελώνα απαιτεί χώρο όπου θα μπορεί να αναπαύεται και χώρο όπου θα μπορεί να κολυμπάει, ένα gecko θέλει άφθονες κρυψώνες, κτλ.

Δεν είναι εύκολο να διατηρείς ένα ερπετό. Τα περισσότερα ερπετά που πωλούνται ως κατοικίδια, προέρχονται από τροπικές περιοχές ή έρημους. Γι΄ αυτό και χρειάζονται διαφορετική θερμοκρασία και υγρασία από αυτή που υπάρχει στη χώρα μας. Απαραίτητες λοιπόν είναι οι διάφορες αντιστάσεις, οι υγραντήρες και διάφορα άλλα βοηθήματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο, ανάλογα με το είδος ζώου, αλλά και του terrarium που διαθέτετε. Θα πρέπει να τους εξασφαλίσετε ιδανικές συνθήκες και αυτό σημαίνει να λάβετε υπόψη το μέγεθος, την κατάλληλη θερμοκρασία, το κατάλληλο περιβάλλον.

Όπως καταλαβαίνετε το κόστος συντήρησης των ερπετών δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Κατ΄ αρχάς θα πρέπει να κατασκευάσετε ή να διασφαλίσετε ένα χώρο κατάλληλο για το ζώο αυτό. Το σπιτάκι ή ο χώρος πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ πιο ακριβός από τα ίδιο το ζώο. Επίσης, και πάλι ανάλογα με το είδος του ερπετού, ο χώρος αυτός μπορεί να χρειάζεται συνεχή θέρμανση οπόταν και θα καταλήξετε να έχετε έναν «αλμυρό» ηλεκτρικό λογαριασμό.

Όλα τα ερπετά έχουν ανάγκη την ηλιακή ακτινοβολία, όχι μόνο για να ζεσταθούν όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά και για να συνθέσουν τα κόκαλα, τα νύχια, τα λέπια ή ακόμη και το καβούκι τους. Η έλλειψη φυσικού φωτισμού, από την στιγμή που έχουμε το ερπετό στο σπίτι μας, είναι επιβλαβής για το ζώο και γι΄ αυτό πρέπει οπωσδήποτε να αναπληρώνεται από τον αντίστοιχο τεχνητό. Στο εμπόριο τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν λάμπες με ακτινοβολία UVA-UVB, η κάθε μία κατάλληλη για κάθε είδος ερπετού. Συμβουλευτείτε το τοπικό σας κατάστημα πώλησης κατοικίδιων (όχι τον τοπικό σας ηλεκτρολόγο!)  Μερικά φίδια χρειάζονται να ζουν και κάποιο χρονικό διάστημα στο νερό. Μερικά μπορεί να χρειάζονται υπεριώδεις ακτίνες, που είναι δαπανηρή η εξασφάλιση τους.

Η σωστή διατροφή

Στη φύση τα ερπετά απολαμβάνουν μια ισορροπημένοι διατροφή. Τα ζώα όμως που φυλάσσονται από τον άνθρωπο, εξαρτώνται από την τροφή που τους παρέχει. Γι’ αυτό λοιπόν μην ξεχνάτε ποτέ, ότι εσείς είσαστε ο μοναδικός υπεύθυνος για την κατάλληλη και πλούσια διατροφή και επομένως για την ευρωστία τού μικρού σας φίλου. Η τροφή πρέπει να περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά. Σε αυτά περιλαμβάνονται για παράδειγμα τα μεταλλικά στοιχεία, το ασβέστιο και οι βιταμίνες. Τα ερπετά χρειάζονται όλες αυτές τις ουσίες για το σχηματισμό του σκελετού, του καβουκιού, του δέρματος των λεπιών καθώς και την ενίσχυση τού οργανισμού κατά των συμπτωμάτων των σπασμών και της παράλυσης.

Τα ερπετά θα πρέπει να τρώνε ακριβώς τη σωστή τροφή. Αυτή θα πρέπει να την προμηθεύεστε από εξειδικευμένο μαγαζί (αν υπάρχει). Η διατροφή τους θα πρέπει επίσης, να περιλαμβάνει έντομα.

Τι γίνεται με τις ασθένειες

Όλα σχεδόν τα ερπετά φαίνονται ότι είναι πολύ ανθεκτικά, σχεδόν άτρωτα. Παρόλα αυτά είναι ευαίσθητα και ευπαθή ζώα, τα οποία υποφέρουν όταν δεν τα χειρίζονται κατάλληλα. Ιδίως τα μικρά παιδιά, συμπεριφέρονται πολύ βάναυσα σε αυτά τα ζώα, που δεν μπορούν να εκφράσουν το φόβο και τον πόνο τους φωνάζοντας. Συχνό φαινόμενο είναι χελώνες και σαύρες ιγκουάνα να σταματάνε να τρώνε, και φίδια να παθαίνουν πνευμονία, από τις συχνές «βόλτες» που κάνουν είτε μέσα στο σπίτι, είτε στην καφετέρια προς επίδειξη.

Έχετε υπόψη σας ότι εκατομμύρια ερπετά το χρόνο, κυρίως ιγκουάνες και χελώνες πεθαίνουν από μια μεταβολική ασθένεια που ξεκινάει με πρήξιμο των αρθρώσεων, μαλάκωμα των οστών, τρέμουλο, αδυναμία και τέλος παράλυση, κι αυτό γιατί οι ιδιοκτήτες τους δεν τους προσφέρουν τη σωστή διατροφή και τις απαραίτητες συνθήκες για να μεγαλώσουν.

Μερικοί ιδιοκτήτες κρατούν τα ζώα αυτά σε ακατάλληλες συνθήκες οι οποίες μπορούν να τους προκαλέσουν διάφορες ασθένειες ή τραυματισμούς. Μία σαύρα μπορεί να υποφέρει με ασθένεια των κοκάλων λόγω μη σωστής τροφής ή λάθος φωτισμού. Μερικά φίδια μπορεί να καούν εάν δεν τηρηθεί η σωστή θερμοκρασία στο χώρο που μένουν. Πολλά από αυτά τα προβλήματα θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν οι ιδιοκτήτες τους έδειχναν περίσκεψη και έκαναν περισσότερη έρευνα για το ζώο που θα προμηθεύονταν. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι για να βρείτε κάποιον Κτηνίατρο, εξειδικευμένο στα ερπετά, θα είναι πολύ δύσκολο και αν ναι, μπορεί να αποδειχθεί και πολύ δαπανηρό.

Επηρεάζεται η υγεία των ανθρώπων;

Διάφορα ερπετά μπορεί να μεταφέρουν επικίνδυνες ασθένειες. Τα ερπετά μπορούν να μεταδώσουν και σαλμονέλα. Για αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων θα πρέπει πάντοτε να συμβουλεύεστε τον παθολόγο σας.

Επίσης τα ερπετά μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνα στην προσπάθειά τους να αμυνθούν σε κάποια λανθασμένη δική μας συμπεριφορά. Γι’ αυτό για ορισμένα ερπετά (όπως δηλητηριώδη φίδια), θα πρέπει να έχετε ειδική άδεια κατοχής. Αλλά και άλλα είδη ερπετών χρειάζονται προσεκτική μεταχείριση για να αποφύγετε σοβαρά δαγκώματα ή γδαρσίματα, ειδικά σε μικρά παιδιά. Για παράδειγμα, τα αρσενικά ιγουάνα μπορεί να γίνουν πολύ επιθετικά όταν ενηλικιωθούν. Είναι αναγκαίο να μάθετε το σωστό τρόπο να σηκώνετε ένα φίδι ή μία σαύρα, πρώτον για να μην τα τραυματίσετε αλλά και για να μη βάλετε και τον εαυτό σας σε κίνδυνο. Τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να πιάνουν ερπετά και ειδικά τα μεγάλα φίδια.

Είναι σημαντικό να επαναλάβουμε ότι όσα περισσότερα ξέρετε για το ζώο που σας ενδιαφέρει τόσο το καλύτερο και για σας, αλλά το κυριότερο για το ζώο. Υπάρχουν ειδικά βιβλία που ασχολούνται με τα εξωτικά είδη ζώων, το διαδίκτυο, αλλά και ορισμένες ζωοφιλικές οργανώσεις, συνήθως του εξωτερικού.