Μανιταροσυλλογή: Κυνηγώντας τον κρυμμένο θησαυρό!

Η συλλογή άγριων μανιταριών είναι ένα συναρπαστικό χόμπι που συνδυάζει πλήθος άλλες δραστηριότητες. Επαφή με τη φύση, γυμναστική, φωτογραφία, μαγειρική και άλλα. Ζήστε ένα παραμυθένιο κυνήγι θησαυρού, συμμετέχοντας σε οργανωμένες εξορμήσεις και μυηθείτε στα μυστικά της μανιταροσυλλογής

Στο κυνήγι των μανιταριών

Η χώρα μας μπορεί να διαθέτει τεράστια ποικιλία μανιταριών, αλλά οι Έλληνες δεν φημίζονται ως φανατικοί μανιταροσυλλέκτες και δεν υπάρχει εδώ το ενδιαφέρον για αυτή τη δραστηριότητα που συναντάει κανείς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό, εν μέρει, οφείλεται στο ότι μάλλον λίγοι εκτιμούν όσο αξίζει τη μοναδική γεύση τους. Η συλλογή των άγριων μανιταριών είναι εδώ περισσότερο ένα ελκυστικό σπορ για δραστήριους ανθρώπους που αγαπούν τη φύση και λιγότερο για λάτρεις της γευστικής ιδιαιτερότητας του κάθε είδους. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει. Σε ορεινές περιοχές με μανιτάρια, υπάρχουν οργανωμένοι σύλλογοι που προγραμματίζουν εξορμήσεις στη φύση με σκοπό την ανεύρεση και συλλογή αυτού του πολύτιμου είδους.

Η μαγεία των μανιταριών

Τι είναι αυτό που κάνει όλο και περισσότερους ανθρώπους να ασχολούνται με το κυνήγι των μανιταριών; Αυτό που έλκει αρκετούς να αρχίσουν να ασχολούνται με το αντικείμενο, είναι ότι στην Ελλάδα διαθέτουμε κάποιες εξαιρετικές ποικιλίες με υπέροχη γεύση αλλά και σημαντικά οφέλη για την υγεία. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο της μανιταροσυλλογής έγκειται στο γεγονός ότι «γίνεσαι τροφοσυλλέκτης, μαζεύεις ο ίδιος την τροφή σου». Εξάλλου το μανιτάρι είναι μαγικό είδος, μεγαλώνει σε ξεχωριστές συνθήκες, κρύβεται, πρέπει να το ανακαλύψεις!

Η μανιταροσυλλογή γίνεται στο δάσος με συντροφικότητα και είναι κάτι σαν παιχνίδι. Είναι ένα κυνήγι αναίμακτο. Και φυσικά κάθε εξόρμηση καταλήγει σε τσιμπούσι. Η πρώτη επαφή του αρχάριου με το μανιτάρι γίνεται μέσω της γαστρονομίας, καθώς το άγριο είναι σαφώς πιο νόστιμο. Το απολαμβάνουμε σε σούπες, σαλάτες, σάλτσες, σε κυρίως πιάτα, αλλά και σαν γλυκό του κουταλιού. Ωστόσο είναι και η μαγεία του δάσους που ελκύει τους συλλέκτες, η διάθεση να ανακαλύψεις τα μυστικά της φύσης, αλλά και ένα είδος εξάσκησης τόσο σωματικής όσο και πνευματικής, αφού θα πρέπει κανείς να καταβάλλει προσπάθεια για να ξεχωρίσει τα χιλιάδες είδη που υπάρχουν.

Η κατάλληλη εποχή

Η Ελλάδα διαθέτει ποικιλία μανιταριών που πρέπει να συλλέγονται όμως από όσους γνωρίζουν πολύ καλά να τα ξεχωρίζουν. Αναζητήστε τις εκδρομές που γίνονται σε διάφορα δάση της Ελλάδας κυρίως το φθινόπωρο και την άνοιξη όπου οι βροχές και οι μικρές διακυμάνσεις στη θερμοκρασία μεταξύ ημέρας και νύκτας ευνοούν την ανάπτυξη των μανιταριών.

Οι έμπειροι μανιταροσυλλέκτες συλλέγουν μανιτάρια όλο το χρόνο, ακόμα και σε εποχή, που για πολλούς θεωρείται νεκρή περίοδος. «Συλλέγουμε μανιτάρια 12 μήνες τον χρόνο, πάνω από 150 ποικιλίες και σε βιοτόπους, δίπλα στην θάλασσα έως και στις πιο ψηλές κορυφές των βουνών (Βίτσι, Γράμμος, Χελμός, Ταΰγετος, Γκιώνα). Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια καταπληκτική χώρα, από πολλές απόψεις, που έχει καταπληκτικούς μανιταρότοπους σε όλη την επικράτεια, από την Αλεξανδρούπολη έως και την Κρήτη και όλα τα νησιά μας.

Καλύτερα να απευθυνθείτε σε έναν οργανωμένο σύλλογο που οργανώνει εκδρομές σε διάφορες περιοχές όπως η Φθιώτιδα, το Ζαγόρι και η Θεσσαλία. Εκτός από τα μανιτάρια που θα απολαύσετε μετά τη συλλογή, θα περπατήσετε σε όμορφα δάση της Ελλάδος και ζήσετε μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Ο καιρός βέβαια παίζει πολύ μεγάλο ρόλο οπότε να ξέρετε ότι δεν είναι μια εκδρομή που μπορείτε να οργανώσετε πολύ καιρό πριν.

Τα βασικότερα είδη άγριων μανιταριών

Ο αριθμός των ειδών είναι μεγάλος και χωρίζονται σε εδώδιμα, δηλητηριώδη και χωρίς γαστρονομικό ενδιαφέρον. Από τα εδώδιμα απαντώνται κυρίως διάφορα είδη αγαρικών (bisporus, campestri, slitoralis, arvensis), βωλιτών( aereus, edulis, pinophilusreticulatus), μακρολεπιότας (procera,excoriata,mastoidea), ρούσσουλων (aurea, cyanoxantha, virescens), κανθαρίσκων (cibarius), λακτάριων (deliciosus, Salmonicolo, sanguifluus), αμανιτών (caesarea, rubescens), πλευρωτών (ostreatus, eryngii), μορχελλών (deliciosa, elata, esculenda) κ.α. Από τα δηλητηριώδη βρίσκουμε διάφορους αμανίτες (muscaria, pantherina, phalloides) βωλίτες (rhodoxanthus, satanas), κορτινάριους (orellanus, purpureus), εντολώματα (sinuatum), γυρομίτρες (esculenta,gigas) και άλλα πολλά.

Στην περιοχή της Θεσσαλίας καρποφορεί σχεδόν το σύνολο των ειδών άγριων μανιταριών που καρποφορούν στην υπόλοιπη Ελλάδα, εκτός από μερικά είδη που καρποφορούν στις νησιωτικές και νότιες περιοχές – τα λεγόμενα μεσογειακά είδη.

Απαραίτητος εξοπλισμός

Για τη συλλογή των μανιταριών χρειάζεστε ένα μαχαιράκι και μια καλά αεριζόμενη τσάντα (υφασμάτινη, αραιής πλέξης) ή ένα ψάθινο καλάθι. Σε ορεινές πεζοπορίες πρέπει να είστε κατάλληλα εξοπλισμένοι με ορειβατικά μποτάκια, μπατόν, αντιανεμικό, αδιάβροχο, μια ή περισσότερες αλλαξιές με ρούχα, νερό, σνακ, χάρτη και πυξίδα, φακό, κ.α. Θυμηθείτε επίσης να προστατέψετε τον ηλεκτρονικό σας εξοπλισμό και το χάρτη σας σε αδιάβροχες θήκες σε περίπτωση βροχής.

Πώς γίνεται η μανιταροσυλλογή

Καταρχάς θα πρέπει να τονίσουμε ότι το χόμπι αυτό μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνο αν δεν έχει κανείς τις κατάλληλες γνώσεις, επειδή πολλά από τα μανιτάρια που συναντώνται είναι δηλητηριώδη. Γι’ αυτό πρέπει πάντοτε η συλλογή να γίνεται οργανωμένα και με τη συνοδεία ανθρώπων που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο. Σε όλη τη χώρα γίνονται πολλές οργανωμένες εξορμήσεις για μανιταροσυλλογή, από συλλόγους ή ομάδες που έχουν συσταθεί με αυτό το αντικείμενο. Πηγαίνουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο κάθε φορά, μαζεύουν μανιτάρια, εξηγούν επί τόπου το είδος τους και στη συνέχεια τα συγκεντρώνουν, τα χωρίζουν και τα ταυτοποιούν, δηλαδή τα βάζουν σε ένα τραπέζι και γράφουν την ονομασία τους για να μπορέσουν να τα μάθουν και όσοι δεν τα γνωρίζουν. Τα εδώδιμα στο τέλος μαγειρεύονται και καταναλώνονται από τους συμμετέχοντες. Κάποιοι σύλλογοι διοργανώνουν και σχετικά σεμινάρια μανιταρογνωσίας όπου γίνεται και προβολή φωτογραφιών.

Το κυνήγι μανιταριών έχει έναν απαράβατο κανόνα: Δεν μαζεύουμε μανιτάρια, αν δεν τα γνωρίζουμε!

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε εξ’ αρχής, είναι ότι δύσκολα κανείς διακρίνει τα δηλητηριώδη μανιτάρια με γυμνό μάτι ενώ υπάρχουν και εκατοντάδες ποικιλίες που δεν είναι ούτε βρώσιμες ούτε δηλητηριώδεις. Ακόμη, αρκεί ένα δηλητηριώδες μανιτάρι για να μολύνει και τα υπόλοιπα μέσα στο καλάθι. Η μεγαλύτερη εμπειρία αποκτιέται δίπλα σε έναν άριστο μυκητολόγο και αυτό μπορεί να γίνει στις διάφορες εκδηλώσεις που διοργανώνονται σε όλη τη χώρα και όλες τις εποχές. Κάποιος που θέλει να συλλέξει και να καταναλώσει άγρια μανιτάρια, θα πρέπει να ξέρει ότι για να φτάσει στο επίπεδο ασφαλούς αναγνώρισης αυτών, ο δρόμος είναι μακρύς, ο χρόνος πολύς και ο κόπος που θα πρέπει να καταβάλει μεγάλος, γιατί απλούστατα ο κίνδυνος της δηλητηρίασης είναι τεράστιος. Για κάθε μανιτάρι θα πρέπει να γνωρίζουμε σε άριστο βαθμό τα χαρακτηριστικά του (καπέλο, πόδι), την εποχή, το μέρος (δάσος, λιβάδι), τον τόπο (βουνό, κάμπος) και κάποια άλλα επιμέρους στοιχεία (μεταχρωματισμός, χρώμα, οσμή σάρκας), για να είμαστε βέβαιοι για το είδος του και το κυριότερο για την εδωδιμότητά του ή μη.