Απλοί τρόποι για να μάθουμε στα μικρά παιδιά να σέβονται το περιβάλλον

Τη σημερινή εποχή είναι προφανές πως δεν χρειάζεται μια οικογένεια να περιμένει το μάθημα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο σχολείο, ώστε να μάθουν τα παιδιά πώς να σέβονται το περιβάλλον – δηλαδή πώς να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση, από πολύ νωρίς.

Ήδη από τη στιγμή που το παιδί αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, μπορεί να διδαχθεί τις βασικές αρχές, ακόμα και στην περίπτωση που δεν μπορεί να συλλάβει πλήρως τις έννοιες που ακούει και, τουλάχιστον στην αρχή, «παπαγαλίζει». Κι όμως, αν από δύο ετών μαθαίνει -μιμητικά – πως πετάμε άλλα σκουπίδια στον κάδο και άλλα στην ανακύκλωση, τότε είναι βέβαιο πως θα συνεχίσει να το κάνει και όταν συνειδητοποιήσει πλήρως την αξία της πράξης του.

Πώς λοιπόν μπορούμε να βοηθήσουμε ένα νήπιο να μάθει να σέβεται το περιβάλλον; Ας δούμε μερικούς τρόπους για να εισάγουμε διάφορες έννοιες και τη σημασία τους σε ένα μικρό παιδί.

Το παράδειγμα

Βασικότερο από όλα στην εκπαίδευση ενός παιδιού, ειδικά σε τέτοιες ηλικίες, είναι το παράδειγμα, το οποίο παίρνει πρώτα από όλα από τους γονείς. Όταν μας βλέπει να κάνουμε ανακύκλωση, μαθαίνει να κάνει και αυτό. Όταν μας βλέπει να πηγαίνουμε για τις αγορές μας χρησιμοποιώντας υφασμάτινες τσάντες, μαθαίνει πως αυτή είναι η σωστή πρακτική. Όταν μας βλέπει να κλείνουμε τη βρύση, ενώ βουρτσίζουμε τα δόντια μας, θα την κλείσει και αυτό. Όταν μας βλέπει να κρατάμε το άδειο μπουκαλάκι από το νερό που μόλις μας ξεδίψασε, μέχρι να βρούμε μπλε κάδο ανακύκλωσης ή έστω καλαθάκι απορριμμάτων για να το πετάξουμε, το παιδί μας θα κάνει το ίδιο όταν βρεθεί σε αντίστοιχη κατάσταση -κι ας μην είμαστε παρόντες.

Η εξήγηση

Όσο μικρό κι αν μας φαίνεται το παιδάκι μας για να καταλάβει τι σημαίνει ανακύκλωση και σεβασμός στο περιβάλλον, ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να του εξηγήσουμε τι σημαίνει κάθε πράξη μας. Μπορούμε, όσο πιο απλά και κατανοητά μπορούμε, να δημιουργούμε ιστορίες, να εξηγούμε με παραδείγματα από την καθημερινότητά του, αλλά και με σχετικά βιβλία κατάλληλα για την ηλικία του, να επικοινωνήσουμε στο παιδί όλα όσα αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα παιδιά, ως «σφουγγάρια» γνώσεων, φιλτράρουν τις πληροφορίες που τους παρέχουμε και κρατούν αυτές που τους προκαλούν το ενδιαφέρον.

Η εκπαίδευση

Ενισχυτικά με τα παραπάνω, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε το παιδάκι μας να σέβεται το περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να κάνουμε μαζί περιβαλλοντικές δράσεις, όπου το παιδί θα βλέπει τι κάνουμε, θα συμμετέχει και θα του είναι πιο εύκολο να κατανοήσει γιατί το κάνουμε. Αυτού του είδους η «βιωματική εκπαίδευση» μπορεί να γίνεται και καθημερινά εντός του σπιτιού, με το ανακυκλωμένο χαρτί που του δίνουμε και ζωγραφίζει, ενώ παράλληλα εξηγούμε τι συμβαίνει με το χαρτί, από πού προέρχεται, γιατί προτιμούμε το ανακυκλωμένο κλπ.

Η επαφή με τη φύση

Η επαφή των παιδιών με τη φύση είναι ο καλύτερος τρόπος για να την αγαπήσουν. Μια βόλτα κοντά στη φύση, θα τους δείξει τα λουλούδια, τον μικρόκοσμο των ζώων, θα τους δείξει πως υπάρχουν πλάσματα που ζουν πέρα από τις σελίδες των βιβλίων ή τις οθόνες της τηλεόρασης και του τάμπλετ. Δεν είναι ανάγκη να διοργανώσουμε μια μακρινή εκδρομή, αρκεί να δίνουμε τη δυνατότητα εξερεύνησης κάθε οικοσυστήματος που βρίσκεται γύρω μας: Στον κήπο, στη θάλασσα, στο μονοπάτι που διασχίζουμε χωρίς να δίνουμε σημασία, στο άλσος της πόλης, στον χώρο με τα δέντρα της παιδικής χαράς, η φύση είναι παντού γύρω μας και «περιμένει» τα παιδιά να την ανακαλύψουν.

tip: Τα παιδιά έχουν ανάγκη να αισθάνονται συμμετοχή σε ό,τι κάνουμε. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν ό,τι κι αν θέλουμε να τους πούμε είναι με ερωταπαντήσεις, παραδείγματα και με την αξιοποίηση κάθε ευκαιρίας για συμμετοχή: Φυτεύουμε μαζί μια γλάστρα στο μπαλκόνι, ποτίζουμε το φυτό και το παρατηρούμε μαζί να μεγαλώνει!