Μελομακάρονο εναντίον Κουραμπιέ

Οι δύο μεγάλοι αντίπαλοι πριν από τον μεγάλο χριστουγεννιάτικο αγώνα τους πάνω στο «ρινγκ» (ίσως και χωρίς εισαγωγικά) του εορταστικού μας τραπεζιού, περνούν από τον απαραίτητο πρωταγωνιστικό διατροφικό έλεγχο.

Κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες θα στολίσουν το εορταστικό μας τραπέζι. Το σήμα κατατεθέν των Χριστουγέννων μεταξύ των άλλων είναι και αυτά τα δύο παραδοσιακά γλυκίσματα. «Ξέρετε τώρα τα Χριστούγεννα η μητέρα μου κάνει κάτι κουραμπιέδες μοναδικούς. Θα τους προσαρμόσουμε στο διαιτολόγιο μας, έτσι δεν είναι;» ή «Να κάνουμε κάτι αυστηρό πριν τις γιορτές για να φάμε άφοβα τα μελομακάρονα μας, τις γιορτές» ή κάτι πιο προχωρημένο «δεν ξέρω τι θα κάνεις, αλλά εγώ τα Χριστούγεννα θα φάω» είναι μερικές από τις προτροπές που ακούμε εμείς οι διαιτολόγοι προεόρτια. Και βέβαια αυτοί που βρίσκονται σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους γίνονται οι καλύτεροι μάρτυρες (ο όρος με τη δίσημη έννοια του) της εορταστικής υπερκατανάλωσης γλυκισμάτων. Ας τονίσουμε σε αυτό το σημείο κάτι. Το γλυκό δεν απαγορεύεται από κανένα διαιτολόγιο, αντίθετα και ειδικά σε άτομα που έχουν εθισμό προς το γλυκό, αυτό επιβάλλεται, αρκεί να είναι προσαρμοσμένο σε ένα σωστά σχεδιασμένο διαιτολόγιο. Έτσι προτροπές «ειδικών» του τύπου «μην φάτε πάνω από 2-3 γλυκά σε όλη την περίοδο των εορτών» μάλλον αγγίζουν τα όρια του ανέφικτου και προτρέπουν τον διαιτώμενο να κρατήσει την πραγματικότητα στο χώρο του ανομολόγητου. Κλονίζεται έτσι η σχέση διαιτολόγου-διαιτώμενου και η προσπάθεια για απώλεια βάρους αποκτά μειονεκτήματα.

Στο δίλημμα τώρα μελομακάρονα ή κουραμπιέ, σημειώνουμε 1. Όσον αφορά την θερμιδική τους αξία και τα δύο γλυκίσματα έχουν περίπου τις ίδιες θερμίδες. Αν και η ενέργεια τους εξαρτάται από τον τρόπο παρασκευής τους και διαφοροποιείται αρκετά ανάλογα με τη συνταγή, γενικά θα πούμε ότι αποδίδουν 150 θερμίδες έκαστο. Αυτό όμως που ισχυροποιεί την θρεπτική αξία του μελομακάρονου είναι το ελαιόλαδο, τα καρύδια και το μέλι, συγκριτικά με το βούτυρο και τη ζάχαρη του κουραμπιέ. Το ελαιόλαδο αποτελεί πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών βιταμινών (κυρίως Ε) και μονοακόρεστων λιπαρών και τα καρύδια προσφέρουν απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά καθώς βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Τα λιπαρά του μελομακάρονου με άλλα λόγια είναι ωφέλιμα καθώς πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει την καρδιοπροστατευτική τους δράση. Αντίθετα το βούτυρο είναι πλούσιο σε κορεσμένα λίπη και μεγάλη κατανάλωσή του έχει σχετισθεί με διάφορα προβλήματα υγείας. Επίσης το μέλι με τα καρύδια του μελομακάρονου μας προσδίδουν μεγάλες ποσότητες βιταμινών Β που σχετίζονται με την καλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος συμβάλλοντας παράλληλα στην καλή ρύθμιση των μεταβολικών μας εργασιών (οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β αποτελούν απαραίτητα συνένζυμα στο ενδιάμεσα μεταβολισμό τόσο των υδατανθράκων, όσο και των λιπών και των πρωτεϊνών). Παραλλαγές στη συνταγή του μελομακάρονου περιλαμβάνουν ξύσμα πορτοκαλιού, κανέλα, γαρίφαλο, χυμό πορτοκάλι, ενώ αυτός του κουραμπιέ ξηρούς καρπούς (κυρίως αμύγδαλο). Η κανέλα αποτελεί ένα εξαίρετο μπαχαρικό, πλούσιο σε αιθέρια έλαια (στα οποία οφείλει και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά της) με ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία. Μάλιστα η κανέλα περιέχει και μικρή ποσότητα σιδήρου η οποία μάλιστα έχει και μεγάλη βιοδιαθεσιμότητα ειδικά όταν συνδυάζεται με τη βιταμίνη C του ξύσματος πορτοκαλιού ή του χυμού πορτοκαλιού. Όμως και τα αμύγδαλα του κουραμπιέ αυξάνουν την θρεπτική τους αξία καθώς είναι πλούσια σε απαραίτητα πολυακόρεστα λιπαρά και βιταμίνες, αυξάνοντας ταυτόχρονα όμως και την θερμιδική τους αξία. Συμπερασματικά το μελομακάρονο υπερτερεί του κουραμπιέ όχι όσον αφορά την ενεργειακή του αξία, αλλά κυρίως την θρεπτική.

Και σε αυτό το σημείο αναδύεται ένα δύσκολο στην απάντησή του ερώτημα. Μέχρι πόσα μελομακάρονα μπορώ να τρώω καθημερινά και σε ποια χρονική στιγμή κατά τη διάρκεια της μέρας? Ας ξεκινήσουμε την απάντηση με μία σημαντική υπενθύμιση : το πόσο θα παχύνουμε εξαρτάται κατά βάση από το ποσό της συνολικής ενέργειας που θα προσλάβουμε. Έτσι αν θέλουμε να κλείσουμε το γεύμα μας με ένα μελομακάρονο ή κουραμπιέ ας φροντίσουμε να μη φάμε τόσο βαρύ κύριο γεύμα. Αν όμως θέλουμε και δύο πιάτα γαλοπούλας γεμιστής να δοκιμάσουμε και τέσσερα κομμάτια σπιτικής σπανακόπιτας να τσιμπήσουμε και για να μην χαλάσουμε την παρέα να γευτούμε ότι άλλο υπάρχει στο τραπέζι, τότε είναι φυσικό ότι το γλυκό που θα φάμε θα μετατραπεί στο σώμα μας σε λίπος. Την έννοια του μέτρου δεν θα πρέπει να την ξεχνούμε ακόμα κι αυτές τις μέρες. Οι γιορτές έρχονται και τα χριστουγεννιάτικα γλυκίσματα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διαφορετικότητας αυτής της περιόδου. Ας μην γίνουν το επίκεντρο αυτών των εορτών και ας αφήσουμε άλλες αξίες να έχουν τον κυρίαρχο ρόλο.