Αντιμετωπίστε τη δυσκοιλιότητα

Πώς δημιουργείται η διαταραχή των κενώσεων και ποιος ο ρόλος της διατροφής. Πώς ο σύγχρονός τρόπος ζωής με τους έντονους ρυθμούς επιτείνει το πρόβλημα. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως, το άγχος ή η κατάθλιψη, η έλλειψη γυμναστικής ή εν γένει σωματική δραστηριότητα, παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Η τροφή που προσλαμβάνουμε οδεύει από το στόμα στο στομάχι, απ΄ όπου μεταφέρεται σταδιακά στο λεπτό έντερο για να γίνει η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Το συνολικό μήκος του εντερικού σωλήνα του ανθρώπου είναι περίπου 7,5 μέτρα, από τα οποία το τελευταίο 20% αντιστοιχεί στο παχύ έντερο. Το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου ονομάζεται ορθόν. Η κίνηση του περιεχομένου του εντέρου κατά μήκος του εντερικού σωλήνα γίνεται με τις περισταλτικές κινήσεις, δηλαδή διαδοχικές συσφίγξεις, που προωθούν σταδιακά το εντερικό περιεχόμενο. Το άπεπτο υπόλειμμα των τροφών, μείον το νερό που επαναπορροφάται μερικώς στο έντερο, αποτελούν τα κόπρανα που πρόκειται τελικώς να αποβληθούν. Το βάρος των κοπράνων που αποβάλλονται καθημερινά είναι 100 γρ. – 200 γρ., περισσότερο από το 50% των οποίων είναι νερό. Μεταβολές στην ταχύτητα των περισταλτικών κινήσεων, στην απομένουσα ποσότητα νερού ή στο άπεπτο υπόλειμμα, επηρεάζουν την εντερική λειτουργία και μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.

Δεν είναι θέμα συχνότητας

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί διαταραχή των κενώσεων. Ο ορισμός της ωστόσο δεν είναι εύκολη υπόθεση, δεδομένου ότι η έννοια τού «φυσιολογικού» ως προς τις κενώσεις ποικίλλει ευρέως στον πληθυσμό των υγιών ατόμων. Για έναν άνθρωπο οι τρεις κενώσεις την εβδομάδα μπορεί να είναι φυσιολογικές, όταν για άλλον ο αριθμός μπορεί να είναι τρεις κενώσεις την ημέρα. Πέρα από τον αριθμό των κενώσεων, σημασία έχει η παρουσία σκληρών κοπράνων, που κάνουν την αφόδευση δύσκολη και επίπονη. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο κι αν οι κενώσεις είναι λιγότερες από τρεις την εβδομάδα, τότε μιλάμε σίγουρα για δυσκοιλιότητα. Σε πολλές περιπτώσεις, η δυσκοιλιότητα συνοδεύεται από ενοχλήματα στην κοιλιά, φούσκωμα και αίσθημα δυσφορίας.

Είναι λάθος να θεωρούμε ότι η καθημερινή κένωση είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Μία τέτοια εσφαλμένη άποψη μπορεί να οδηγήσει σε συστηματική λήψη καθαρτικών και σε πραγματική πλέον δυσκοιλιότητα, δεδομένου ότι οι κενώσεις εξαρτώνται πια από τη λήψη του καθαρτικού: το έντερο «αδρανεί». Αντιθέτως, μεγάλη σημασία πρέπει να δίνεται στην αλλαγή της συχνότητας των κενώσεων που αφορούν το ίδιο άτομο, π.χ. κάποιος με καθημερινή προηγουμένως κένωση που τώρα παρουσιάζει κένωση κάθε 3 ημέρες. Ή ακόμα, όταν εμφανίζεται αλλαγή στη σύσταση των κενώσεων, π.χ. ενώ προηγουμένως είχε σκληρά κόπρανα κάθε 2 ημέρες τώρα αναφέρονται καθημερινά διαρροϊκές κενώσεις. Τέτοιες αλλαγές πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρονται στο γιατρό, προκειμένου να ελεγχθεί το έντερο για την πιθανότητα προβλήματος πολύ πιο σημαντικού από τη δυσκοιλιότητα.

Ο ρόλος της διατροφής

Αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, τροφές χωρίς άπεπτο υπόλειμμα (π.χ. κρεατικά, ζυμαρικά), αλλαγή διαμονής, εργασιακές μεταβολές, μπορούν να μεταβάλουν το ρυθμό των κενώσεων. Επίσης, κοινωνικές υποχρεώσεις που αναγκάζουν σε αναβολή της κένωσης οδηγούν σε «κακή εκπαίδευση» του εντέρου και εγκατάσταση δυσκοιλιότητας. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως, το άγχος ή η κατάθλιψη, η έλλειψη γυμναστικής ή εν γένει σωματική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με ανεπαρκή λήψη υγρών, επηρεάζουν σημαντικά την κινητικότητα του εντέρου. Η διατροφή παίζει βασικό ρόλο. Έτσι, ο εμπλουτισμός της δίαιτας με άφθονες φυτικές ίνες όπου περιλαμβάνονται φρούτα και λαχανικά, δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως, λήψη άφθονου νερού και φυσικών χυμών, ελαιολάδου και όχι των συνήθων κορεσμένων λιπαρών, είναι απλά αλλά σημαντικά μέτρα πρόληψης και θεραπείας της δυσκοιλιότητας, όπως θα δούμε παρακάτω. Σημαντικός είναι και ο ρόλος της επαρκούς πρόσληψης υγρών. Για γενικότερους λόγους κι όχι μόνο για τη δυσκοιλιότητα, θα πρέπει να πίνετε 1,5 λίτρα νερό την ημέρα ή 8 ποτήρια.

Μήπως φταίει κάποιο φάρμακο;

Αν οι διατροφικές σας συνήθειες δεν έχουν αλλάξει σημαντικά και η δυσκοιλιότητα εμφανίστηκε λίγο μετά την έναρξη λήψης κάποιου φαρμάκου, συζητήστε το με το γιατρό σας. Υπάρχουν αρκετά φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν την κινητικότητα του εντέρου και άλλες φυσιολογικές παραμέτρους, οδηγώντας τελικώς σε δυσκοιλιότητα. Παραδείγματα τέτοιων φαρμάκων είναι ορισμένα αντιπαρκινσονικά, αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά, αντιισταμινικά (χρησιμοποιούνται στις αλλεργικές παθήσεις) και άλλα. Αν παίρνετε κάποιο φάρμακο που πιστεύετε ότι συνδέεται με την εμφάνιση δυσκοιλιότητας, φυσικά δεν πρέπει να το διακόψετε! Συμβουλευθείτε το γιατρό σας.

Εκπαιδεύοντας το έντερο

Σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, εκτός από τις μεταβολές στη διατροφή, παίζει και η «εκπαίδευση» του εντέρου. Για το σκοπό αυτόν ο πάσχων πρέπει να επισκέπτεται την τουαλέτα κάθε πρωί, περίπου την ίδια ώρα, και να μένει εκεί αρκετό χρόνο (10-15 λεπτά), ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Σταδιακά, το έντερο θα εκπαιδευθεί να δρα «στην ώρα του». Ωστόσο, θα πρέπει προφανώς να γίνεται σεβαστή η τάση του εντέρου προς αφόδευση, έστω κι αν αιφνιδιάζει: συχνές «αναβολές» θα οδηγήσουν σίγουρα σε δυσκοιλιότητα.

Στην εκπαίδευση του εντέρου συμβάλλει και η άσκηση των κοιλιακών. Οι ασκήσεις κοιλιακών θεωρούνται πολύ ευεργετικές, δεδομένου ότι προκαλούν σύσφιγξη των μυών του κοιλιακού τοιχώματος κι έτσι ασκούν μηχανική πίεση στο έντερο και αποτελεσματικότερη προώθηση του περιεχομένου του κατά την αφόδευση.

Πρακτικά, το τρίπτυχο φυτικές ίνες – νερό – εκπαίδευση τού εντέρου είναι το «κλειδί» στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Πότε ανησυχούμε περισσότερο

Πέρα όμως από τις λειτουργικές αιτίες δυσκοιλιότητας που προαναφέρθηκαν και που αποτελούν μάλλον και την πλειονότητα των περιπτώσεων, υπάρχουν και ορισμένες λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές παθολογικές καταστάσεις που εκδηλώνονται με δυσκοιλιότητα. Τα πιο συχνά αίτια είναι επώδυνες παθήσεις της περιοχής τού ορθού, παθήσεις που προκαλούν στένωση ή απόφραξη τού παχέος εντέρου και παθήσεις που προκαλούν μείωση της κινητικότητας τού εντέρου.

Στις επώδυνες παθήσεις περιλαμβάνονται ραγάδες, αιμορροΐδες και περιεδρικά αποστήματα και συρίγγια. Κατά την αφόδευση προκαλείται πόνος, ο οποίος αναγκάζει τον άρρωστο να αποφεύγει τις συχνές κενώσεις. Αυτή η ηθελημένη αναστολή των κενώσεων προς αποφυγήν του πόνου οδηγεί στην εγκατάσταση επίμονης δυσκοιλιότητας. Σπασμολυτικά για την ανακούφιση του πόνου και τοπικά αναισθητικά υπό μορφήν αλοιφής μπορούν να βελτιώσουν την κατάσταση.

Από τις παθήσεις που προκαλούν στένωση ή απόφραξη του παχέος εντέρου τα συχνότερα είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου και η εκκολπωμάτωση. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η αλλαγή του χαρακτήρα των κενώσεων γιατί θέτει υποψία καρκινώματος παχέος εντέρου. Σε άτομο με τακτικές κενώσεις η εμφάνιση προοδευτικά επιδεινούμενης δυσκοιλιότητας που μπορεί να συνοδεύεται από την ύπαρξη νωπού ή αλλοιωμένου αίματος στα κόπρανα, είναι ιδιαίτερα ύποπτα σημεία.

Περίπου ίδια συμπτώματα μπορεί να παρουσιάζει η εκκολπωμάτωση, που είναι συχνότερη σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και εμφανίζεται σε περιπτώσεις έντονης δυσκοιλιότητας, λόγω ύπαρξης αυξημένων πιέσεων μέσα στο έντερο. Υπό την επίδραση των αυξημένων αυτών ενδοαυλικών πιέσεων, ο χιτώνας του παχέος εντέρου υποχωρεί κατά τόπους και εμφανίζει προεκβολές σαν «σακουλάκια» που αποτελούντα εκκολπώματα.

Η «σπαστική κολίτιδα»

Μια ιδιαίτερη κατάσταση που εκδηλώνεται συνήθως με χρόνια υποτροπιάζουσα διάρροια, αλλά μπορεί να υπερέχει και η δυσκοιλιότητα, είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου (γνωστό και ως «σπαστική κολίτιδα»). Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες, συχνότερα όμως στις νεαρές γυναίκες. Συνήθως, ενώ ο πάσχων αποβάλλει σχηματισμένα κόπρανα, μπορεί να εμφανίσει ξαφνικά διαρροϊκές κενώσεις, αποβολή αερίων, κοιλιακό πόνο και μετεωρισμό («φούσκωμα»). Άλλοτε πάλι παρατηρείται έντονη δυσκοιλιότητα, μετεωρισμός και πόνος που ανακουφίζεται παροδικά με την αποβολή αερίων. Όλα αυτά χειροτερεύουν υπό συνθήκες στρες και συνήθως βελτιώνονται τη νύχτα. Ωστόσο, απαιτείται αποκλεισμός της ύπαρξης οργανικών παθήσεων για να αποδοθούν τα συμπτώματα σε σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Συμπερασματικά, η δυσκοιλιότητα ταλαιπωρεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού και αποτελεί και αυτή μέρος του τμήματος που πληρώνει ο σύγχρονος άνθρωπος με τους έντονους ρυθμούς ζωής, την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και τον ελάχιστο χρόνο που αφιερώνει ουσιαστικά στον εαυτό του.

Info:
Πηγή: Herbalcreations.gr