Πώς να διαλέξετε τα πιο φρέσκα όστρακα της αγοράς και πώς να τα μαγειρέψετε

Ένα από τα πιο παραδοσιακά εδέσματα της Καθαράς Δευτέρας χρειάζεται έμπειρο μάτι στη διαλογή και σωστό μαγείρεμα.

Οδηγίες για την επιλογή και το μαγείρεμα

– Τα όστρακα πρέπει να είναι καλά κλεισμένα και όταν τα κρατήσουμε, να καταλαβαίνουμε ότι είναι γεμάτα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι ακόμα ζωντανά και ότι «κρατούν» τη θάλασσα.

– Τα φρέσκα οστρακοειδή πρέπει να αναδίδουν μόνον ένα ελαφρύ άρωμα ιωδίου, ειδικά τα μύδια και τα χάβαρα πρέπει να μυρίζουν θάλασσα και έντονο ιώδιο. Τα κυδώνια και οι γυαλιστερές δεν αναδίδουν τόσο έντονο άρωμα ιωδίου.

– Το τεστ της οξύτητας που προκαλεί κίνηση στο όστρακο εμπεριέχει ποσοστό μύθου, γιατί πολλές φορές το όστρακο που συντηρείται στο ψυγείο είναι σε λήθη και δεν αντιδρά στις σταγόνες του λεμονιού. Αν το αφήσουμε λίγη ώρα εκτός ψυγείου και δοκιμάσουμε να ρίξουμε λεμόνι, θα διαπιστώσουμε πώς κινείται. Το τεστ με το λεμόνι γίνεται στα όστρακα που τρώγονται ωμά όπως τα κυδώνια, οι γυαλιστερές, τα στρείδια και οι φούσκες.

– Μύδια, καλόγνωμες, αχηβάδες, χάβαρα, δεν καταναλώνονται αν δεν ανοίγουν το κέλυφος στο μαγείρεμα.

– Πρέπει να αποφεύγουμε μύδια και γενικώς οστρακοειδή των οποίων την προέλευση δεν γνωρίζουμε.

– Όλα τα όστρακα μαγειρεύονται από 6 έως 7 λεπτά, εκτός από τα μύδια, που χρειάζονται 3 λεπτά.

– Τα όστρακα που μπαίνουν στη σχάρα αν δεν ανοίξουν στα 6 έως 7 λεπτά τότε δεν είναι κατάλληλα.

– Προσέχουμε στο μαγείρεμα τα όστρακα να έχουν ωραία όψη και πάντα η μυρωδιά τους να είναι ιωδιούχα.

– Το μαρινάρισμα σε στρείδια, γυαλιστερές και φούσκες γίνεται με χυμό από εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ), πιπεριές τσίλι και τζίντζερ.

Πώς να τα ξεχωρίσετε

Χτενάκια του Ιακώβου
Είναι μικρό χτένι, εξαιρετικά νόστιμο, που βρίσκουμε στις θάλασσες της Μυτιλήνης, και πιο συγκεκριμένα στον Κόλπο Καλλονής, αλλά και στη Χαλκιδική. Λέγονται και τηγανάκια γιατί θυμίζουν παλιό τηγάνι.

Γυαλιστερές
Σε δεκαεπτά τοποθεσίες στην Ελλάδα μπορείς να αλιεύσεις όστρακα. Η Μυτιλήνη και η Κάλυμνος είναι νησιά που έχουν μεγάλη ποικιλία σε όστρακα ‒ ειδικά της Καλύμνου είναι πολύ γευστικά. Οι γυαλιστερές και τα κυδώνια αλιεύονται από τον αμμώδη βυθό και παίζει ρόλο η εποχικότητα στην κατανάλωσή τους. Για παράδειγμα, όταν βρέχει ο βυθός αναταράσσεται και η άμμος είναι έντονη στο όστρακο. Αγοράζουμε γυαλιστερές και κυδώνια των οποίων τα κελύφη είναι κλειστά. Αν διαπιστώσουμε ότι η γυαλιστερή είναι λίγο ανοιχτή, πρέπει να εξετάσουμε εάν έχει ελαστικότητα στο άνοιγμα της. Αυτό είναι καλό δείγμα ότι είναι ζωντανή.

Στρείδια
Με ιδιαίτερα σκληρό κέλυφος, τα στρείδια ανοίγονται ζωντανά και έχουν νόστιμη σάρκα που ευωδιάζει θάλασσα. Στην αγορά βρίσκουμε στρείδια κυρίως εισαγωγής.

Αχηβάδες
Αχηβαδάκια και αχηβάδες σε διάφορα μεγέθη βρίσκονται σε αφθονία. Έχουν δύναμη ως όστρακο και δεν χάνουν εύκολα το νερό τους. Τρώγονται μόνο μαγειρεμένες. Υπάρχουν και οι ποταμίσιες αχηβάδες του Αξιού, που είναι εξαιρετικά ευαίσθητες και με χαμηλή αλατότητα.

Καλόγνωμες
Σε κατακτούν με το έντονο ιωδιούχο άρωμά τους. Βρίσκονται κολλημένες στα βράχια και είναι δύσκολα αναγνωρίσιμες. Είναι όστρακα που συναντάς σε λίγα νερά.

Μύδια
Τα μύδια στην περιοχή της Ολυμπιάδας είναι ονομαστά για τη νοστιμιά τους, το μέγεθος και την καθαρότητά τους. Πρέπει να μυρίζουν έντονα ιώδιο και δεν καταναλώνονται αν δεν ανοίξουν στο μαγείρεμα.

Χάβαρα
Τα χάβαρα είναι ένα είδος άγριων μυδιών, έχουν μικρότερο σχήμα από τα μύδια και η σάρκα τους έχει από πορφυρό έως έντονο πορτοκαλί χρώμα. Αλιεύονται στη Χαλκιδική και στην Πρέβεζα.

Συντήρηση οστράκων

Τα όστρακα μπορούν να συντηρηθούν στο ψυγείο, αλλά η ιδανική θερμοκρασία είναι έως -2 βαθμούς από τη θερμοκρασία της θάλασσας. Στο ψυγείο τα καλύπτουμε με καθαρό βρεγμένο πανί και τα κάνουμε «μπογαλάκι». Τα κρατάμε πιεσμένα και τα καθαρίζουμε μόνο όταν πρόκειται να μαγειρευτούν. Τα όστρακα διατηρούνται στο ψυγείο έως 2 ημέρες. Ιδανικά, καταναλώνονται την ίδια μέρα που θα αλιευτούν.