Μπορεί η κουζίνα σας να περάσει τη δοκιμασία ασφάλειας τροφίμων;

Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν σκέφτεστε μια καθαρή κουζίνα; Γυαλισμένα πατώματα; Λαμπεροί ανοξείδωτοι νεροχύτες; Πάγκοι χωρίς στίγματα και καθαρά, τακτοποιημένα ντουλάπια γυαλικών; Όλα αυτά βοηθούν, αλλά μία πραγματικά «καθαρή» κουζίνα, η οποία εξασφαλίζει ασφαλή τρόφιμα, βασίζεται σε περισσότερα πράγματα από αυτά, που αναφέρονται παραπάνω.

Στο σπίτι, η ασφάλεια τροφίμων περιστρέφεται γύρω από τρεις άξονες: την αποθήκευση των τροφίμων, το χειρισμό τους και το μαγείρεμά τους. Για να διαπιστώσετε πόσο καλά κάνετε το καθένα από αυτά, απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις και στη συνέχεια, διαβάστε τις απαντήσεις, για να μάθετε πως μπορείτε να ετοιμάζετε γεύματα με τον πλέον υγιεινό τρόπο.

Επιλέξτε την απάντηση, η οποία περιγράφει καλύτερα τις πρακτικές στο νοικοκυριό σας, ακόμη και αν δεν είστε εσείς αυτός που ασχολείται κατά κύριο λόγο με την κουζίνα.

1 .Στο σπίτι μου, η θερμοκρασία του ψυγείου είναι:
α. 10 C
β. 5 C
γ. δε γνωρίζω, γιατί ποτέ δεν τη μέτρησα

2. Την τελευταία φορά που σας περίσσεψε φαγητό με κρέας, ψάρι ή κοτόπουλο, τι κάνατε;
α. το αφήσατε να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου και μετά το βάλατε στο ψυγείο
β. το βάλατε στο ψυγείο, αμέσως μετά το σερβίρισμα του φαγητού
γ. το αφήσατε σε θερμοκρασία δωματίου, όλο το βράδυ ή ακόμη περισσότερο

3. Πότε ήταν η τελευταία φορά που καθαρίσατε την αποχέτευση του νεροχύτη σας;
α. το περασμένο βράδυ
β. πριν μερικές εβδομάδες
γ. δεν θυμάμαι

Χρησιμοποιείτε σανίδα

4.Χρησιμοποιήσατε τη σανίδα για να κόψετε κρέας, ψάρι ή πουλερικά και μετά θέλετε να κόψετε κάποιο άλλο τρόφιμο. Χρησιμοποιείτε τη σανίδα:
α. όπως είναι
β. τη σκουπίζετε με ένα υγρό πανί
γ. την πλένετε με σαπούνι και ζεστό νερό
δ. την πλένετε με σαπούνι και ζεστό νερό και στη συνέχεια την απολυμαίνετε

5. Την τελευταία φορά που φάγατε μπιφτέκια ή ψάρια ή θαλασσινά στο σπίτι σας, ήταν:
α. σχεδόν ωμά
β. μισοψημένα
γ .καλοψημένα

6. Την τελευταία φορά που χρησιμοποιήσατε ζύμη για κουλουράκια στο σπίτι σας:
α. την φτιάξατε εσείς με ωμά αυγά και δοκιμάσατε λίγη από αυτήν, πριν την ψήσετε
β. την αγοράσατε έτοιμη και δοκιμάσατε λίγη από αυτήν, πριν την ψήσετε
γ. δεν τη δοκιμάσατε καθόλου πριν το ψήσιμο

7.Καθαρίζω τους πάγκους της κουζίνας μου και τις άλλες επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα με:
α. νερό
β. ζεστό νερό και σαπούνι
γ. ζεστό νερό και σαπούνι και μετά λευκαντικό
δ. ζεστό νερό και σαπούνι και κάποιο απολυμαντικό του εμπορίου

8. Πώς πλένετε τα πιάτα στο σπίτι σας;
α. σε πλυντήριο πιάτων και μετά τα αφήνετε να στεγνώσουν
β. τα αφήνετε στο νιπτήρα μέσα σε νερό, για αρκετές ώρες και στη συνέχεια τα πλένετε με απορρυπαντικό πιάτων στο ίδιο νερό
γ. τα πλένετε αμέσως με ζεστό νερό και απορρυπαντικό και τα αφήνετε να στεγνώσουν
δ. τα πλένετε αμέσως με ζεστό νερό και απορρυπαντικό και στη συνέχεια, τα σκουπίζετε με πετσέτα

9.Την τελευταία φορά, που πιάσατε ωμό κρέας, πουλερικά ή ψάρι, πως καθαρίσατε τα χέρια σας;
α. τα σκουπίσατε σε μία πετσέτα
β. τα ξεπλύνατε με ζεστό, κρύο ή χλιαρό νερό
γ. τα πλύνατε με σαπούνι και χλιαρό νερό

10. Πως ξεπαγώνετε το κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι;
α. τα αφήνετε στον πάγκο να ξεπαγώσουν
β. τα βάζετε στο ψυγείο
γ. τα βάζετε στο φούρνο μικροκυμάτων

11.Όταν αγοράζω φρέσκα θαλασσινά:
α. αγοράζω μόνο θαλασσινά, τα οποία είναι σε ψυγείο ή είναι καλά σκεπασμένα με πάγο
β. πηγαίνω αμέσως στο σπίτι και τα βάζω στο ψυγείο
γ. τα αγοράζω από ένα τοπικό ψαράδικο

12.Οι άνθρωποι πρέπει να αποφεύγουν να τρώνε ωμά θαλασσινά, όταν πάσχουν από:
α. διαβήτη
β. AIDS
γ. καρκίνο
δ. ασθένειες στο συκώτι

Προσοχή στην καλή χρήση του ψυγείου

Απαντήσεις
1. Η θερμοκρασία του ψυγείου πρέπει να είναι 5 C ή λιγότερο. Εάν επιλέξατε την απάντηση β, παίρνετε δύο βαθμούς. Εάν όχι, δεν είστε οι μόνοι. Πολύς κόσμος παραβλέπει τη σημασία της διατήρησης σωστής θερμοκρασίας στο ψυγείο.

Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, σε πολλά νοικοκυριά, η θερμοκρασία του ψυγείου είναι πάνω από 10 C. Η συμβουλή που σας δίνουμε είναι να μετρήσετε τη θερμοκρασία του ψυγείου σας και, αν χρειάζεται, να την προσαρμόσετε. Η θερμοκρασία πρέπει να είναι κάτω από 5 C γιατί επιβραδύνεται η ανάπτυξη των βακτηρίων. Η θερμοκρασία δεν τα σκοτώνει, αλλά τα εμποδίζει να πολλαπλασιαστούν και όσο λιγότερα υπάρχουν τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να αρρωστήσετε από αυτά. Η ψύξη στους -18 C ή πιο κάτω σταματάει την ανάπτυξη των βακτηρίων (αν και δε σκοτώνει όλα τα υπάρχοντα βακτήρια).

2.Η απάντηση β είναι η καλύτερη πρακτική. Εάν την επιλέξατε, παίρνετε 2 βαθμούς. Τα ζεστά φαγητά πρέπει να μπαίνουν στο ψυγείο το συντομότερο δυνατόν, 2 ώρες το αργότερο μετά το μαγείρεμά τους. Αλλά μην δοκιμάσετε να τα κρατήσετε έξω από το ψυγείο για περισσότερες από δύο ώρες. Ακόμη και μία μικρή ποσότητα μολυσμένου φαγητού μπορεί να προκαλέσει ασθένεια.

Τα υπολείμματα της ημέρας θα πρέπει να καταναλωθούν σε ασφαλές χρονικό διάστημα. Σε γενικές γραμμές, είναι ασφαλή μέσα στο ψυγείο για τρεις έως πέντε ημέρες. Εάν έχετε αμφιβολίες, πετάξτε τα. Δεν αξίζει να αρρωστήσετε, προκειμένου να μην πετάξετε μία μικρή ποσότητα φαγητού.

Αποθηκεύετε τα καθαριστικά

3.Εάν η απάντηση α είναι αυτή που σας εκφράζει καλύτερα, παίρνετε 2 βαθμούς. Εάν επιλέξατε την απάντηση β παίρνετε ένα βαθμό.

Πολλοί άνθρωποι συνήθως παραβλέπουν τον καθαρισμό της αποχέτευσης, στο νιπτήρα της κουζίνας. Τα υπολείμματα των φαγητών, που «παγιδεύονται» στο σωλήνα και η υγρασία δημιουργούν το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των βακτηρίων. Σε τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να απολυμαίνετε την αποχέτευση ρίχνοντας στο νεροχύτη ένα διάλυμα, το οποίο αποτελείται από ένα λίτρο νερό και ένα κουταλάκι του γλυκού (5 ml) χλωριούχο λευκαντικό. Εναλλακτικά, μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο προϊόντα, που προορίζονται ακριβώς για αυτήν τη δουλειά.

4.Εάν επιλέξατε την απάντηση δ τότε παίρνετε 2 βαθμούς. Εάν, αντίθετα, επιλέξατε την απάντηση α, τότε παραβιάζετε ένα βασικό κανόνα υγιεινής. Ποτέ δεν αφήνουμε το ωμό κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι να έρθουν σε επαφή με άλλα τρόφιμα. Η απάντηση β, επίσης, δεν είναι καλή επιλογή. Το ακατάλληλο πλύσιμο, π.χ. με ένα υγρό πανί, δεν απομακρύνει τα βακτήρια. Και το πλύσιμο, όμως, μόνο με νερό και απορρυπαντικό δεν είναι σίγουρο ότι θα απομακρύνει τα βακτήρια.

5.Παίρνετε 2 βαθμούς, εάν επιλέξατε την απάντηση γ. Στην περίπτωση των θαλασσινών, για να είστε σίγουροι ότι είναι καλομαγειρεμένα μπορείτε να κάνετε τα εξής:

Αποθηκεύετε τα μαχαιροπήρουνα

Για το ψάρι, ανοίξτε τη σάρκα με ένα κοφτερό μαχαίρι: Οι άκρες είναι αδιαφανείς, το κέντρο ελαφρώς ημιδιαφανές και τα κομμάτια του ψαριού αρχίζουν να ξεχωρίζουν. Αν το ψάρι έχει αυτήν την εμφάνιση, αφήστε το να μαγειρευτεί ακόμη 3 με 4 λεπτά. Για τις γαρίδες, τον αστακό και τα χτένια, ελέγξτε το χρώμα. Εξωτερικά, οι γαρίδες, ο αστακός και τα χτένια πρέπει να είναι κόκκινα και το κρέας αδιαφανές. Η σάρκα των χτενιών γίνεται γαλακτώδης λευκή, αδιαφανής και παραμένει έτσι και μετά το μαγείρεμα. Για τα μύδια και τα στρείδια, παρακολουθήστε πότε ανοίγουν τα όστρακα. Βράστε τα 3 με 5 λεπτά ακόμη. Πετάξτε αυτά που έμειναν κλειστά. Όταν χρησιμοποιείτε το φούρνο μικροκυμάτων, αφήστε το πιάτο να γυρίσει μερικές φορές για να είστε σίγουροι ότι είναι καλομαγειρεμένα. Ακολουθήστε τις οδηγίες για τους ενδεδειγμένους χρόνους. Αφού περάσει ο ενδεδειγμένος χρόνος, ελέγξτε τα θαλασσινά σε διάφορα σημεία, με ένα ειδικό θερμόμετρο, για να είστε σίγουροι ότι η θερμοκρασία είναι η σωστή σε όλο το πιάτο.

6.Εάν η απάντηση που δώσατε είναι η α, θέτετε πραγματικά των εαυτό σας στον κίνδυνο να προσβληθείτε από σαλμονέλα, ένα βακτήριο το οποίο βρίσκεται στο τσόφλι των αυγών. Όταν μαγειρεύετε το αυγό ή τα τρόφιμα, που περιέχουν αυγά σε θερμοκρασία τουλάχιστον 63ο C σκοτώνονται τα βακτήρια. Έτσι η απάντηση γ -τρώω το προϊόν ψημένο- σας δίνει 2 βαθμούς.

Παίρνετε 2 βαθμούς, επίσης, εάν δώσατε την απάντηση β. Τα τρόφιμα που περιέχουν ωμά αυγά, όπως π.χ. το σπιτικό παγωτό, το μίγμα του κέικ, η μαγιονέζα, το αυγό το χτυπημένο με ζάχαρη, μπορεί να προκαλέσουν σαλμονέλα ενώ τα αντίστοιχα του εμπορίου όχι. Τα προϊόντα του εμπορίου παρασκευάζονται με παστεριωμένα αυγά, που σημαίνει ότι τα αυγά έχουν θερμανθεί αρκετά για να σκοτωθούν τα βακτήρια ή περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες, επίσης, σκοτώνουν τα βακτήρια. Η ζύμη του εμπορίου για κουλουράκια δεν είναι επικίνδυνη. Μερικές ακόμη συμβουλές για να είστε σίγουροι ότι τα αυγά είναι ασφαλή:

Αγοράζετε μόνο αυγά, τα οποία βρίσκονται σε ψυγείο και διατηρείστε τα και εσείς στο ψυγείο μέχρι να τα χρησιμοποιήσετε. Να μαγειρεύετε τα αυγά προσεκτικά έως ότου ψηθεί και ο κρόκος και το ασπράδι. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της ομελέτας -να μην υπάρχει καθόλου υγρό. Να μαγειρεύετε όλα τα τρόφιμα που περιέχουν αυγό πολύ προσεκτικά.

7.Εάν δώσατε τις απαντήσεις γ και δ κερδίζετε 2 βαθμούς. Η απάντηση β σας δίνει μόνο 1 βαθμό. Τα λευκαντικά και προϊόντα καθαρισμού του εμπορίου είναι τα καλύτερα απολυμαντικά. Χρησιμοποιώντας τα, είστε σίγουροι ότι «ξεφορτώνεστε» τα βακτήρια. Το ζεστό νερό και το σαπούνι κάνει, επίσης, καλή δουλειά αλλά μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό για όλα τα είδη των βακτηρίων. Με το νερό καθαρίζετε τη βρωμιά αλλά όχι και τα βακτήρια.

Επίσης, βεβαιωθείτε ότι διατηρείτε τα σφουγγάρια και τα πετσετάκια για τα πιάτα καθαρά, επειδή, όταν είναι υγρά, «προσφέρουν καταφύγιο» στα βακτήρια και ευνοούν την ανάπτυξή τους.

8.Οι απαντήσεις α και γ σας δίνουν από 2 βαθμούς η καθεμία. Προβλήματα υπάρχουν εάν δώσατε τις απαντήσεις β και δ. Όταν αφήνετε τα πιάτα στο νερό για μεγάλο χρονικό διάστημα, φτιάχνετε μία «σούπα βακτηρίων». Οι τροφές, που μένουν πάνω στα πιάτα, αποτελούν θρεπτικά συστατικά για τα βακτήρια και έτσι αυτά πολλαπλασιάζονται. Όταν πλένετε τα πιάτα στο χέρι, είναι καλό να το κάνετε μέσα σε δύο ώρες, το αργότερο, από τη στιγμή που τα βάλατε στο νεροχύτη. Επίσης, καλό είναι να τα αφήνετε να στεγνώνουν μόνα τους και όχι να τα πιάνετε και να σκουπίζετε, όταν είναι ακόμη υγρά.

9.Η μόνη σωστή απάντηση, η οποία ανεβάζει το σκορ σας κατά 2 βαθμούς εάν την επιλέξατε, είναι η γ.

Πρέπει να πλένετε τα χέρια σας με χλιαρό νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα κάθε φορά που αγγίζετε τα τρόφιμα, κυρίως το ωμό κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι. Εάν έχετε κάποια μόλυνση ή έχετε κόψει το χέρι σας, καλό θα ήταν να φοράτε λαστιχένια ή πλαστικά γάντια. Ακόμη και όταν, όμως, φοράτε γάντια πρέπει απαραιτήτως να πλένετε τα χέρια σας, επειδή τα γάντια αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη βακτηρίων. (Όταν φοράτε γάντια δε χρειάζεται να αφαιρείτε τα γάντια και να πλένετε και τα χέρια σας).

10.Κερδίσατε 2 ακόμη βαθμούς εάν δώσατε την απάντηση β ή γ. Οι ειδικοί στην ασφάλεια τροφίμων προτείνουν το ξεπάγωμα των τροφίμων να γίνεται στο ψυγείο ή στο φούρνο μικροκυμάτων ή σε μια πλαστική σακούλα βυθισμένη σε κρύο νερό, ερμητικά κλειστή, για να μην επιτρέπει την είσοδο νερού. Το νερό το αλλάζετε κάθε 30 λεπτά. Το σταδιακό ξεπάγωμα, μέσα στο ψυγείο, όλη τη νύχτα είναι η καλύτερη περίπτωση για να διατηρείται η ποιότητα του τροφίμου.

Προσοχή όταν ανοίγετε τον φούρνο

Όταν ξεπαγώνετε τα τρόφιμα στο φούρνο μικροκυμάτων καλό θα ήταν να ακολουθείτε τις οδηγίες της συσκευασίας. Αφήνετε ένα περιθώριο, 5 εκατοστών περίπου, μεταξύ του τροφίμου και της εσωτερικής επιφάνειας του φούρνου για να μην εμποδίζεται η κυκλοφορία του αέρα. Τα μικρότερα αντικείμενα ξεπαγώνουν γρηγορότερα από ό,τι τα μεγαλύτερα. Όταν, όμως, ξεπαγώνουν σε φούρνο μικροκυμάτων, πρέπει να μαγειρεύονται αμέσως.

Μην ξεπαγώνετε το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια στον πάγκο της κουζίνας ή στο νεροχύτη χωρίς να βρίσκονται μέσα σε κρύο νερό, διότι ευνοείται η ανάπτυξη βακτηρίων σε θερμοκρασία δωματίου.

Όταν μαρινάρετε τρόφιμα πρέπει να τα τοποθετείτε στο ψυγείο και όχι στον πάγκο της κουζίνας. Να πετάτε πάντα τη μαρινάρα μετά τη χρήση, διότι περιέχει χυμούς, που ευνοούν την ανάπτυξη των βακτηρίων. Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε τη μαρινάρα για να κάνετε σάλτσα, κρατήστε μία ποσότητα, πριν βάλετε μέσα σε αυτήν το ωμό τρόφιμο.

11.Οι απαντήσεις α και β είναι οι σωστές. Κερδίσατε 2 βαθμούς αν τις επιλέξατε.

Όταν αγοράζετε φρέσκα θαλασσινά, προτιμήστε γνωστά ιχθυοπωλεία, τα οποία διατηρούν τα προϊόντα τους σε ψυγείο ή καλά σκεπασμένα με πάγο. Να είστε επιφυλακτικοί, για παράδειγμα, με τους ιχθυοπώλες, που έχουν τα ψάρια έξω από τις κασέλες ή στο πίσω μέρος των φορτηγών τους. Αμέσως μόλις αγοράσετε θαλασσινά, τοποθετήστε τα σε πάγο ή στο ψυγείο ή στην κατάψυξη. Μερικές ακόμη συμβουλές όταν αγοράζετε θαλασσινά:

Μην αγοράζετε μαγειρεμένα θαλασσινά, όπως π.χ. γαρίδες, καβούρια ή καπνιστό ψάρι, αν βρίσκονται στο ίδιο μέρος με ωμά ψάρια. Ή τουλάχιστον βεβαιωθείτε ότι τα ωμά ψάρια βρίσκονται ένα επίπεδο κάτω από τα μαγειρεμένα, έτσι ώστε να μην τρέχουν υγρά από τα ωμά στα μαγειρεμένα ψάρια και τα μολύνουν.
Μην αγοράζετε κατεψυγμένα θαλασσινά, εάν η συσκευασία είναι ανοιχτή, σκισμένη ή κατεστραμμένη στις άκρες. Μην αγοράζετε τα συσκευασμένα θαλασσινά, τα οποία βρίσκονται ψηλά στον καταψύκτη. Εάν η συσκευασία είναι διαφανής, κοιτάξτε αν υπάρχουν κρύσταλλοι μέσα σε αυτήν. Αυτό σημαίνει ή ότι το τρόφιμο είναι αποθηκευμένο για πολύ καιρό στην κατάψυξη ή ότι έχει ξεπαγώσει και ξαναπαγώσει.
Οι ψαράδες, που ασχολούνται με το ψάρεμα από χόμπι, θα πρέπει να ακολουθούν τις υποδείξεις του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης σχετικά με τις περιοχές, που είναι κατάλληλες για ψάρεμα. Όπως με το κρέας και τα πουλερικά, έτσι και τα θαλασσινά, που μαγειρεύονται δύο ημέρες μετά την αγορά τους πρέπει να φυλάσσονται στο πιο ψυχρό μέρος του ψυγείου, συνήθως κάτω από την κατάψυξη ή σε ειδικό δοχείο για κρέας. Αποφύγετε να τα πακετάρετε πολύ κοντά μαζί με άλλα αντικείμενα. Αφήστε τον αέρα να κυκλοφορεί ελεύθερα γύρω από τη συσκευασία. Διαφορετικά, τυλίξτε το τρόφιμο σφιχτά σε ειδικό χαρτί καταψύκτη, αδιαπέραστο στην υγρασία, και τοποθετήστε το στον καταψύκτη.
Πετάξτε τα οστρακοειδή, όπως π.χ. τις γαρίδες, τους αστακούς, τα καβούρια, τα μύδια και τα στρείδια αν σπάσει το όστρακό τους κατά την αποθήκευση. Τα ζωντανά οστρακοειδή κλείνουν εάν τα χτυπήσετε ελαφρά.
12.Εάν υποβάλλεστε σε θεραπεία για κάποια από αυτές τις αρρώστιες, καλά θα είναι να αποφεύγετε τα ωμά θαλασσινά. Κερδίζετε 2 βαθμούς εάν γνωρίζετε μία η περισσότερες από τις περιπτώσεις υψηλού κινδύνου που αναφέρονται παρακάτω.

Οι άνθρωποι, που πάσχουν από συγκεκριμένες ασθένειες, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, διότι μπορεί να αρρωστήσουν σοβαρά ή ακόμη και να πεθάνουν αν καταναλώσουν μολυσμένα θαλασσινά.

Μεταξύ αυτών των ασθενειών περιλαμβάνονται:
– Ασθένειες στο συκώτι, είτε από υπερβολική χρήση αλκοόλ, ή ηπατίτιδα, ή άλλες αιτίες
– Αιμοχρωμάτωση, μία διαταραχή στο σίδηρο
– Διαβήτης
– Προβλήματα με το στομάχι, συμπεριλαμβανομένων προηγούμενης εγχείρισης ή χαμηλή οξύτητα στο στομάχι
– Καρκίνος
– Διαταραχές στο ανοσοποιητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένου και του AIDS
– Μακροπρόθεσμη χρήση στεροϊδών, για το άσθμα ή την αρθρίτιδα
Οι μεσήλικες και οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας είναι οι ομάδες υψηλότερου κινδύνου, επειδή πολύ συχνά υποφέρουν από αυτές τις ασθένειες.

Βαθμολογία
24 βαθμοί: Να αισθάνεστε αυτοπεποίθηση για την ασφάλεια των τροφίμων, που σερβίρονται στο σπίτι σας.

12 έως 23 βαθμοί: Επανεξετάστε την πρακτικές στην κουζίνα σας. Μερικοί βασικοί κανόνες παραβιάζονται.

11 βαθμοί ή λιγότεροι: Διορθώστε άμεσα τις τεχνικές χειρισμού, αποθήκευσης και μαγειρέματος των τροφίμων στο σπίτι σας. Η τωρινή κατάσταση θέτει εσάς και την οικογένειά σας σε κίνδυνο ασθενειών από επισφαλή τρόφιμα.

Τροφική δηλητηρίαση στο σπίτι Όταν αρκετά μέλη μιας οικογένειας εμφανίζουν διάρροια και εμετό, αυτό μπορεί να οφείλεται σε γρίπη. Μπορεί, όμως, να οφείλεται και σε τροφική δηλητηρίαση.

Πολλές φορές δε γίνεται διάγνωση, γιατί οι άρρωστοι αναρρώνουν χωρίς να επισκεφτούν γιατρό. Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο, αλλά λόγω του ότι οι ασθενείς δεν επισκέπτονται γιατρό δεν μπορούν να καταγραφούν όλες οι περιπτώσεις τροφικών δηλητηριάσεων.

Οι περιπτώσεις των τροφικών δηλητηριάσεων από σπιτικά φαγητά, πιστεύεται ότι θα οξυνθούν στο μέλλον, διότι οι σημερινές οικογένειες δίνουν μικρότερη σημασία και γνωρίζουν λιγότερα για την ασφάλεια των τροφίμων, από ό,τι οι προηγούμενες γενιές.

Μία έρευνα του 1993 έδειξε ότι οι άντρες γνωρίζουν λιγότερα για την ασφάλεια των τροφίμων, σε σύγκριση με τις γυναίκες, ενώ οι άνθρωποι κάτω των 40 φροντίζουν λιγότερο για την ασφάλεια των τροφίμων μέσα στο σπίτι σε σχέση με τους μεγαλύτερους.

Για παράδειγμα, όταν ρωτήθηκαν εάν είναι ασφαλές να καταναλώσουν ένα μαγειρεμένο φαγητό, το οποίο έμεινε εκτός ψυγείου όλο το βράδυ χωρίς να το ξαναζεστάνουν -μία πολύ επισφαλής πρακτική-, το 12% των αντρών έναντι 5% των γυναικών, που ρωτήθηκαν, έδωσε θετική απάντηση.

Συγκριτικά με την ηλικία, σχεδόν το 40% των ερωτηθέντων κάτω των 40 ετών παραδέχτηκαν ότι δεν πλένουν επαρκώς τις σανίδες, που χρησιμοποιούν για να κόβουν τρόφιμα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των ερωτηθέντων άνω των 60 ετών είναι 25%.

Η αύξηση στη χρήση «βολικών» τροφίμων, τα οποία παρασκευάζονται με ειδικές διαδικασίες και την παρουσία χημικών, περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση μέσα στο σπίτι, αναφορικά με τις πρακτικές ασφάλειας τροφίμων. Αυτά τα τρόφιμα, τα οποία διατηρούνται με κάποιο ιδιαίτερο τρόπο, δίνουν στους Καταναλωτές την λανθασμένη εντύπωση ότι και τα αντίστοιχα τρόφιμα που μαγειρεύονται στο σπίτι είναι εξίσου ασφαλή.

Για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα, οι ειδικοί προτείνουν να δώσουμε έμφαση στην Ανάλυση Επικινδυνότητας Κρισίμου Σημείου Ελέγχου (HACCP), μία διαδικασία την οποία πολλές βιομηχανίες τροφίμων ενσωματώνουν στην παραγωγική τους διαδικασία. Σε αντίθεση με παλιότερες πρακτικές, με τη μέθοδο αυτή αποφεύγονται επικίνδυνες καταστάσεις, όπως π.χ. μικροβιολογικές μολύνσεις. Εντοπίζονται τα σημεία, στα οποία επικίνδυνα υλικά μπορεί να εισχωρήσουν στα τρόφιμα και στη συνέχεια παρακολουθούνται.

Διατηρείτε τα μάτια καθαρά

Άλλοι επιμολυντές στην κουζίνα
Ο μόλυβδος, ο οποίος προέρχεται από μερικά είδη κεραμικών πιατικών, στα τρόφιμα και τα ποτά, είναι η κύρια πηγή έκθεσης των Καταναλωτών σε μόλυβδο από τρόφιμα. Παρακάτω σας δίνουμε μερικές συμβουλές για να αποφύγετε την έκθεση στο μόλυβδο:

– Μην αποθηκεύετε όξινα τρόφιμα, όπως π.χ. χυμούς φρούτων, σε κεραμικά δοχεία.
– Αποφύγετε ή περιορίστε, σε ειδικές μόνο περιπτώσεις, τη χρήση αντικών ή συλλεκτικών κουζινικών για τρόφιμα και ποτά.
– Ακολουθήστε τις οδηγίες στην ετικέτα των διακοσμητικών κεραμικών: «Όχι για χρήση τροφίμων-Μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση» ή «Μόνο για διακοσμητικούς σκοπούς», και μην τα χρησιμοποιείται για την προετοιμασία ή την αποθήκευση τροφίμων.
– Επίσης, μην αποθηκεύετε ποτά σε κρυστάλλινα δοχεία, που περιέχουν μόλυβδο για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Συσκευασία για μικροκύματα
Η εκτεταμένη χρήση υψηλών θερμοκρασιών μπορεί να προκαλέσει τη «μετανάστευση» χαρτιού, κολλητικών ουσιών και πολυμερών από συσκευασίες στα τρόφιμα. Για αυτό το λόγο να χρησιμοποιείται μόνο συσκευασίες, οι οποίες είναι κατάλληλες για μικροκύματα. Μη χρησιμοποιείτε χαρτονένια δοχεία, παρά μόνο εάν αναφέρεται στη συσκευασία ότι μπορείτε να το κάνετε.

Αλουμίνιο
Παλιότερα διατυπώθηκε μια άποψη ότι η ασθένεια Αλτσχάιμερ συνδέεται με το αλουμίνιο. Αυτό βέβαια, ποτέ δεν αποδείχτηκε, αλλά καλό θα ήταν οι Καταναλωτές να αποφεύγουν τη χρήση αλουμινένιων σκευών, όταν μαγειρεύουν όξινα τρόφιμα, όπως π.χ. σάλτσα ντομάτας. Για άλλες χρήσεις, τα καλοδιατηρημένα σκεύη από αλουμίνιο, ανοξείδωτο ατσάλι, χαλκό και σίδηρο δεν παρουσιάζουν κανένα κίνδυνο.

Έντομα, περιττώματα τρωκτικών και σκόνη
Να αποφεύγετε την αποθήκευση τροφίμων σε ντουλάπια, που βρίσκονται κάτω από το νεροχύτη ή σε αυτά, που υπάρχει υγρασία ή περνούν από κει σωλήνες αποχέτευσης ή θέρμανσης. Τα τρόφιμα σε τέτοια μέρη γίνονται πόλος έλξης εντόμων και τρωκτικών.

Να πλένετε τις κονσέρβες με σαπούνι και νερό, πριν τις ανοίξετε.