Βία στο οικογενειακό περιβάλλον
Η ενδοοικογενειακή βία συνήθως αναφέρεται ως την κακοποίηση των γυναικών από τους συζύγους τους ή και την κακοποίηση των παιδιών από τους γονείς. Δυστυχώς στην Ελλάδα η άσκηση βίας θεωρείται αυστηρά οικογενειακή υπόθεση και υπάρχει έντονη κοινωνική προκατάληψη ως προς τη δημοσιοποίηση του προβλήματος.
Γενικά ως βία ορίζεται η εσκεμμένη απόπειρα ενός ατόμου να χρησιμοποιήσει τη δύναμη του νια να προκαλέσει πόνο ή τραυματισμό. Ο όρος βία έχει πολλές διαφορετικές μορφές όπως την συναισθηματική και τη ψυχική βία, την σεξουαλική και την σωματική κακοποίηση αλλά και τη φυσική εξάντληση που μπορεί να επιτυγχάνονται μέσα από απειλές, υποτέλεια και απομόνωση. Βίαιος χαρακτηρίζεται αυτός που χρησιμοποιεί το φόβο και την εξουσία του για να μπορέσει να επιβληθεί σε άλλα άτομα. Οι αιτιολογικοί παράγοντες μπορούν να είναι είτε βιολογικοί, είτε ψυχολογικοί, είτε κοινωνικοί.
Συγκεκριμένα η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις προαναφερόμενες μορφές βίας αλλά συνήθως αναφέρεται ως την κακοποίηση των γυναικών από τους συζύγους τους ή και την κακοποίηση των παιδιών από τους γονείς. Δυστυχώς στην Ελλάδα η άσκηση βίας θεωρείται αυστηρά οικογενειακή υπόθεση και υπάρχει έντονη κοινωνική προκατάληψη ως προς τη δημοσιοποίηση του προβλήματος. Τα αποτελέσματα της ενδοοικογενειακής βίας δεν είναι μόνο σωματικά τραύματα αλλά συνήθως ψυχολογικά και συναισθηματικά. Η άσκηση βίας προκαλεί στρες, άγχος, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, συ¬ναισθήματα αδυναμίας, ημικρανίες και πολλά άλλα ανάλογα με την ένταση της.
Η βία σε μία οικογένεια σαφώς έχει αντίκτυπο και στα παιδιά. Ακόμη και αν δεν κακοποιηθούν σωματικά, η ύπαρξη και μόνο της βίας μέσα στην οικογένεια φέρει αρνητικές συναισθηματικές και ψυχικές συνέπειες, που μένουν αποτυπωμένες στην ψυχή του παιδιού εφόρου ζωής. Τα παιδιά που έχουν βιώσει τη βία μέσα στην οικογένεια τους εκδηλώνουν παρόμοια συμπτώματα με το θύμα λόγω της μαρτυρίας τους. Εκδηλώνουν κατάθλιψη, μειωμένη απόδοση στο σχολείο, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διαταραχές του άγχους, ελλιπή ώθηση και συναισθήματα αδυναμίας. Επίσης βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο μεγαλώνοντας για κατάχρηση αλκοόλ, τη χρήση ναρκωτικών, την απομόνωση και την τάση να γίνουν τα ίδια βίαιοι και μάλιστα ελάχιστες φορές, δυστυχώς τείνουν να έχουν αυτοκτονικές τάσεις.
Οι τρόποι που θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες και τα παιδιά στην αντιμετώπιση της βίας είναι οι ακόλουθοι:
– Θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ο θύτης ότι η πράξη βιαιότητας έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο στον ίδιο αλλά και στην οικογένεια του και θα πρέπει να βάλει ένα τέλος.
– Ο θύτης θα πρέπει να ζητήσει βοήθεια από ειδικό για να καταλάβει τα αίτια που τον ωθούν σε πράξεις βιαιότητας, να μάθει στρατηγικές ελέγχου του θυμού του. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα ο θυμός του να πάψει να εκδηλώνεται μέσα από βίαιη συμπεριφορά.
– Η οικογένεια του θύτη θα πρέπει να συνεργαστεί με τον ειδικό έτσι ώστε να ενημερωθεί και η ίδια για τα αίτια της βιαιότητας και τους τρόπους αντιμετώπισης. Το αποτέλεσμα αυτού θα είναι η προσφορά βοηθείας στον σύζυγο/πατέρα και η κατανόηση του προβλήματος από τον θύτη και φυσικά απ’ όλη την οικογένεια. Ενα πρόβλημα για να επιλυθεί πρέπει πρωτίστως να κατανοηθεί.
– Εφόσον προηγηθούν τα παραπάνω βήματα και δεν βελτιωθεί η κατάσταση τότε θα πρέπει η σύζυγος και τα παιδιά να συνεργαστούν με ειδικό για να βρουν τη δύναμη να απομακρυνθούν απ’ τον θύτη και να βρουν ένα άλλο μέρος να ζήσουν. Αυτό θα τους προσφέρει στοργή και ασφάλεια τα οποία είναι απαραίτητα για την κοινωνική, βιολογική αλλά και ψυχολογική εξέλιξη του ανθρώπου.
Ας έχουν πάντα στο νου τους οι κακοποιημένες γυναίκες πως υπάρχουν πάντα λύσεις για να σταματήσει η βία μέσα στην οικογένεια. Οι λύσεις αυτές εξαρτώνται από τις ίδιες. Θα πρέπει λοιπόν, αφού κατανοήσουν την ύπαρξη της οικογενειακής βίας να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό και με την βοήθεια και συμβουλή του να δουλέψουν μαζί για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
