Έγκυος & Εργαζόμενη στον Ιδιωτικό Τομέα: Μάθετε τα δικαιώματά σας

Είστε έγκυος. Ανακοινώσατε το χαρμόσυνο νέο στον εργοδότη σας και, αν ανήκει στην πλειοψηφία των εργοδοτών, δεν πρέπει να χάρηκε και πολύ. Όμως δεν πειράζει, γιατί εσείς και ο υποψήφιος μπαμπάς είστε τόσο χαρούμενοι, που τίποτα δεν μπορεί να σας χαλάσει τη διάθεση.

Καλό είναι όμως να γνωρίζετε και τα δικαιώματά σας ως εργαζόμενη για τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας αλλά και για όταν επιστρέψετε στην εργασία σας.

Προσλήψεις
Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, ένας εργοδότης δεν μπορεί να μην σας προσλάβει επειδή είστε έγκυος (και εφόσον βέβαια ανταποκρίνεστε σε όλα τα κριτήρια πρόσληψης). Επίσης, είναι παράνομο να σας ρωτήσει αν σκοπεύετε να κάνετε παιδί όπως και να σας ζητήσει να υπογράψετε ότι δεν θα κάνετε παιδί για όσο καιρό θα είστε υπάλληλός του. Βέβαια ξέρουμε πολύ καλά ότι στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, όμως καλό είναι να ξέρουμε τουλάχιστον τι ισχύει στη νομοθεσία.

Απολύσεις
Ο εργοδότης δεν μπορεί να σας απολύσει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς και για διάστημα ενός έτους μετά τον τοκετό. Επίσης, δεν αποτελούν αιτίες απολύσεως τυχόν αναρρωτικές άδειες για επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Και βεβαίως η μείωση της απόδοσής σας μετά την επιστροφή στην εργασία, δεν αποτελεί αιτία απολύσεως. Ολα αυτά βάσει νομοθεσίας. Στην ουσία, αν κάποιος εργοδότης σας απολύσει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή πριν τη συμπλήρωση ενός έτους από τον τοκετό, μπορείτε να προβείτε σε καταγγελία καθώς μία τέτοια απόλυση θεωρείται άκυρη. Συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις που οι εργοδότες απολύουν έγκυο, φροντίζουν να την αποζημιώσουν για όλο το διάστημα που τυπικά δεν μπορούν να την απολύσουν.

Άδεια μητρότητας
Η άδεια τοκετού και λοχείας, συνολικά αποκαλείται άδεια μητρότητας, διαρκεί 119 ημέρες. Συγκεκριμένα 56 ημερολογιακές μέρες πριν από την υπολογιζόμενη ημερομηνία τοκετού (βάσει του τελευταίου σας υπερήχου) και 63 ημέρες μετά την ημερομηνία του τοκετού. Για να σας δοθεί η άδεια τοκετού, θα πρέπει να προσκομίσετε τον τελευταίο σας υπέρηχο μαζί με βεβαίωση του γυναικολόγου σας στο ΙΚΑ (όσες απασχολούνται στον ιδ. Τομέα) ο οποίος θα βεβαιώσει τις ημέρες που δικαιούστε και θα σας δώσει την επίσημη βεβαίωση που θα πρέπει να σφραγίσει και ο εργοδότης σας. Ο εργοδότης πληρώνει μέρος των ημερών αδείας σας και το ΙΚΑ πληρώνει τα υπόλοιπα. Συνολικά, η έγκυος δεν έχει καμία μείωση εισοδήματος για τις ημέρες που απουσιάζει με άδεια μητρότητας.

Επίδομα μητρότητας
Λίγες μέρες μετά την έναρξη της άδειας τοκετού, θα προσκομίσετε στο ΙΚΑ την βεβαίωση του εργοδότη καθώς και τα ασφαλιστικά σας βιβλιάρια (καρτέλες ενσήμων & βιβλιάριο ασθενείας) ώστε να πληρωθείτε από την αρμόδια υπηρεσία του ΙΚΑ ένα πρώτο μέρος των χρημάτων σας. Το υπόλοιπο ποσό καθώς και ένα εφάπαξ βοήθημα σας χορηγείται μετά τον τοκετό, προσκομίζοντας και ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού. Πριν επισκεφθείτε το ΙΚΑ της περιοχής σας και για να αποφύγετε επιπλέον ταλαιπωρία, καλό είναι να ρωτήσετε τηλεφωνικά τι χαρτιά θα χρειαστεί να προσκομίσετε καθώς για να πληρωθείτε είναι απαραίτητο να βγάλετε πρώτα βιβλιάριο ασθενείας του νεογέννητου και αυτό απαιτεί επιπλέον δικαιολογητικά.

Για την χορήγηση χρημάτων από το ΙΚΑ, είναι προϋπόθεση η εργαζόμενη να έχει εργαστεί για τουλάχιστον 200 ημέρες τα προηγούμενα 2 έτη. Δηλαδή, ακόμη κι αν έχετε απολυθεί ή δεν εργάζεστε όταν μείνετε έγκυος, το ΙΚΑ σας χορηγεί τα παραπάνω εφόσον έχετε συνολικά συμπληρώσει 200 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 ετών.

Τα παραπάνω δεν ισχύουν για εγκύους που εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου οι οποίες λήγουν μέσα στο χρονικό διάστημα προστασίας.

Άδεια θηλασμού / Μειωμένο ωράριο
Μεγάλος βραχνάς για τους εργοδότες, μεγάλη ανακούφιση όμως για τη νέα μαμά.

Οι νέες μητέρες δικαιούνται συνολικά 30 μήνες από τον τοκετό να έρχονται στην εργασία τους μία ώρα αργότερα ή να αποχωρούν μία ώρα νωρίτερα. Εναλλακτικά, και αν ο εργοδότης συμφωνεί, το ωράριο μπορεί να είναι μειωμένο κατά 2 ώρες για τους πρώτους 12 μήνες και κατά 1 ώρα για τους 6 επιπλέον μήνες. Το αν οι ώρες που αφαιρούνται θα γίνονται το πρωί ή το απόγευμα είναι στην κρίση της μητέρας αλλά πάντα σε συμφωνία με τον εργοδότη.

Η άδεια θηλασμού μετράει από την ημέρα επιστροφής της μητέρας στην εργασία, δηλαδή με τη λήξη της άδειας λοχείας.

Γονικές άδειες
Εφόσον έχετε συμπληρώσει ένα χρόνο εργασίας στον ίδιο εργοδότη, δικαιούστε να ζητήσετε άδεια άνευ αποδοχών που μπορεί να φτάσει τους 3.5 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών αδείας, ο εργοδότης δεν υποχρεούται να σας καλύψει ασφαλιστικά.

Μετά την επιστροφή σας στην εργασία, δικαιούστε να επανέλθετε στην ίδια ή παρόμοια θέση. Είναι παράνομο να σας απασχολήσουν σε κατώτερη θέση από αυτήν που είχατε πριν απουσιάσετε. Επίσης, δεν μπορεί να σας γίνει μείωση μισθού.

Επίσης, οι γονείς δικαιούνται 2 εργάσιμες ημέρες άδεια με αποδοχές, για την παρακολούθηση των σχολικών επιδόσεων των παιδιών τους.

Ο μπαμπάς
Ο μπαμπάς δικαιούται άδεια 2 εργασίμων ημερών λόγω του τοκετού ώστε να είναι μαζί με τη μαμά αυτές τις πρώτες δύσκολες ημέρες. Πρακτική συμβουλή: ο μπαμπάς ας κρατήσει λίγες ημέρες από την καλοκαιρινή του άδεια για τον τοκετό ώστε να μπορεί να μείνει μαζί σας στο σπίτι και να σας βοηθήσει μέχρι να μπείτε σε «ρυθμούς» με το νεογέννητο που είναι πολύ απαιτητικό τον πρώτο καιρό.

Όλα αυτά ακούγονται ωραία, έτσι δεν είναι; Και συνήθως η πρακτική των εργοδοτών δεν απέχει πολύ καθώς ο νόμος είναι ιδιαίτερα αυστηρός και η μητρότητα προστατεύεται. Αυτό που δυστυχώς συμβαίνει συχνά στις εργαζόμενες που αποφασίζουν να γίνουν μαμάδες είναι η πολύ κακή αντιμετώπιση από τους εργοδότες και συχνά και από κάποιους συναδέλφους. Και για αυτό η νομοθεσία δεν μπορεί να κάνει τίποτα! Μπορούμε όμως εμείς! Προσπαθείτε να παραμένετε ήρεμες όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Για να το πω με άλλα λόγια . . . κάνετε όσο το δυνατόν καλύτερα τη δουλειά σας, αλλά μη χαλάτε τη ζαχαρένια σας για κανέναν. Εσείς θα αποκτήσετε το μωρό σας κι αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα και από όλους!

Καλή λευτεριά!