Γιατί μαλώνουν τα παιδιά μου;

«Μπαμπά, ο Αντώνης μου παίρνει πάλι όλα τα παιχνίδια!», «Μαμά, η Μαρία δεν βγαίνει από το δωμάτιό μου!», «Ο Γιάννης με χτύπησε!». Σας είναι όλα αυτά γνωστά; Αν έχετε πάνω από ένα παιδί, τότε πολύ πιθανό, παρόμοιες σκηνές να διαδραματίζονται και στο δικό σας σπίτι. Πρόκειται για τον γνωστό ανταγωνισμό μεταξύ των αδελφών. Γιατί όμως υπάρχει και τι μπορούμε να κάνουμε για να επέλθει ειρήνη και αρμονία στο σπιτικό μας;

Αντιθέσεις και ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέλφια υπήρχαν πάντα και θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο μέλλον. Ο ανταγωνισμός αυτός εν μέρει, μπορεί να λειτουργηθεί θετικά, καθώς τα παιδιά εξασκούνται στην αντιμετώπιση και το χειρισμό των διαφωνιών και των αντιθέσεων οπότε αναπτύσσουν ικανότητες να:

1. Αξιολογούν τις απόψεις του άλλου.
2. Συμβιβάζονται και να διαπραγματεύονται.
3. Ελέγχουν την επιθετικότητα τους.

Ωστόσο, όσο χρήσιμο κι αν είναι να μάθουμε στα παιδιά μας αυτές τις κοινωνικές δεξιότητες, η ανοχή μας στους συνεχείς καβγάδες και στις αντιπαραθέσεις, είναι περιορισμένη. Γι’ αυτό θα πρέπει να βρούμε κάποιον αποτελεσματικό τρόπο για να ελέγξουμε τη συμπεριφορά τους.

Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να κατανοήσουμε τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν τη συχνότητα και την ένταση των διαφωνιών ανάμεσα στα αδέλφια.

Γιατί μαλώνουν τα παιδιά μου;
Τα περισσότερα αδέλφια ζηλεύουν το ένα το άλλο και το καθένα επιδιώκει να κερδίσει την αγάπη και την προτίμηση του γονιού, δείχνοντας ότι υπερέχει του άλλου αδελφού. Αυτού του είδους τα συναισθήματα μπορούν να οδηγήσουν σε καβγάδες και αντιπαραθέσεις. Ανάμεσα στους παράγοντες που καθορίζουν πόσο συχνά εμφανίζεται αυτή η συμπεριφορά και πόσο έντονη είναι, θα εντοπίσουμε:

Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
Η δομή της οικογένειας αποτελεί μόνο ένα μέρος της εικόνας. Οι καβγάδες ανάμεσα στα αδέλφια επηρεάζονται και από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κάθε παιδιού της οικογένειας. Αν λοιπόν το ένα ή όλα τα αδέλφια:
– είναι ιδιότροπα
– βαριούνται εύκολα
– είναι νευρικά
– απογοητεύονται εύκολα, τότε υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες για καβγάδες μεταξύ τους.

Επιπλέον, παιδιά που παρουσιάζουν σημαντικές αδυναμίες στην ανάπτυξη τους, σε τομείς όπως η γλώσσα, η συγκέντρωση της προσοχής και οι κοινωνικές δεξιότητες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να μαλώνουν με τα αδέλφια τους.

Η λειτουργία  της οικογένειας
Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί μια οικογένεια μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις ανάμεσα στ’ αδέλφια. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ αδελφών εμφανίζεται σπανιότερα σε οικογένειες που:

Οι γονείς μαθαίνουν στα παιδιά να λύνουν τα προβλήματα και τις διαφωνίες της καθημερινής ζωής, με τρόπους που είναι παραγωγικοί και δεν περιλαμβάνουν βία.

Υπάρχουν κανόνες οι οποίοι ισχύουν μέσα στην οικογένεια και  δεν επιτρέπουν τη φυσική βία και την ανταλλαγή ύβρεων.

Όλα τα μέλη της οικογένειας παίρνουν μέρος σε κοινές δραστηριότητες και τις απολαμβάνουν.

Οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια λειτουργούν ως βαρόμετρο της αρμονίας που επικρατεί μέσα στην οικογένεια.

Η επίδραση της τηλεόρασης και του κινηματογράφου
Οι έρευνες έχουν καταδείξει ότι οι σκηνές βίας που το παιδί βλέπει στην τηλεόραση ή στις ταινίες αυξάνουν την επιθετικότητα του. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τα παιδιά που ήδη έχουν την προδιάθεση να συμπεριφέρονται επιθετικά.

Άλλες έρευνες που έγιναν για να μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στ΄ αδέλφια σε παιδικές σειρές και ταινίες, έχουν καταδείξει ότι ακριβώς αυτού του είδους η συμπεριφορά αποτελεί κανόνα.

Καλό είναι λοιπόν, οι γονείς, έχοντας υπόψη μας αυτά τα στοιχεία να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην επιλογή των τηλεοπτικών προγραμμάτων που παρακολουθούν το παιδιά μας. Αν το παιδί παρ’ όλα αυτά βλέπει τέτοιες ταινίες, θα πρέπει να καθόμαστε δίπλα του, να του εξηγούμε τι συμβαίνει, αλλά και να συζητάμε μαζί του, μετά το τέλος του προγράμματος ή της ταινίας, τη συμπεριφορά των πρωταγωνιστών.

Μπορούμε επίσης να διδάξουμε στα παιδιά μας την κριτική τηλεθέαση, βοηθώντας τα να καταλάβουν τις συνέπειες της βίας στην πραγματική ζωή και προτείνοντας ειρηνικούς τρόπους επίλυσης των προβλημάτων που παρουσιάζονται σ’ ένα συγκεκριμένο τηλεοπτικό πρόγραμμα ή ταινία.