Η προφύλαξη από τις λοιμώξεις του χειμώνα αρχίζει από το φθινόπωρο

Σήμερα όλη η ιατρική επιστημονική κοινότητα παραδέχεται ότι κατά την τελευταία δεκαετία στο Δυτικό κόσμο, παρά τις προόδους της Ιατρικής και της δημόσιας Υγιεινής που μείωσαν θεαματικά τον κίνδυνο των λοιμωδών νοσημάτων, τα μικρόβια έχουν γίνει περισσότερο επιθετικά, σε μεγάλο βαθμό λόγω της ανθεκτικότητας σε υπάρχοντα αντιβιοτικά.

Νέοι παθογόνοι παράγοντες έχουν εμφανισθεί. Τα παραπάνω, δημιουργούν δυνητικούς κινδύνους στο μέλλον, ενώ απαιτούν την ενεργό συμμετοχή των ανθρώπινων κοινοτήτων σε κάθε σοβαρό και αποτελεσματικό πρόγραμμα πρόληψης.
Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος που ενδημούν τον χειμώνα περιλαμβάνουν μια ποικιλία ξεχωριστών συνδρόμων, όπως κοινό κρυολόγημα, φαρυγγίτιδα, γρίπη, βρογχίτιδα, πνευμονία, ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα. Τα σύνδρομα αυτά μπορεί να είναι ελαφριάς μορφής, μπορεί όμως να εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές όπως αναπνευστική ανεπάρκεια, μηνιγγίτιδα, θάνατο.

Η πρόληψη έχει λοιπόν δύο σημαντικούς στόχους
1. Μείωση της συχνότητας των λοιμώξεων
2. Μείωση της σοβαρότητας των λοιμώξεων και των επιπλοκών τους.

Ορισμένα απλά μέτρα οδηγούν σε αποτελεσματικότερη πρόληψη:
– Η καλή διατροφή και οι καλές συνθήκες υγιεινής ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού. Φροντίσετε τον εαυτό σας, με υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, αποφύγετε την κατάχρηση κρέατος και αλκοόλ, καταργείστε το κάπνισμα και ενταχτείτε σε προγράμματα άσκησης, τα οποία δεν είναι απαραίτητο να είναι οργανωμένα, αλλά να περιλαμβάνουν συστηματικό γρήγορο περπάτημα επί τρίωρο τουλάχιστον εβδομαδιαίως. Η διακοπή του ενεργητικού και του παθητικού καπνίσματος είναι το σημαντικότερο μέτρο, που θα βοηθήσει την άμυνα του οργανισμού.
– Πρέπει να εκριζωθούν τυχόν χρόνιες εστίες μικροβίων στο σώμα (π.χ. χρόνιες παραρρινοκολπίτιδες, αποστήματα οδόντων).
– Συνιστάται προληπτική ιατρική εξέταση από τον μάχιμο κλινικό ιατρό ετησίως, ούτως ώστε να ανιχνεύονται και να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά νοσήματα, που ελαττώνουν την άμυνα του οργανισμού, όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης.
– Μην χρησιμοποιείτε από μόνοι σας αντιβιοτικά και εφαρμόστε με ευλάβεια τις ιατρικές οδηγίες, που αφορούν την δοσολογία και το χρονικό διάστημα χρήσης τους. Ατελείς, λανθασμένες θεραπείες με αντιβιοτικά, ή χρήση αντιβιοτικών τα οποία δεν είναι απαραίτητα σας εκθέτουν στον κίνδυνο προσβολής από μικρόβια που τα έχετε ισχυροποιήσει μόνοι σας. Ισχύει το αξίωμα : «Καλύτερα καθόλου αντιβίωση παρά ακατάλληλη αντιβίωση».
– Σε αντίθεση με την πρακτική που ακολουθείται στα παιδιά, ο εμβολιασμός των ενηλίκων στην Ελλάδα συχνά αμελείται. Ωστόσο ο εμβολιασμός, όταν διενεργείται σωστά μπορεί να επιφέρει πολύ πιο ευεργετικά αποτελέσματα στην νοσηρότητα και θνησιμότητα ενός πληθυσμού από ό,τι η θεραπευτική ιατρική. Συνιστάται ετήσιος εμβολιασμός με το εμβόλιο της γρίπης κάθε φθινόπωρο σε όλους τους ενήλικες ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών. Όλοι οι ενήλικες άνω των 65 ετών καλό είναι να εμβολιάζονται και με το 23-δυναμικό εμβόλιο του πνευμονιοκόκκου για την πνευμονία, εφ’ άπαξ. Ανάλογα με τα χρόνια νοσήματα από τα οποία πάσχει ένα άτομο και τον τρόπο που τα νοσήματα αυτά επιδρούν στην ικανότητα άμυνας του οργανισμού, συγκροτείται από τον μάχιμο κλινικό ιατρό διαφορετικό σχήμα εμβολίων. Άτομα που πάσχουν για παράδειγμα από σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια καρδιαγγειακά, πνευμονικά ή νεφρικά νοσήματα ευρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου για επικίνδυνες επιπλοκές από τους ιούς της γρίπης και το μικρόβιο του πνευμονιοκόκκου και πρέπει να εμβολιάζονται με το εμβόλιο της γρίπης ετησίως, αλλά και περιοδικώς με το εμβόλιο του πνευμονιοκόκκου. Το προσωπικό που φροντίζει ασθενείς υψηλού κινδύνου και οι έφηβοι που λαμβάνουν χρόνια θεραπεία με ασπιρίνη, καλό είναι να κάνουν επίσης το εμβόλιο της γρίπης.
– Συνιστάται αποφυγή κλειστών χώρων με πολλά άτομα, με καλό αερισμό τους κατά τις περιόδους έξαρσης της γρίπης και καλό πλύσιμο χεριών.