Οι εξετάσεις για την εισαγωγή του μαθητή σε κάποιο ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα συμπίπτουν με μία από τις σημαντικότερες και δυσκολότερες φάσεις της ζωής του, την εφηβεία. Είναι η περίοδος που το παιδί έχει συναισθηματικές μεταπτώσεις και έντονη την ανάγκη για αναζήτηση της ταυτότητάς του.
Μετά τη σχετική ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, αρκετοί είναι οι έφηβοι που, είτε έχουν αποτύχει να εισαχθούν στη σχολή της προτίμησής τους, είτε δεν έχουν εισαχθεί σε καμία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι νέοι οδηγούνται στην απογοήτευση, στην εμφάνιση άγχους για ένα μέλλον που μοιάζει αβέβαιο, ακόμη και στην κατάθλιψη.
Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να μη συνδέσουμε εμείς ή το παιδί την επιτυχία στις εξετάσεις με την επιτυχία του στη ζωή και με την προσωπικότητά του». Το πώς θα χειριστούν οι γονείς το θέμα των εξετάσεων έχει ιδιαίτερη σημασία για τον τρόπο που θα το χειριστεί το ίδιο το παιδί.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι έφηβοι που παρουσιάζουν κρίσεις πανικού, ή κάποια διαταραχή διατροφής ή ύπνου. Σε μια πρώτη εκτίμηση αυτής της κατάστασης, πολλοί από μας θα αναρωτηθούμε, τι μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που οδηγεί τους νέους που απέτυχαν, αλλά και τους γονείς τους, σε μια τόσο ακραία συμπεριφορά. Είναι γνωστό πως όταν δεν υπάρχει κάποιο αποτέλεσμα στο χρόνο που αφιερώθηκε και τις προσδοκίες που απέβλεπαν οι νέοι εξεταζόμενοι, τότε αυτό είναι ένας λόγος.
Τι «κρύβεται» στη ψυχοσύνθεση ενός παιδιού όμως;
Μια αποτυχία αναδεικνύει μια σημαντική διάσταση της προσωπικότητας του παιδιού μας : την αυτοεκτίμηση που διαθέτει. Όπως αναλύουν οι «ειδικοί» του κλάδου αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων, αν ύστερα από μια αποτυχία το παιδί ρίχνει όλες τις ευθύνες σε τρίτους, στο σύστημα, στους δασκάλους, τότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε, γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι καλό σημάδι. Από την άλλη, δεν είναι και απόλυτα σωστό να στεναχωριέται και να χρεώνεται τα πάντα για την προσωπική του «ήττα», επειδή έχασε το στοίχημα που είχε βάλει με τον ίδιο του τον εαυτό. Όλα πρέπει να τα χειριζόμαστε με μέτρο και σωστές τεχνικές.
Πώς θα βοηθήσουμε το παιδί που δεν έγραψε καλά;
Αν υπάρχει ένας τρόπος να βοηθήσουμε τα παιδιά μας σε μια αποτυχία, αυτός συνοψίζεται σε τρεις λέξεις: αγάπη, υπομονή και κυρίως στήριξη. Το πιθανότερο είναι να αισθάνονται αποθαρρυμένα και αιφνιδιασμένα από την αποτυχία. Άρα, δε χρειάζονται κάποιον να τους επαναλάβει πόσο άσχημα πήγαν. Αφού αφήσουμε να περάσει μια περίοδος ηρεμίας, μπορούμε να συζητήσουμε με το παιδί μας για τις εναλλακτικές επιλογές που έχει. Αν πρόκειται να ξαναπροσπαθήσει, πρέπει να το αποφασίσει με ψυχραιμία ή να σκεφτεί τις επιλογές που του προσφέρει η ιδιωτική εκπαίδευση. Αν το παιδί δείχνει «μπλοκαρισμένο», κάποιος ειδικός στον επαγγελματικό προσανατολισμό θα το βοηθήσει να διαλέξει με μεγαλύτερη σιγουριά και επιτυχία ποια θα είναι η επόμενή του κίνηση.
Οι τρεις καλύτεροι τρόποι για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας σε περίπτωση αποτυχίας είναι οι εξής:
– Ύστερα από μια αποτυχία δε χρειάζεται να αλλάζουν τα πάντα στο σπίτι. Η συνέχεια της σταθερής οικογενειακής ζωής τους δίνει τη σιγουριά που έχουν ανάγκη για να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά αποτελέσματα. Η λέξη κλειδί είναι η αποσυμπίεση του άγχους τους.
– Να είμαστε υπομονετικοί σε τέτοιες καταστάσεις και να μεταδίδουμε στα παιδιά μας πως τα λάθη είναι μέρος της ζωής.
– Να τα αφήσουμε να μας πουν τις αιτίες και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν πως κάθε αποτυχία μπορεί να τα οδηγήσει σε κάτι καλύτερο.
Οι εναλλακτικές:
Η μη ένταξη σε κάποια Πανεπιστημιακή σχολή είναι απλά μία πόρτα που έκλεισε –τουλάχιστον για όσους δεν σκοπεύουν να ξαναδώσουν εξετάσεις ή να ξανακαταθέσουν μηχανογραφικό την επόμενη χρονιά. Ταυτόχρονα ανοίγουν αμέτρητες άλλες πόρτες για εκπαίδευση μετά το λύκειο είτε σε κάποια ιδιωτική σχολή είτε σε κρατικά ΙΕΚ είτε, για όσους έχουν τη δυνατότητα, για σπουδές στο εξωτερικό.
Όσοι από τους υποψηφίους τελικά δεν καταφέρουν να εισαχθούν στα δημόσια πανεπιστήμια και ΤΕΙ δεν πρέπει να απογοητευτούν. Η ζωή τώρα ξεκινά και μια «αποτυχία» στις εισαγωγικές εξετάσεις δεν σημαίνει τίποτα. Το σημαντικό είναι να ξέρει κάποιος τι θέλει να κάνει και, αν το επιθυμεί πολύ, θα βρει τελικά τον τρόπο να το πετύχει.
Σε περίπτωση μη εισαγωγής στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, οι υποψήφιοι σπουδαστές έχουν καταρχάς την επιλογή να προσπαθήσουν ξανά να εισαχθούν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων.
Σε περίπτωση που δεν επιθυμούν να «χάσουν» έναν χρόνο για διάβασμα και την πιθανότητα να μην επιτύχουν την εισαγωγή τους στα δημόσια πανεπιστήμια και ΤΕΙ, σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ιδιωτικών εκπαιδευτικών οργανισμών, που προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων σπουδών. Κατάρτιση υψηλού επιπέδου και δυνατότητα πρακτικής άσκησης προσφέρουν τα ΙΕΚ ή αλλιώς δημόσια και ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης. Επίσης, τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ) ή αλλιώς κολέγια προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα προγραμμάτων σπουδών, πολλές φορές σε συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, με θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας.
Υπάρχει πάντα και η δυνατότητα για σπουδές στο εξωτερικό, όπου προσφέρονται προγράμματα σε πλήθος ειδικοτήτων από μια μεγάλη γκάμα εκπαιδευτικών οργανισμών. Η εμπειρία του εξωτερικού θα σας δώσει και πολλά ερεθίσματα σε σχέση με την κουλτούρα άλλων λαών.
Είναι χρήσιμο η επιλογή σας να γίνει μετά από πολύ σκέψη, καθώς θα παίξει σημαντικό ρόλο στις επαγγελματικές ευκαιρίες που θα σας παρουσιαστούν και γενικά της πορείας σας τα επόμενα χρόνια. Έτσι η απόφαση που θα πάρετε πρέπει να είναι αποτέλεσμα ορθολογικής κρίσης ανάλογα με τις προτεραιότητές σας και τους επαγγελματικούς σας στόχους. Καλή Επιτυχία όποια και αν είναι η επιλογή σας!