Από το κείμενο αυτό θα ήθελα να μιλήσω σε όλες εκείνες τις γυναίκες και ιδιαίτερα στις νέες κοπέλες που κάποια στιγμή αναρωτήθηκαν: «Τι θα γίνω, αν δεν συναντήσω το σύντροφο της ζωής μου; Αν ο προορισμός της γυναίκας είναι να παντρεύεται και να δημιουργεί ανθρώπινες υπάρξεις, τότε τι νόημα έχει μια μοναχική ζωή; Και τότε, τι όνειρα θα μπορώ να κάνω για το μέλλον;» Μεγάλο στ’ αλήθεια πρόβλημα…
Κι απ’ αυτό πηγάζουν ένα σωρό μελαγχολικές σκέψεις, απορίες, ανησυχίες ακόμη κι ένα άγχος πολλές φορές. Κι ωστόσο, αν αυτή η ανησυχία μπορεί κάπως να εξηγηθεί είναι συνάμα κι αδικαιολόγητη στη βάση της. H σύγχρονη ζωή και κοινωνία έσβησε πια τις προλήψεις που υπήρχαν άλλοτε για τις ανύπαντρες γυναίκες. Οι αιώνιες δεσποινίδες με την τελείως αναχρονιστική τους εμφάνιση και τους αδέξιους γονείς που τις κρατούσαν σε μία διαρκή νεότητα και που τραβούσαν το δρόμο τους τρικλίζοντας μέσα σε μία ζωή δίχως προοπτική, δίχως συνέπεια, δίχως ευθύνη, έχουν πια εξαφανισθεί.
Δεν υπάρχουν πια «γεροντοκόρες». Ρίξτε μια ματιά γύρω σας και θα δείτε τις δυνατές εκείνες γυναίκες που παίρνουν στα χέρια τους με γενναιότητα την ευθύνη της ύπαρξής τους και που κατευθύνουν τη ζωή τους σωστά κερδίζοντας όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν μια άνετη ζωή κι έχοντας ελευθερίες και δυνατότητες για μία κυριότερη κοινωνική προσφορά. «Καλή η ελευθερία…» ακούω να μου λέει η φωνή μιας κοπέλας, «…αλλά η μοναξιά; H ζωή δίχως σκοπό;» Το ξέρω…. Στην ηλικία σας η λέξη ευτυχία είναι συνώνυμη μ’ ένα μικρό χρυσό κρίκο. Όμως πιστέψτε με, (ακόμα κι αν αυτό σας φαίνεται δύσκολο) αυτός ο κρίκος δεν είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα που οδηγεί σ’ ένα χαρούμενο παραμυθένιο παλάτι. Θα ζήσετε πάνω στη γη κι όχι στα σύννεφα. Κι οι στατιστικές των διαζυγίων λένε πολλά πάνω σ’ αυτό το θέμα! Αν τόσες και τόσες γυναίκες απελευθερώνονται από το συζυγικό δεσμό, είναι επειδή δε βρήκαν σ’ αυτόν την ευτυχία. Κι ύστερα υπάρχουν κι εκείνες οι άλλες που για να μείνουν πιστές στο καθήκον και για να διατηρήσουν τη σχετική οικογενειακή τους γαλήνη μαζεύουν καθημερινά τα θρύψαλα ενός κομματιασμένου ονείρου και με τ’ απομεινάρια ξαναφτιάχνουν μια ζωή γεμάτη γενναίες προσπάθειες και θυσίες.
H πραγμάτωση της ύπαρξης ενός ανθρώπου είναι κάτι περισσότερο από μία ευτυχή καλοπέραση. Αυτό θα πρέπει να το λέτε και να το ξαναλέτε. Και πρέπει ακόμα να πιστέψετε πως αυτό δεν είναι μια θλιβερή αλήθεια. Κάθε άλλο. H ζωή σας μόνο μ’ αυτό τον τρόπο είναι δυνατό να γεμίσει κι όχι με τις διάφορες αυταπάτες γύρω από μία σχετική και γεμάτη συμβιβασμούς ευτυχία. Ένας άνθρωπος πραγματώνει την ύπαρξή του, όταν βαδίζει σύμφωνα με τις εσωτερικές του κλίσεις κι όταν μπορεί να χρησιμοποιεί όλες του τις ικανότητες. H αληθινή και βαθιά λοιπόν χαρά γεννιέται, συνειδητά ή ασυνείδητα, από την πληρότητα της ζωής. H πραγμάτωση μιας γυναικείας ύπαρξης συντελείται, όταν η γυναίκα προσφέρει, όταν δίνει κι όταν μεταδίδει στους άλλους τη ζεστασιά της ψυχής της. «Πιστεύω πως δεν έχει νόημα η ζωή μιας γυναίκας, αν κανείς δεν παίρνει χαρά απ’ αυτήν», γράφει κάπου μια μεγάλη Σουηδός μυθιστοριογράφος. «H φλόγα που έχει λάβει η γυναίκα, σβήνει άμα δε μπορεί να τη μεταλαμπαδεύσει και σ’ άλλους», λέει κάποια άλλη. Είναι αλήθεια αναμφισβήτητη, πως πολλές ανύπαντρες γυναίκες έχουν μια κάποια θλίψη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους και γενικά παρουσιάζουν μια έλλειψη συναισθηματικής ισορροπίας, αυτά όμως οφείλονται στα ανεκμετάλλευτα πλούτη της καρδιάς τους.
Και σ’ αυτό τι φταίει; Το ότι δεν παντρεύτηκαν; Ή μήπως το σφάλμα βρίσκεται στον ίδιο τον εαυτό τους; Στον εαυτό τους, που δε μπόρεσε να καταλάβει – ίσως και να μην τις βοήθησαν ποτέ να καταλάβουν – πως η ζωή τούς χάρισε, όπως και σ’ όλες τις άλλες γυναίκες, τη δυνατότητα να χαρίσουν κάτι από τον εαυτό τους κι έτσι ν’ αξιοποιήσουν τα χαρίσματά τους. Ίσως πάλι να ήταν κι από εκείνες τις κοπέλες που κλείνονται μέσα στον εαυτό τους και που ποτέ δεν κατορθώνουν να μάθουν πως Αγάπη σημαίνει να δίνεις. O γάμος δεν είναι ο πλατύτερος, απλούστερος κι ευκολότερος δρόμος που οδηγεί τη γυναίκα στην πραγμάτωση της ύπαρξής της. Δίνει απλώς την εντύπωση πως είναι κάτι τέτοιο, επειδή μ’ αυτόν τον τρόπο της αναθέτει καθήκοντα που την αναγκάζουν να ξαναγαντζωθεί από τον εγωκεντρισμό της και που την καλούν να ξεπεράσει τις δυνάμεις της και να δώσει ό,τι περισσότερο και καλύτερο έχει. Κι είναι ακόμη επειδή έχει ν’ αγαπά και να καταλαβαίνει έναν άντρα, επειδή έχει παιδιά να μεγαλώσει, και σπίτι, που συνεχώς πρέπει να το φροντίζει. Εκτός κι αν δεν κάνει τίποτα απ’ όλα αυτά!….