Πώς να καλλιεργήσετε αμαρυλλίδες

Κανένα άλλο λουλούδι δεν μπορεί να σας σαγηνεύσει και να σας ξελογιάσει, όσο αυτά τα εντυπωσιακά λαμπερά και μεγαλειώδη άνθη της αμαρυλλίδας, που ανοίγουν επάνω στους μακριούς μίσχους τους με μεγαλοπρέπεια και αιχμαλωτίζουν το βλέμμα.

Τα χρώματά τους προκαλούν σχεδόν τη φαντασία. Λευκά, με κόκκινες ραβδώσεις, με σκιές σε διάφορους τόνους του κόκκινο, του πορτοκαλί και μερικές φορές του κίτρινου. Είναι η απόλαυση του ερασιτέχνη ή όποιου θα ήθελε να πειραματιστεί, διασταυρώνοντας διάφορες ποικιλίες και παράγοντας διάφορους χρωματισμούς, μια και δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο φυτό.

Φύτευση
Οι μεγάλοι βολβοί της αμαρυλλίδας είναι μερικές φορές διαθέσιμοι στα ανθοπωλεία, έτοιμοι και φυτεμένοι μέσα στα δοχεία τους και με ταμπελάκια που δίνουν οδηγίες. Σε κείνη την περίπτωση χρειάζονται μόνο πότισμα και φως για ν’ αρχίσουν να αναπτύσσονται.

Αν προμηθευτείτε βολβούς, που δεν είναι ήδη γλαστρωμένοι, διαλέξτε κάποιο δοχείο που να διαθέτει τρύπες για αποστράγγιση και η διάμετρός του να είναι μεγαλύτερο μόνο κατά 3-5 εκατοστά από το μέγεθος του βολβού (2,5 εκατοστά απόσταση του βολβού από τα τοιχώματα του δοχείου). Είναι όμως αυτό αρκετό; Χρησιμοποιήστε κατάλληλο χώμα για τη φύτευση, που να αποτελείται από ίσα μέρη αργιλώδους εύφορου χώματος κήπου (μαυρόχωμα), τύρφη και περλίτη ή άμμο. Τα συσκευασμένα χώματα του εμπορίου έχουν καλή αποστράγγιση και είναι κατάλληλα για χρήση.

Φυτέψτε το βολβό στο χώμα, ώστε το ένα τρίτο του μισού βολβού να βρίσκεται πάνω από το χώμα. Μετά το φύτεμα, ποτίστε καλά όλο το χώμα και τοποθετήστε τη γλάστρα σε ζεστό και ηλιόλουστο μέρος ή κοντά στο παράθυρο.

Πώς να προγραμματίσετε ειδικές ημερομηνίες άνθισης
Αρχικά αποφασίστε πότε θέλετε τα ανθίσουν οι αμαρυλλίδες σας. Οι βολβοί πρέπει να μείνουν στο δοχείο τους από 6 μέχρι 12 εβδομάδες πριν από εκείνη την ημερομηνία.

Φροντίδα μετά τη φύτευση
Ποτίστε καλά το χώμα, το οποίο πρέπει να είναι υγρό, αλλά όχι μουσκεμένο. Όταν αισθανθείτε στεγνό στην αφή, το πάνω μέρος του χώματος, ποτίστε ξανά. Η υπερβολική υγρασία μπορεί να προκαλέσει την αποσύνθεση των βολβών. Καθώς οι ρίζες αρχίζουν να αναπτύσσονται και να γεμίζουν τη γλάστρα, το χώμα θα στεγνώνει πιο γρήγορα, γι’ αυτό θα πρέπει να ρυθμίζετε ανάλογα και τα ποτίσματα.

Ύστερα από μερικές εβδομάδες θ’ αρχίσει να ξεπροβάλει το μπουμπούκι. Συνήθως εμφανίζεται πριν το φύλλωμα, αλλά όχι πάντα.

Αν επιθυμείτε να παρατείνετε την ανθοφορία, ακολουθήστε την παρακάτω μέθοδο. Μόλις το μπουμπούκι αρχίζει να ανοίγει, χρησιμοποιήστε το τσιμπιδάκι των φρυδιών για ν’ αφαιρέσετε τους κίτρινους ανθήρες από τους στήμονες του λουλουδιού, πριν σκορπίσουν τη γύρη τους. Αυτό μπορεί να παρατείνει την ανθοφορία των λουλουδιών για αρκετές μέρες. Όταν η αμαρυλλίδα βρίσκεται σε πλήρη ανθοφορία, τα άνθη της θα διαρκέσουν για μεγαλύτερο διάστημα, αν μεταφέρετε το φυτό σε ένα πιο δροσερό δωμάτιο τη νύχτα (13-18 βαθμούς Κελσίου) και μακριά από το άμεσο φως του ήλιου στη διάρκεια της μέρας. Στους μεγάλους βολβούς μπορούν να βλαστήσουν δύο ή τρεις επιπλέον μίσχοι λουλουδιών.

Αφού μαραθούν τα άνθη
Αφαιρέστε τα ξανθισμένα λουλούδια. Οι ξεραμένοι μίσχοι των λουλουδιών μπορούν ν’ αφαιρεθούν με ένα κοφτερό μαχαίρι, κόβοντάς τους κοντά στο λαιμό του βολβού. Μην κόψετε όμως τα φύλλα. Είναι απαραίτητα για τη φωτοσύνθεση, η οποία θα βοηθήσει το βολβό να εφοδιαστεί ξανά με τροφή. Είναι σημαντικό να διατηρήσετε ακμαία την ανάπτυξη του φυλλώματος, γιατί μετά την ανθοφορία, ο βολβός ξεκινά τη διαδικασία προετοιμασίας των μπουμπουκιών της επόμενης χρονιάς.

Πώς θα ανθοφορήσει ξανά η αμαρυλλίδα σας 
Είναι πρόκληση να πετύχετε ανθοφορία της αμαρυλλίδας κάθε χρόνο. Δύσκολο αλλά ενδιαφέρον έργο, που εξάπτει το μυαλό μας. Αν ακολουθήσετε μια συγκεκριμένη διαδικασία, μπορείτε να το πετύχετε κι εσείς.

Το μυστικό για να ανθοφορήσει ξανά, βρίσκεται στο φυσικό περιβάλλον αυτού του φυτού. Η αμαρυλλίδα είναι ενδημικό φυτό των τροπικών περιοχών, όπου ο βροχερός καιρός διαρκεί εννέα μήνες και το ξηρό καλοκαίρι τρεις μήνες. Το φυτό αναπτύσσει πλούσιο φύλλωμα σε όλη τη διάρκεια της βρόχινης εποχής, αλλά όταν πλησιάζει η εποχή της ξηρασίας, μπαίνει σε περίοδο ανάπαυσης και σε ένα λήθαργο, όπου τα φύλλα πεθαίνουν και χάνονται και το φυτό παραμένει ανενεργό. Όταν ξεκινήσει και πάλι η περίοδος των βροχοπτώσεων, από το φυτό ξεπετάγεται καινούρια βλάστηση, που συνοδεύεται από έναν καινούριο ανθικό μίσχο. Επομένως, ο χρόνος άνθισης των αμαρυλλίδων ρυθμίζεται από την υγρασία του περιβάλλοντος. Μετά την ανθοφορία στο φυσικό τους περιβάλλον, τα φυτά συνεχίζουν την ανάπτυξή τους για όλη την υπόλοιπη υγρή περίοδο. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα φυτά αποθηκεύουν ενέργεια μέσα στο υπόγειο τμήμα του βολβού τους, ώστε να προετοιμαστούν για την ανθοφορία του επόμενου χρόνου.

Συνεχίστε λοιπόν τη λίπανση δυο φορές το μήνα. Αυτή η υπαίθρια περίοδος αύξησης είναι σημαντική. Στο διάστημα αυτό, η αμαρυλλίδα θα αποθηκεύσει μέσα στο βολβό της, την απαιτούμενη ενέργεια για να γεννήσει τους νέους μίσχους των λουλουδιών της επόμενης χρονιάς.

Στο τέλος του καλοκαιριού και πριν τα πολλά κρύα, πάρτε το φυτό μέσα στο σπίτι και σταματήστε το πότισμα για 2-3 μήνες, αλλά τοποθετήστε το σε μέρος με αρκετό φως. Κρατήστε τη γλάστρα σε δροσερό μέρος, είτε σε υπόγειο είτε σε πατάρι, με θερμοκρασία γύρω στους 10 με 15 βαθμούς Κελσίου. Τα φύλλα πεθαίνουν και πέφτουν και ακολουθεί το διάστημα ανάπαυσης, όπως συμβαίνει στις τροπικές περιοχές την περίοδο ξηρασίας. Αφού χάσει τα φύλλα του, φυλάξτε το φυτό σε σκοτεινό μέρος.

Στα μέσα του χειμώνα μεταφυτέψτε το βολβό σε ένα δοχείο με διάμετρο το πολύ 2-3 εκατοστά μεγαλύτερο από τη διάμετρο του βολβού. Η αμαρυλλίδα αποδίδει καλύτερα, αν βρίσκεται σε μικρό δοχείο με ελαφρά περιορισμένο χώρο. Φυτέψτε το βολβό έτσι ώστε μόνο το κάτω μισό ή τα δύο τρίτα του να καλύπτονται με χώμα, που έχει καλή αποστράγγιση. Τοποθετήστε τον με προσοχή για να αποφύγετε αναίτια καταστροφή της ρίζας του. Αν δεν είναι απαραίτητη η πλήρης μεταφύτευσή του, τότε αφαιρέστε απλά λίγο χώμα από το επάνω μέρος του δοχείου που βρίσκεται και προσθέστε φρέσκο, αφήνοντας το βολβό άθικτο.

Από τα μέσα μέχρι τα τέλη του χειμώνα, είστε έτοιμοι και σε αναμονή της καινούριας βλάστησης του βολβού. Μπορείτε, αν θέλετε, να μεταφυτέψετε το βολβό σε μεγαλύτερη γλάστρα, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο. Τοποθετήστε το φυτό σ’ ένα ηλιόλουστο, νότιο παράθυρο και ποτίζετε καλά. Η υγιής ανάπτυξή του θα αρχίσει σύντομα είτε με καινούρια φύλλα ή με τον καινούριο μίσχο.

Προβλήματα παράσιτων και ασθενειών στις αμαρυλλίδες
Είναι σπάνια τα φυτά που δεν μολύνονται από κάποια έντομα ή ασθένειες. Η αμαρυλλίδα δεν ανήκει στις εξαιρέσεις, αν και τα προβλήματά της είναι περιορισμένα. Ωστόσο προσβάλλεται από τετράνυχο τον οποίο μπορείτε να αποφύγετε αν κρατάτε το φυτό σε συνθήκες υψηλής υγρασίας κατά το καλοκαίρι. Επίσης προσβάλλεται από θρίπες τους οποίους μπορείτε να καταπολεμήσετε με διασυστεμικά ή διασυστηματικά εντομοκτόνα.

Σπάνια προσβάλλεται από μύκητες. Αν συμβεί αυτό στο φυτό σας, περιορίστε το πότισμα και ελέγξτε την αποστράγγιση του χώματος. Ψεκάστε επίσης με μυκητοκτόνο.

Αποτυχία ανθοφορίας
Αν η αμαρυλλίδα αρχίσει να αναπτύσσει φύλλωμα, αμέσως μετά την περίοδο λήθαργου, υπάρχουν λίγες πιθανότητες να ανθίσει αυτήν την περίοδο. Συνήθως το μπουμπούκι του λουλουδιού προσχηματίζεται και είναι το πρώτο πράγμα για να προκύψει από το βολβό.

Αν η αμαρυλλίδα σας δεν ανθίσει τελικά, αφήστε την να αναπτυχθεί όλη την άνοιξη και τοποθετήστε την σε εξωτερικό χώρο το καλοκαίρι. Αυξήστε τη συχνότητα λίπανσης και τις ελπίδες σας για ανθοφορία στην επόμενη περίοδο.

Αναπαραγωγή της αμαρυλλίδας
Η αμαρυλλίδα μπορεί να πολλαπλασιαστεί με παραφυάδες, που αναπτύσσονται το διάστημα που αυξάνεται το φυτό. Είναι συνδεδεμένες με τη βάση του μητρικού βολβού. Όταν φθάσουν σε μέγεθος το ένα τέταρτο με ένα τρίτο του αρχικού βολβού, πρέπει να τις χωρίσετε με το χέρι ή με ένα κοφτερό μαχαίρι. Συγχρόνως, μεταφυτέψτε το μητρικό βολβό. Γλαστρώστε τα νεαρά φυτά σε ξεχωριστά δοχεία και μετά από τρία με τέσσερα χρόνια θα είναι έτοιμα για ανθοφορία.