Πατάτα: Μία τροφή, χίλιες παραλλαγές

Αν και έχουν περάσει αιώνες από τότε που η πατάτα πρωτοήρθε στα πιάτα του Δυτικού Κόσμου, παραμένει μία από τις πιο αγαπημένες τροφές για όλους μας και κυρίως για τα παιδιά. Σήμερα, εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε τις πατάτες και σαν γεύμα αλλά και σαν συνοδευτικό άλλων πιάτων.

Πέρα από την αγαπημένη γεύση, οι πατάτες μάς προσφέρουν υδατάνθρακες και μεταλλικά άλατα που μας είναι απαραίτητα για μία ισορροπημένη διατροφή.

Όταν αγοράζετε πατάτες προτιμήστε αυτές που δεν έχουν σημάδια ή σκασίματα.

Μην τις αποθηκεύετε σε πλαστικές σακούλες και κρατήστε τις μακριά από τον ήλιο.

Αν η πατάτα έχει πρασινίσει, αφαιρέστε το πράσινο μέρος της, γιατί περιέχει σολανίνη που είναι τοξική.

Με όποιο τρόπο κι αν τις μαγειρέψετε, καλό θα είναι να τις πλύνετε πρώτα, ακόμα κι αν στη συνέχεια πρόκειται να τις ξεφλουδίσετε, ώστε να ξεπλύνετε το χώμα.

Βραστές πατάτες:
Τις πλένετε, τις ξεφλουδίζετε, τις ξαναπλένετε και τις βράζετε για 15-20 λεπτά σε ανοικτή κατσαρόλα, μέσα σε αλατισμένο νερό. Μπορείτε να τις βράσετε και με τη φλούδα και να τις ξεφλουδίσετε μετά το βράσιμο, όταν κρυώσουν. Σερβίρονται και ζεστές και κρύες σαν σαλάτα ή κομμένες σε κύβους για πατατοσαλάτα.

Σοταρισμένες πατάτες:
Τις πλένετε, τις ξεφλουδίζετε και τις ξαναπλένετε. Πάνω σε ξύλο κοπής ή στον ειδικό δίσκο του πολυμίξερ, τις κόβετε σε ροδέλες ή σε όποιο σχήμα και μέγεθος σας αρέσει. Τις βράζετε για 10-15 λεπτά και μετά τις τσιγαρίζετε για 3-4 λεπτά προσθέτοντας ροδέλες κρεμμυδιών ή ψιλοκομμένο σκόρδο. Αλατοπιπερώνετε λίγο πριν τις βγάλετε από τη φωτιά.

Πουρές πατάτας:
Τις πλένετε, τις ξεφλουδίζετε, τις ξαναπλένετε και τις βράζετε μέχρι να μαλακώσουν. Αφού βράσουν τις αλέθετε στο μίξερ (ή στο μύλο λαχανικών). Προσθέτετε βούτυρο σε μικρά κομματάκια, αλατοπιπερώνετε και προσθέτετε λίγο μοσχοκάρυδο. Τις ξαναλέθετε και στη χαμηλότερη ταχύτητα του μίξερ προσθέτετε γάλα ή κρέμα γάλακτος μέχρι το μείγμα να γίνει σφιχτό αλλά λείο / βελούδινο.

Για πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα παίξτε με τα χρώματα και τις γεύσεις. Προσθέστε πουρέ καρότου (βράστε τα καρότα και αλέστε τα στο μίξερ), πουρέ τομάτας (προσοχή να μην είναι πολύ νερουλός), πουρέ παντζαριού, ή προσθέστε στον πουρέ ψιλοκομμένο μαϊντανό (ή άλλα αρωματικά βότανα) και ανακατέψτε τον.

Ο πουρές σερβίρεται συνήθως σε μεγάλο μπολ/σαλατιέρα. Θα δείξει όμως πολύ πιο όμορφα, αν τον βάλετε σε φόρμα κέικ και τον αναποδογυρίσετε σε πιατέλα σερβιρίσματος. Η φόρμα θα πρέπει να είναι ζεστή και βουτυρωμένη και ο πουρές αρκετά σφιχτός. Γαρνίρετε την «τρύπα» στη μέση με κλωναράκια μαϊντανού, ελιές ή φύλλα δάφνης. Αν θέλετε να σερβίρετε έτοιμα τα πιάτα, χρησιμοποιείστε μία κούπα σαν φόρμα και στολίστε κάθε μερίδα με ένα φύλλο μαϊντανού.

Κροκέτες πατάτας:
Φτιάξτε τον πουρέ όπως προηγουμένως, χωρίς όμως να προσθέσετε γάλα / κρέμα γάλακτος. Πλάθετε ένα κύλινδρο πάχους περίπου 2 εκατοστών και τον κόβετε σε ίσα μπαστουνάκια, μήκους περίπου 4 εκατοστών. Βουτήξτε τα σε χτυπημένο κρόκο αυγού και αλευρώστε τα. Τηγανίζετε τις κροκέτες στη φριτέζα, στους 180 βαθμούς για 3-4 λεπτά. Μπορείτε να πλάσετε τις κροκέτες σας σε σχήμα μπάλας του γκολφ και αντί να τις αλευρώσετε, να τις κυλίσετε σε μείγμα από τριμμένα αμύγδαλα ή φρυγανιά ή σουσάμι.

Πατάτες ντουσέζ:
Ή πατάτες της Δούκισσας (Pommes duchesse)
Ετοιμάζετε τον πουρέ όπως περιγράψαμε, προσθέτοντας λίγο παραπάνω βούτυρο ώστε το μείγμα να είναι πιο μαλακό. Με ένα κορνέ για σαντιγύ, φτιάξτε μικρά στρογγυλά σχήματα/βουναλάκια (όπως γαρνίρουμε τις τούρτες) και ψήστε σε λαμαρίνα, για 6 περίπου λεπτά στους 200 βαθμούς.

Γαλέτες πατάτας:
Στον έτοιμο πουρέ προσθέτουμε τσιγαρισμένα κομμάτια μπέικον, κρεμμύδι και μαϊντανό. Πλάθετε το μείγμα σε κύλινδρο πάχους περίπου 4 εκατοστών, κόβετε σε ροδέλες και τηγανίζετε μέχρι να ροδίσει.

Πατάτες ογκρατέν:
Πλένετε και ξεφλουδίζετε τις πατάτες. Τις ξαναπλένετε και τις κόβετε σε πολύ λεπτές ροδέλες (με τον ειδικό δίσκο του πολυμίξερ για να είναι ομοιόμορφες). Οι πατάτες πρέπει να είναι στεγνές πριν ξεκινήσετε την παρακάτω διαδικασία. Βουτυρώνετε ένα πυρέξ και το τρίβετε με σκόρδο. Απλώνετε τις ροδέλες στο ταψί ώστε να καλύψετε όλη την επιφάνεια. Τις στρώνετε τοποθετώντας τη μία πάνω στην άλλη, έτσι ώστε κάθε ροδέλα να καλύπτει τα ¾ της προηγούμενης. Αλατοπιπερώνετε και ρίχνετε κρέμα γάλακτος. Επαναλαμβάνετε την ίδια διαδικασία σε κάθε στρώση μέχρι να φτάσετε 1-2 εκ. κάτω από το χείλος του πυρέξ. Ψήνετε για περίπου 1 ώρα στο φούρνο, στους 150 βαθμούς.

Μπορείτε να προσθέσετε πάνω από την τελευταία στρώση τριμμένο τυρί. Επίσης μπορείτε ανάμεσα στις στρώσεις να περάσετε λωρίδες αγκινάρας ή φρέσκο ψιλοκομμένο κρεμμυδάκι με μαϊντανό και τριμμένη παρμεζάνα.

Πατάτες τηγανητές:
Αυτή η χρήση δεν χρειάζεται οδηγίες. Σκεφθείτε όμως την παραλλαγή να τηγανίσετε πατάτες σε ροδέλες ή σε στικς.

Πατάτες ζουλιέν:
Κόβετε τις πατάτες λεπτές σαν άχυρα και τις τηγανίζετε μόνο για 2 λεπτά σε καυτό λάδι. Γίνονται μία πολύ όμορφη γαρνιτούρα.

Πατάτες ψητές:
Κομμένες στη μέση και μετά την κάθε πλευρά σε 4 ή παραπάνω κομμάτια, γίνονται οι κλασσικές πατάτες που συνοδεύουν το κρέας ή το κοτόπουλο στο φούρνο. Αν συνηθίζετε να προσθέτετε χυμό λεμονιού, προσθέστε το στο τέλος του ψησίματος (5-10 λεπτά πριν σβήσετε το φούρνο) γιατί αλλιώς οι πατάτες γίνονται σκληρές.

Πατάτες σε αλουμινόχαρτο:
Πλένετε τις πατάτες και τις στεγνώνετε με χαρτί κουζίνας. Χωρίς να τις ξεφλουδίσετε, τις τρυπάτε με πιρούνι από όλες τις μεριές και τις τυλίγετε σε αλουμινόχαρτο. Τις ψήνετε στο φούρνο, στους 200 βαθμούς για περίπου 1 ώρα. Όταν ψηθούν, ξετυλίγετε το αλουμινόχαρτο αλλά δεν το βγάζετε. Κόψτε ή διπλώστε τις άκρες του γύρω από την πατάτα. Κόβετε την πατάτα στη μέση, την αλατοπιπερώνετε, προσθέτετε ρίγανη και τη γεμίζετε με τυρί (cottage ή τριμμένο), βούτυρο, μαγιονέζα, ή οποιοδήποτε άλλο υλικό της αρεσκείας σας.

Καλή σας όρεξη!