Διατροφή για άτομα με διαβήτη

Ο διαβήτης είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά. Τα επίπεδα της γλυκόζης ελέγχονται από μια ορμόνη που λέγεται ινσουλίνη και προέρχεται από ένα όργανο του σώματος μας που λέγεται πάγκρεας. Τα άτομα με διαβήτη είτε δεν έχουν επαρκή επίπεδα ινσουλίνης είτε η ινσουλίνη που παράγουν είναι κακής ποιότητας ή δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη.

Για τους περισσότερους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη, τρείς βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους μπορούν να βελτιώσουν τον έλεγχο του διαβήτη τους.

– Αλλαγή στον τρόπο διατροφής.
– Συστηματική σωματική δραστηριότητα.
– Πρόσληψη φαρμάκων για τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης.

Αν ο διαβήτης δεν είναι καλά ελεγχόμενος, τότε αυξάνεται ο κίνδυνος για καρδειαγγειακά νοσήματα, προβλήματα στην όραση, νεφροπάθεια και νευρολογικές βλάβες.

Γενικοί διατροφικοί κανόνες για το διαβήτη
– Να έχετε συστηματικές και σταθερές ώρες γευμάτων
– Να διατηρείτε ένα υγιές σωματικό βάρος
– Να τρώτε μια μικρή ποσότητα αμύλου σε κάθε γεύμα
– Να τρώτε περισσότερα λαχανικά, όσπρια και φρούτα (εκτός από ορισμένα αυξάνουν τα επίπεδα της γλυκόζης απότομα).
– Να καταναλώνετε λιγότερα κορεσμένα λιπαρά.
– Να καταναλώνετε λιγότερο αλάτι.
– Να πίνετε λιγότερο αλκοόλ.
– Να καταναλώνετε ελάχιστες ποσότητες ζάχαρης.

Τα τακτικά γεύματα μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης καλύτερα από το να τρώτε ένα ή δύο μεγάλα γεύματα μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Το να είστε υπέρβαρος δυσκολεύει τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης, της χοληστερίνης και της αρτηριακής πίεσης. Ακόμα και η απώλεια 5-10% του σωματικού βάρους μπορεί να βελτιώσει τη ρύθμιση όλων των προαναφερόμενων παραμέτρων.

Οι αμυλούχες τροφές, όπως το ψωμί, τα μακαρόνια, οι φρυγανιές τα δημητριακά και το ρύζι σας δίνουν ενέργεια για τη λειτουργία του εγκεφάλου και της καρδιάς και μπορούν να αποτελέσουν καλή πηγή φυτικών ινών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Όλες οι αμυλούχες τροφές αυξάνουν τα επίπεδα της γλυκόζης αλλά με διαφορετικό ρυθμό. Ο γλυκαιμικός δείκτης των τροφών είναι ένα μέτρο του πόσο γρήγορα γίνεται η πέψη και η απορρόφηση των υδατανθράκων και κατά συνέπεια πόσο γρήγορα απελευθερώνεται η γλυκόζη στο αίμα. Τροφές όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, το μαύρο ρύζι και τα όσπρια έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται συχνά στο διαιτολόγιο σας.

Να επιλέγετε ποικιλία φρέσκων φρούτων και λαχανικών στο καθημερινό διαιτολόγιο σας. Καλό θα ήταν να καταναλώνετε 2-3 μερίδες φρούτου την ημέρα (π.χ. ένα μήλο ή ένα ροδάκινο ή 2 ακτινίδια ή 10-12 ρόγες σταφύλι). Τα φρούτα περιέχουν φρουκτόζη ή οποία αυξάνει σταδιακά τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σε αντίθεση με τη σακχαρόζη (κοινή ζάχαρη).

Τα λιπαρά είναι πλούσια σε θερμίδες και ορισμένα από αυτά αυξάνουν τα επίπεδα της χοληστερίνης (τα ζωικά λιπαρά και τα τρανς λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα μπισκότα και σε ορισμένες μαργαρίνες). Καλό θα ήταν να μειώσετε την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων που βρίσκονται στο κόκκινο κρέας και τα γαλακτοκομικά και να καταναλώνετε κυρίως μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (όπως το ελαιόλαδο) ή πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (όπως τα ω-3 που βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια και τα ω-6 που βρίσκονται στο ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο). Προσπαθήστε να καταναλώνετε τουλάχιστον μια φορά στην εβδομάδα 180γρ λιπαρού ψαριού όπως ο σολομός ή η σαρδέλα ή ο φρέσκος τόνος, διότι περιέχουν τα ω-6 λιπαρά οξέα που έχουν καρδιοπροστατευτική και αντιθρομβωτική δράση.

Καλό θα ήταν να περιορίσετε την κατανάλωση των τροφών που είναι πλούσιες σε ζάχαρη στις 3 φορές μέσα στο μήνα (μια μερίδα αντιστοιχεί σε 50γρ σοκολάτας ή ένα παγωτό ή 3-4 μπισκότα ή ένα ατομικό γλυκό ζαχαροπλαστείου) και αυτό γιατί αυξάνουν απότομα τα επίπεδα της γλυκόζης, κάτι το οποίο θα πρέπει να αποφεύγεται στην κλινική σας κατάσταση.

Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού αυξάνει την αρτηριακή πίεση, οδηγεί σε κατακράτηση υγρών, επιβαρύνει τη λειτουργία των νεφρών και συντελεί στην παρουσία αρθροπαθειών. Προτείνεται η κατανάλωση μέχρι ενός κουταλιού της σούπας αλατιού μέσα στη μέρα (συμπεριλαμβανομένου και του αλατιού που βρίσκεται φυσικά στις τροφές). Αυτό που συνίσταται είναι η αποφυγή βιομηχανοποιημένων προϊόντων πλούσιων σε αλάτι (όπως οι κονσέρβες, οι έτοιμες σούπες και οι έτοιμες σάλτσες) και η αποφυγή προσθήκης αλατιού κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος ή στο τραπέζι κατά την ώρα του φαγητού.

Τέλος είναι σημαντικό να έχετε ελεγχόμενη πρόσληψη αλκοόλ: Όχι περισσότερα από ένα ποτά την ημέρα (σύνολο 7 στην εβδομάδα) αν είστε γυναίκα και όχι περισσότερα από 2 ποτά την ημέρα (σύνολο 14 ποτά στην εβδομάδα) αν είστε άντρας. Οι αντιστοιχίες στα ποτά είναι ή μια μικρή μπύρα (330ml) ή μια μονή δόση ουίσκι ή βότκας (25ml) ή ένα ποτήρι κρασί (γύρω στα 175ml).